Scapa Flow słynie na całym świecie ze swoich wraków okrętów wojennych. Po co więc jechać tam, żeby nurkować z łodzi rybackiej? Ponieważ, mówi JOHN LIDDIARD, tam jest i świetnie się nurkuje. Ilustracja: MAX ELLIS
Nurkowie zwykle pielgrzymują do Scapa Flow, aby nurkować we wrakach niemieckiej floty z I wojny światowej. Pancerników i krążowników wystarczy na tydzień pierwszych nurkowań, a następnie drugich nurkowań na płytszych krążownikach, dziwnych niszczycielach lub statkach blokowych.
Kto więc pojechałby tak daleko, żeby zanurkować na trawlerze? To nawet nie jest uzbrojony trawler!
Cóż, Jamesa Barriego jest dość popularnym wrakiem, zwłaszcza wśród grup, które były już w Scapa Flow i chcą na nowo zanurkować na swoich ulubionych okrętach wojennych, ale też trochę poszerzyć swoje horyzonty.
Podobnie jak w przypadku wszystkich wraków Scapa Flow, lokalni kapitanowie trzymają małą boję przywiązaną do łodzi Jamesa Barriego. Kiedy ostatni raz nurkowałem, boja była przywiązana do relingu po lewej stronie dziobu (1).
Wrak leży na prawej burcie, po drugiej stronie przypływu, dziobem od brzegu. Przy wysokim stanie wody głębokość burty wynosi około 33 m, a dno morskie – 43 m.
Podążając za relingiem w kierunku dziobu, na kadłubie znajduje się niewielka ilość hydroidów i wapniejących glonów, kilka kępek palców trupa i spora grupa przeżuwających jeżowców.
Brakuje kotwicy na lewej burcie, a kluza jest pusta (2), chociaż pod dziobem kotwica na prawej burcie jest nadal na swoim miejscu (3), przytrzymywany łańcuchem do wciągarki kotwicznej (4).
Podstawa masztu znajduje się tuż za dziobem, a maszt opadł do przodu przez balustradę prawej burty na dno morskie (5).
Tuż za masztem, po obu stronach wraku, znajduje się para dużych owalnych bloków (6), prawdopodobnie część włoka, chociaż nie mam wystarczającej wiedzy, aby określić ich przeznaczenie. Pokrywy ładowni zgniły, pozostawiając kratę belek w poprzek otworu prowadzącego do ładowni.
Wejście jest łatwe, do wraku wpada sporo światła. W pustej ładowni nie ma żadnych obiektów godnych uwagi, jednak przy dobrej widoczności i ładnym oświetleniu pływanie po jej wnętrzu może być całkiem klimatyczne.
Na pokładzie, tuż za ładowni, duża wciągarka włokowa (7) obejmuje pokład przed sterówką (8), Jamesa Barriego było dość typowe dla trawlerów tamtych czasów, przy czym sprzęt włokowy był układany za burtą statku z pokładu przedniego.
Widoczność w Hoxa Sound jest zwykle lepsza niż w Scapa Flow. W większości warunków z łatwością widać całą sterówkę stojącą „nad” pokładem. Można dostać się do środka, ale większość nurków, którzy to zrobią, wychodzi zalana olejem, który wciąż powoli wycieka ze zbiorników paliwa.
Na dachu sterówki balustrada jest w większości nienaruszona. Życie morskie na odsłoniętej balustradzie obejmuje kilka ukwiałów pierzastych, chociaż na wrakach w Scapa Flow nie ma żadnego z lasów dużych ukwiałów. Być może prąd tutaj jest po prostu zbyt silny, aby mogli się utrzymać.
Trójnóg z tyłu sterówki to mały maszt radiowo-nawigacyjny (9), przy czym główny maszt znajdujący się dalej z przodu używany jest wyłącznie do obsługi włoków.
Kierując się dalej na rufę, gdzie kiedyś znajdował się komin, widać tylko plątaninę gruzu (10), przy czym jedynym łatwym wejściem do maszynowni są zwykłe luki wentylacyjne przypominające szklarnie (11). Otworzyły się, aby zapewnić widok na górę maszyny parowej, chociaż nie zapuściłem się do środka.
Pokład dalej na rufie tworzy dach części mieszkalnej, z podstawami wentylatorów rozmieszczonymi pomiędzy żurawikami łodzi (12). Prawie na rufie znajduje się dość lekki maszt w kształcie litery A do oświetlenia rufowego (13).
Podczas przechodzenia przez rufę w stronę stępki śmigło zostało uratowane, a ster spadł na dno morskie (14), być może przesunięty, aby umożliwić dostęp do podpory.
Na pokładzie rufowym kwadratowa poręcz chroni właz i drabinę (15) na osłonięty pokład biegnący tuż za rufą (16), z kabinami w środku. Podobnie jak w przypadku ładowni, nie ma zbyt wiele do zobaczenia, ale jest to dość łatwy kawałek penetracji niemal wraku, przy którym można się dobrze bawić.
Przy masie zaledwie 666 ton i długości 54 m, obejście całego wraku nie zajmuje dużo czasu, wystarczy podążać za burtą na lewej burcie (17) z powrotem do boi (1). Przy krótkim zastoju wody przystanki dekompresyjne mogą być bezpieczniejsze i wygodniejsze na opóźnionym SMB niż wywieszanie flagi na linii z ryzykiem wciągnięcia jej pod wodę.
Połączenia Jamesa Barriego to całkiem dobry wrak do wykorzystania w przygotowaniu do dłuższych nurkowań na głębszych wrakach pancerników w Scapa Flow, ponieważ nie trzeba wdawać się w nadmierną dekompresję, aby zobaczyć to wszystko.
To trochę dziwne, że większość grup zostawia to na później w tygodniu, kiedy pod wieloma względami lepiej byłoby zaplanować to wcześniej w ramach wycieczki, jako głębsze nurkowanie na rozgrzewkę.
STATEK WIDMO
Chociaż cała jej 21-osobowa załoga zostawiła ją na dwóch tratwach, gdy został mocno przebity i mocno przygwożdżony do skał rafy w Pentland Skerries, brytyjski trawler parowy Jamesa Barriego uwolniła się dwa dni później i odpłynęła bez załogi do cieśniny Pentland Firth, kierując się w stronę Orkadów.
666 ton Jamesa Barriego była w drodze na islandzkie łowiska, kiedy 26 marca 1969 roku opuściła swój macierzysty port Hull, pisze Kendall McDonald. Następnego wieczoru o 8.05:XNUMX pobiegła na skały Louther. Jej kapitan, James Brocklesby, powiedział później, że widzieli skały, ale było już za późno, aby ich uniknąć.
Dodał, że statek miał poważne dziury w lewym dziobie, nabierając wody, i że utknęli mocno.
O 6 rano wiatr wzmógł się na tyle, że postanowili ją porzucić. Uciekli od skał przy użyciu dwóch tratw i zostali zabrani przez łódź ratunkową Wick, która stała w pobliżu łodzi ratunkowej Kirkwall i kilku innych statków rybackich.
Połączenia Jamesa Barriego pozostała na skałach przez dwa dni, aż uwolnił ją przypływ i popłynęła w kierunku Orkadów. Łódź ratunkowa Kirkwall, tzw Grace Paterson, został wezwany i znalazł ją pełną wody i ledwie unoszącą się na wodzie.
Łódź ratunkowa zabrała ją na hol i skierowała do molo w Scapa. Przeniesienie jej napełniło ją większą ilością wody i 12.24 marca o godzinie 29:XNUMX nie mogła już więcej znieść. Zatonął w pobliżu Hoxa Head, w pobliżu Widewall Bay w South Ronaldsay. Jej duże śmigło z brązu zostało uratowane kilka lat temu.
DOJAZD DO: Promy na Orkady kursują ze Scrabster, Invergordon i Aberdeen. Dłuższe trasy promowe kosztują więcej, ale mają tę zaletę, że podróże drogowe są krótsze. Prom ze Scrabster do Stromness jest przyzwyczajony do nurków i posiada system przewożenia sprzętu nurkowego dla pasażerów pieszych, dzięki czemu bez problemu można zostawić samochód na lądzie. Autobusy z Inverness do Scrabster będą dostosowane do rozkładu promów. Można także polecieć do Kirkwall.
NURKOWANIE I POWIETRZE: Większość nurkowań w Scapa Flow odbywa się z dużych łodzi, z których wiele oferuje zakwaterowanie na żywo na pokładzie „pływającego pokoju piętrowego”. Łodzie zazwyczaj zatrzymują się w Stromness, ale mogą zacumować na noc w innych portach. Powietrze dostarczane jest przez pokładowe sprężarki. Nitrox można mieszać na pokładzie większości łodzi za dodatkową opłatą. Powietrze, obciążniki i butle są zwykle wliczone w cenę, więc podróżowanie z niewielkim bagażem i korzystanie z wyposażenia łodzi jest zawsze możliwe. Jan Elaine, kapitan Andy Cuthbertson, Karty przepływu Scapa.
NOCLEG: Prześpij się na łodzi lub zatrzymaj się na lądzie w lokalnym hotelu lub pensjonacie. W Stromness znajduje się pole namiotowe, choć nie polecamy biwakowania w klimacie Orkadów. Wspólnota Turystyczna Orkadów.
PŁYWY: Spadek wody jest krytyczny i występuje zaledwie godzinę przed wysokim poziomem wody w pobliskiej zatoce Widewall.
JAK ZNALEŹĆ: Połączenia Jamesa Barriego leży 400 m od Hoxa Head po południowej stronie Ronaldsay Hoxa Sound. Współrzędne GPS to 58 48.780N, 003 02.150W (stopnie, minuty i miejsca po przecinku). Podobnie jak w przypadku większości wraków Scapa Flow, do łodzi powinna być przymocowana mała boja.
WODOWANIE: Jeśli chcesz przeprawić się własną łodzią, w Scapa Flow znajduje się kilka małych przystani, a najbliższa znajduje się w Burray. Z dobrym RIBem, John O'Groats jest możliwym miejscem startu, ponieważ Jamesa Barriego jest także wrakiem Scapa Flow położonym najbliżej lądu, należy jednak uważać na warunki morskie w cieśninie Pentland Firth.
KWALIFIKACJE: Doświadczeni nurkowie sportowi, którzy potrafią wykonać dekompresję. Nitrox może być zaletą, aby jak najlepiej wykorzystać ten wrak.
DALSZA INFORMACJA: Mapa Admiralicji 35, Przepływ i podejścia w Scapa. Mapa Admiralicji 2162, Pentland Firth i podejścia. Mapa przeglądu uzbrojenia 6, Orkady i kontynent. Mapa systemu operacyjnego 7 Orkady i Wyspy Południowe. Nurkowanie Scapa Flow przez Roda Macdonalda.
Plusy: Ładny, nienaruszony trawler. Widoczność w Hoxa Sound jest zwykle lepsza niż w Scapa Flow.
Wady: Przebyłeś całą tę drogę, żeby zanurkować w niemieckiej flocie, a potem zanurkowałeś na trawlerze?
Dziękuję Davidowi Carterowi, Andy’emu Cuthbertsonowi, Tony’emu Jayowi, Victorii Jay, Jezowi Kentowi, Stuartowi Malcolmowi, Benowi Wade’owi, Mattowi Woodowi i wielu członkom Tunbridge Wells BSAC.
Ukazał się w Diver, sierpień 2003
