NOWOŚCI NURKOWE
Sekrety niewidzialności zębów przez ważki
Zdjęcie: David Baillot/UC San Diego Jacobs School of Engineering.
Jego nazwa może oznaczać „błyszczącą luźną szczękę”, ale jego ofiara nie dostrzega niebezpieczeństwa, dopóki nie jest za późno. Według amerykańskich badaczy, którzy po raz pierwszy analizowali te zęby, niezwykle krystaliczna nanostruktura zębów ważek głębinowych jest wyjątkowa, co sprawia, że są one praktycznie niewidoczne.
Gatunki Aristostomias scintillans występuje na głębokościach do 1200 m we wschodnim Pacyfiku. Ryba, której średnia długość wynosi 15 cm, ma bardzo ciemne ciało i prowadzi stosunkowo siedzący tryb życia, czekając na ofiarę z rozstawionymi szczękami, gotową do ataku.
Jednak jego potężne, przypominające szablozęby zęby „nie kontrastują z otaczającą czernią ryb ani ciemnością tła głębin morskich” – to zabójcza formuła, która plasuje ten gatunek wśród drapieżników odnoszących największe sukcesy.
10 czerwca 2019
„Ich zęby są zawsze odsłonięte, dlatego ważne jest, aby były przezroczyste, aby nie odbijały ani nie rozpraszały żadnego światła bioluminescencyjnego z otoczenia” – powiedziała Audrey Velasco-Hogan z Uniwersytetu im. California Jacobs School of Engineering w San Diego.
Ona i Dimitri Deheyn, biolog morski w Instytucie Oceanografii Scripps, zobrazowali i przeanalizowali zęby ważki za pomocą mikroskopii elektronowej, skupionej wiązki jonów i testów nanoindentacji.
Stwierdzono, że zewnętrzna warstwa zębów przypominająca szkliwo składa się z nanokryształów hydroksyapatytu, których struktura zapobiega rozpraszaniu lub odbijaniu się światła od powierzchni. Tymczasem wykazano, że w wewnętrznej warstwie zębiny brakuje mikroskopijnych „kanalików zębinowych”, które nadają zębom ludzi i innych zwierząt ich kolor.
„Eksperymentalnie wiemy, że sposobem na nadanie materiałowi przezroczystości jest zmniejszenie jego wielkości ziaren w celu nadania mu nanostruktury” – mówi Velasco-Hogan. „Zatem interesujące jest porównanie, w jaki sposób Natura osiąga przezroczystość”.
Naukowcy uważają, że ich odkrycia mogą stanowić „bioinspirację” dla badaczy pragnących opracować przezroczystą ceramikę.
