W tym miesiącu nasza wycieczka odkrywa kolejny Kyarramniej znani bliscy sąsiedzi w pobliżu Swanage, Castlereagh – określany także swoją dawną nazwą, Firtha Fishera. Słowa: JOHN LIDDIARD, ilustracje: MAX ELLIS
MOŻE ZACZĄŁO SIĘ ŻYCIE jak Firth Fisher, ale nie była to łódź rybacka, ale 443-tonowy statek pasażerski o klasycznym układzie, z dwiema ładowniami z przodu oraz silnikiem i kotłem na rufie.
Zaczynamy od tyłu drugiej ładowni, gdzie znajduje się gródź (1) oddziela ją od przestrzeni bunkra. To tutaj trafił strzał kapitana Martina Jonesa, kiedy ostatni raz nurkowałem Castlereagh i naszkicowałem wrak.
Orientacja jest prosta, z dziobem na wschód od północy. Nurkowanie zwykle rozpoczyna się, gdy odpływ jeszcze prawie trwa, zanim woda stanie się naprawdę luźna, albo na wschód w przypadku powodzi, albo na zachód podczas odpływu.
W przypadku luzu przy wysokim stanie wody dziób znajduje się w prawo, gdy nurek dotrze do końca liny, lub w lewo w przypadku luzu przy niskim stanie wody. Głębokość będzie wynosić 33 m przy wysokim stanie wody lub kilka metrów płytsza przy niskim stanie wody. Drugim wskazaniem kierunku jest to, że lewa strona ładowni rufowej opada na zewnątrz (2).
Niewielkie pozostałości pokładu opadły na dno morskie, pozostawiając połamany zarys włazu wystającego tuż z piasku.
Jadąc dalej, pomiędzy ładowniami znajduje się nienaruszony obszar stalowego pokładu z parami słupków po obu stronach i wciągarką ładunkową (3) pośrodku.
Położenie sterówki różniło się w dwóch lokalizacjach na statkach przybrzeżnych tej wielkości – za ładowniami, nad pomieszczeniem bunkrowym i kotłem; lub pomimo umiejscowienia maszyn na rufie, pomiędzy dwiema ładowniami, a zatem tuż przed śródokręciem.
Na późniejszych statkach preferowano lokalizację na rufie, choć nie zawsze. Lokalizacja między ładowniami była bardziej tradycyjna, a zdjęcia pokazują, że Castlereagh podążał za tym wzorem.
Podczas naszej wycieczki cała konstrukcja sterówki uległa zniszczeniu, z wyjątkiem steru (4) nadal leży na pokładzie pomiędzy ładowniami, tuż przed wciągarką ładunkową.
Przekraczając ładownię przednią, kolejna wciągarka ładunkowa (5) jest solidnie przymocowany do pokładu przed ładownią, tuż za grodzią oddzielającą go od szczytu dziobowego.
Pokład na dziobie został zerwany na prawą burtę, pozostawiając stertę łańcuchów kotwicznych (6) widoczne w dolnej części dziobu, gdzie znajdowała się komora łańcucha.
Na zewnątrz kadłuba, po lewej stronie, coś, co wygląda jak kopułowy zbiornik na wodę (7) jest uwięziony pomiędzy dziobem a dnem morskim. To niezwykłe miejsce, w którym można znaleźć sprzęt zwykle umieszczony w pobliżu silnika i kotła, a także dowody komercyjnego ratownictwa w przeszłości.
Z drugiej strony obiekt ten może nie mieć nic wspólnego z wrakiem i po prostu został uwięziony przez przypływ.
Zaokrąglając dziób, wgłębienie w miękkiej skale dna morskiego zwiększa głębokość o około metr. Jeden z Castlereagh kotwice (8) spoczywa na dnie morskim tuż za prawą burtą dziobu.
Opisałbym pokład dziobowy jako wyrwany na prawą burtę, ponieważ tylko w ten sposób można go było obrać i odwrócić do góry nogami, ze stertą łańcuchów kotwicznych pośrodku.
Normalny rozkład początkowo nienaruszonego wraku nie mógł spowodować przewrócenia się pokładu przed upadkiem. Być może były to szkody uboczne powstałe w wyniku starego ratowania ładunku węgla metodą „rozbij i chwyć” lub być może duży statek, który kiedyś zanieczyścił kotwicę.
Połączenia Castlereagh wciągarka kotwiczna (9) leży do góry nogami obok odwróconego pokładu dziobowego.
Wracając na rufę wzdłuż prawej burty wraku, rozkład ładowni przedniej jest odwrotny do rozkładu ładowni rufowej, którą właśnie przekroczyliśmy, z lewą burtą bardziej nienaruszoną, a prawą burtą opadającą na zewnątrz (10).
Za linią strzału i grodzią bunkra, przestrzeń bunkra (11) nadal zawiera kilka kawałków węgla. Podstawa masztu opadła na dno tego pomieszczenia, przodem do grodzi.
Następnie dochodzimy do jednego dużego kotła (12) rozciągający się na szerokość kadłuba, oddzielony od maszynowni inną grodzią (13), który opadł do przodu i oparł się o kocioł.
Silnik (14) to prosta dwucylindrowa jednostka mieszana, często preferowana w małych kolejkach górskich zamiast bardziej wydajnego, ale większego silnika z potrójnym rozprężaniem. Za silnikiem schody prowadzą z maszynowni na brakujący pokład powyżej.
Teraz na rufie pokład nadal ma zarys i kilka pionowych podpór (15) z kabiny. Zwykłe pary słupków są nadal mocno przymocowane po obu stronach.
Po ponownym opuszczeniu burty wrak na rufie jest znacznie głębszy i schodzi do 37 m przy zastoju przy wysokim stanie wody.
Większa część śmigła została uratowana, z jedną łopatką (16) pozostając na dnie zacieru. Obok znajduje się coś, co wygląda na część pompy z maszynowni.
Ster został wyrwany, jak sądzę w trakcie ratowania reszty śmigła.
Układ kierowniczy stanowił prosty rumpel (17), ciągnięty z boku na bok za pomocą łańcuchów lub lin, teraz przekręcony o prawie 180°, aby wskazywał od rufy.
Co prowadzi nas do końca naszej wycieczki. Jeśli nie zatrzymasz się, żeby szperać lub robić zdjęcia, nurkowanie nie będzie długie, więc jest idealne dla tych, którzy nie chcą wdawać się w zbyt dużą dekompresję.
Aby się wynurzyć, lokalni kapitanowie zazwyczaj wolą, aby nurkowie korzystali z opóźnionego SMB.
Po rozluźnieniu przypływ gwałtownie wzrasta, a lina strzałowa z wiszącymi na niej nurkami zwykle zostaje wciągnięta pod wodę.
Dziękuję Martinowi i Bryanowi Jonesom.
ZGUBIONY W WIGARZE
ZAMEK, kolejka. Zbudowany w 1898 r., zatopiony w 1925 r
Ta 443-tonowa kolejka górska ze stalową śrubą zaczęło życie jako Firtha Fishera na początku 1898 roku, kiedy położono stępkę w stoczni Paisley firmy Fullerton & Co.
Ukończono go w październiku, kiedy na rufie zamontowano dwucylindrowy silnik mieszany o mocy 88 KM i pojedynczy kocioł, pisze Kendall McDonald.
Jej maszyny zostały wykonane przez firmę Ross & Duncan z Glasgow. Była mała, miała 168 stóp długości, 25 stóp szerokości i głębokość zaledwie 9 stóp.
Połączenia Firtha Fishera była własnością Johna Fishera & Sons. Kilka lat później została sprzedana firmie John Kelly & Co, która zmieniła jej nazwę na Castlereagh.
Opisano go jako parowiec z Belfastu o tej nazwie, kiedy według doniesień zaginął w tajemniczy sposób „gdzieś w pobliżu Needles podczas gwałtownych wichur, które miały miejsce w niedzielę i poniedziałek 22 i 23 lutego 1925 r.”.
W drodze z Ayr do Shoreham w Sussex z ładowniami pełnymi 482 ton węgla ostatni raz widziano go w pobliżu Prawle Point w południowym Devon.
Kapitan William Smythe i jego 10-osobowa załoga zniknęli wraz z nią. Dwa utopione ciała, kucharza i drugiego inżyniera w prawidłowo zapiętych kamizelkach ratunkowych, znaleziono trzy dni później w zachodnim Solent, niedaleko Freshwater na Isle of Wight.
Koroner wyraził zdziwienie, że w tym samym czasie co ciała nie wyrzucono na brzeg żadnego wraku. Uznał to za oznakę, że mężczyźni zdążyli założyć kamizelki ratunkowe, mimo że ich statek został „nagle zasypany”.
Dziesięć dni po odkryciu ciał pasy ratunkowe i drewniany właz zostały wyrzucone na brzeg w Solent, ale nic więcej.
Tajemnica pozostawała tajemnicą przez 42 lata, dopóki nurek Dave Weightman nie odkrył statku w pobliżu Durlston Head, zaledwie milę od Swanage.
Pozytywnie zidentyfikował wrak, podnosząc dzwon, na którym wygrawerowano jej dawną nazwę Firtha Fishera.
Statek był w większości kompletny, miał zapewnione pomieszczenia na pokładzie i ładunek węgla w ładowniach. Nie było żadnych śladów uszkodzeń spowodowanych kolizją. Zatonięcie było wyraźnie spowodowane ogromnymi morzami podczas wichur.
PRZEWODNIK WYCIECZKI
DOJAZD DO: Jedź autostradą A351 obok zamku Corfe do Swanage i znaków prowadzących do centrum miasta i molo. Liczba miejsc parkingowych na molo jest ograniczona, więc przygotuj się na pozostawienie nurków i sprzętu i skorzystaj z parkingu dalej pod górę.
JAK ZNALEŹĆ: Współrzędne GPS to 50 34.841N, 001 56.172W (stopnie, minuty i miejsca po przecinku). Wrak leży dziobem tuż na zachód od północy.
PŁYWY: Spadek wody występuje godzinę przed i sześć godzin po wysokim stanie wody w Dover, w tym samym czasie co luz na pobliskim Kyarra (Wycieczka po wraku 47). Widoczność jest zwykle najlepsza przy dużym luzie wody.
NURKOWANIE: Sidewinder i Mary-Jo od Czartery łodzi Swanage, 01929 427064
POWIETRZE: Powietrze i nitroks są dostępne na molo Swanage od Divers Down, 01929 423565
NOCLEG: Znajduje się tu wiele pensjonatów, małych hoteli i kempingów. Skontaktuj się z Informacją turystyczną w Swanage, 01929 422885.
KWALIFIKACJE: Po prostu głęboka strona dla PADI Zaawansowane wody otwarte lub BSAC Sports Diver, szczególnie przy wysokiej wodzie. Głębokość wraku jest dobrze dostosowana do nitroksu.
WODOWANIE: Przystań łodzi w Swanage, obok stacji łodzi ratunkowych, znajduje się poślizg.
DALSZA INFORMACJA: Mapa Admiralicji 2615, Bill of Portland do Needles. Mapa przeglądu uzbrojenia 195, Bournemouth, Purbeck i okolice. Zanurz się w Dorset, autorstwa Johna i Vicki Hinchcliffe. Wraki statków na południowym wybrzeżu East Dorset i Wight, autorstwa Dave'a Wendesa.
Plusy: Wygodny w Swanage i warty odwrócenia uwagi od Kyarra.
Wady: Frustrujące jest to, że jestem trochę głębiej niż 35 m na luzie przy wysokim stanie wody.
GŁĘBOKOŚĆ: 35-45m
Mój wujek zaginął, kiedy zawalił się Castlereagh!