NOWOŚCI NURKOWE
Nie wszystkie gatunki rekinów muszą pływać, aby oddychać – niektóre używają mięśni policzkowych do pompowania wody przez skrzela w celu wydobycia tlenu.
Ale innym, takim jak żarłacz biały i szary, brakuje tych mięśni, więc oddychaj, stosując „obowiązkową wentylację baranową”, która wymaga ciągłego ruchu. Pytanie, jak udaje im się odpocząć, od dawna pozostaje tajemnicą.
Teraz naukowcy obserwujący rekiny w Polinezji Francuskiej odkryli, że w razie potrzeby potrafią one zapaść w drzemkę – „surfując po zboczu”.
Odkrycia dokonał międzynarodowy zespół kierowany przez naukowca zajmującego się morzem Yannisa Papatamatiou z Instytutu Środowiska na Florida International University.
Nurkując z akwalungiem w celu zbadania około 500 szarych rekinów rafowych w południowym kanale słynnego miejsca nurkowego atolu Fakarava, Papatamatiou odkrył, że rekiny wykorzystywały ten kanał do nocnych polowań, ale pozostawały tam w ciągu dnia, aby unosić się na prądzie wstępującym.
W ten sposób były w stanie oprzeć się przepływowi, ale jednocześnie czerpać korzyści z niesionego przez niego tlenu, ledwie poruszając ogonami. „W ciągu dnia są dość spokojne i zrelaksowane, pływają przy minimalnym wysiłku” – powiedział. „To interesujące, ponieważ jest to dość silny prąd”.
Uświadomił sobie również, że rekiny opracowały system wahadłowy, w ramach którego jeden rekin dociera do końca kanału, zanim pozwoli prądowi zanieść go z powrotem do punktu początkowego, podczas gdy inny rekin zajmuje jego miejsce i proces się powtarza.
Łącząc swoje obserwacje nurkowe z wykorzystaniem akustycznych znaczników śledzących i kamer przenoszonych przez rekiny, naukowcy porównali energię wydatkowaną przez rekiny podczas surfowania w kanale z energią, która z niego wypadła. Odkryli, że sposób surfowania pozwolił im zaoszczędzić co najmniej 15% wysiłku, jaki włożyliby w przeciwnym razie.
Papatamatiou i Gil Iosilevskii z Technion-Israel Institute of Technology wykorzystali następnie dane z sonaru wielowiązkowego i dane dotyczące kierunku pływów, aby stworzyć model prawdopodobnego pojawienia się prądów wstępujących. Wzdłuż kanału umieszczono odbiorniki w celu śledzenia rekinów, a 40 zwierząt oznaczono w celu rejestrowania ich aktywności i głębokości.
Dane potwierdziły, że rekiny przebywały w ciągu dnia w obszarach kanału, w których występuje prąd wstępujący, i zmieniały głębokość w celu uzyskania optymalnych oszczędności energii. Podczas przypływów z silnymi prądami wstępującymi schodziły one głębiej tam, gdzie prąd był słabszy, natomiast podczas odpływów z większymi turbulencjami cieszyły się płynniejszą podróżą bliżej powierzchni.
„Ostatecznie energetyczny krajobraz morski pomaga wyjaśnić, dlaczego te zwierzęta przebywają w tym kanale w ciągu dnia” – powiedział Papastamatiou. „Teraz mamy odpowiedź”.
Odkrycia zespołu mogą wyjaśnić, dlaczego duża liczba rekinów gromadzi się i pozostaje w niektórych innych częściach świata – opublikowano w czasopiśmie Journal of Animal Ecology
