NURK CZARNOWODNY
Strzał w ciemności
Tam, gdzie kiedyś nurkowie badali formy życia żyjące w rafach lub na dnie, zerkając dziwnie w błękit w nadziei dostrzeżenia przepływających gatunków pelagicznych, podczas nurkowania w czarnej wodzie eksplorujesz nocą na otwartym oceanie, gdzie koncentruje się większość biomasy Ziemi. Tekst i zdjęcia: JESPER KJøLLER. Ilustracja: ALEKSANDRA HUTH
Ukazał się w DIVER grudzień 2019
Ryba bada pływającą kolonię osłonic.
Będąc na łodzi w bezksiężycowy wieczór mógłby być spokojny, jednak ciszę zakłóca stłumiona muzyka klubowa z odległej imprezy gdzieś na brzegu. Głębokie rytmy disco wydają się dziwnie nie na miejscu w czarną noc, ale na Filipinach rzadko tracą szansę na dobrą fiestę.
Załoga naszej bangki przygotowuje zestaw do czarnej wody – obciążoną linę z boją i przymocowanym mocnym oświetleniem. Działają metodycznie i widać, że robili to już wcześniej.
Opuściliśmy ośrodek około 20 minut temu o zachodzie słońca i dotarliśmy do zatoki Moalboal, gdy zapada tropikalna noc.
Załoga wyciąga gotową platformę do czarnego oceanu o głębokości rzekomo 500 m i czekamy. Linia musi „gotować”, jak to mówią. Pozostawienie zestawu w wodzie na pół godziny przed wskoczeniem do wody powinno sprawić, że blask przyciągnie stworzenia
Zestaw oświetleniowy służy trzem celom.
Po pierwsze, wabi organizmy żyjące w ciemnym oceanie.
Ponieważ jednak w słupie wody musi być już mnóstwo planktonu i larw, nawet jeśli dopiero co nurkowaliśmy z własnymi pochodniami, drugim celem jest służyć jako punkt odniesienia dla nurkowania – zarówno pod względem głębokości, jak i orientacji.
Trzecim celem jest ułatwienie łodzi podążania za pływającymi nurkami i dryfującą z prądem liną. Ponieważ nurkowie płyną z tą samą prędkością, prąd nie jest odczuwalny.
Zamieć
Po ugotowaniu łódź powoli zbliża się do jasnej plamy światła wokół boi podtrzymującej linę.
Wskakujemy i członek załogi podaje mi aparat.
Woda ma przyjemną temperaturę 30°C, ale poradzono mi założyć kaptur, aby chronić się przed parzącymi hydroidami unoszącymi się w pobliżu. Jest mi prawie za ciepło, więc wpuściłem do kombinezonu trochę wody, żeby się ochłodzić.
Wymieniając szybkie „OK” i „kciuki w dół”, schodzimy blisko linii.
To moja pierwsza próba z czarną wodą fotografia, więc nie wiem, czego się spodziewać. Jeśli normalne nocne nurkowanie wywołuje w Tobie ducha straszydła, nurkowanie w czarnych wodach prawdopodobnie nie jest Twoją specjalnością. Ale na mnie ciemna, ciepła woda działa dziwnie kojąco i od razu wchodzę w strefę.
Pozwalam oczom przystosować się do warunków i rozglądam się, aby ocenić rezultaty gotowania. Nic nie widzę.
No cóż, widzę śnieg. Dużo śniegu. Mocne światła na linii dają taki sam efekt, jak reflektory podczas burzy śnieżnej i obawiam się, że na moich zdjęciach będę widzieć jedynie rozproszenie wsteczne.
Potem przypominam sobie moje pierwsze nurkowanie w błocie, wiele lat temu w Cieśninie Lembeh. Miałem to samo: „Co ja tu robię?” uczucia i mówię sobie, że mam być cierpliwa.
Rozglądam się, żeby się zorientować. Odpływam dalej od silnego blasku świateł na linie i odkrywam, że lepiej nie zbliżać się zbyt blisko stożków świetlnych z platformy.
Po kilku minutach dostrzegam małą meduzę wielkości monety. W porządku, gra dalej!
Podchodzę ostrożnie i staram się zrobić kilka zdjęć. Pierwsze zdjęcia są zupełnie ciemne, ale po kilku korektach ekspozycji i eksperymentach zaczynam robić kilka akceptowalnych ujęć i czuję się pewniej. Mogę to zrobić!
Rozglądam się za kolejnymi obiektami, ale po kolejnych pięciu minutach wciąż widzę tylko śnieg.
Rycerz Jedi
Nagle Feliks, mój niezawodny filipiński przewodnik, daje znak swoim światłem. On jest
używając mocnej latarki o bardzo wąskim promieniu, który przecina ciemność niczym miecz świetlny.
Wyobrażam sobie ten szum i niemal słyszę fanfary z Gwiezdnych Wojen.
Przywołuje mnie latarką i wskazuje w kierunku… ech – co to jest? Po powiększeniu wizjera nagle rozpoznaję dobrze znaną postać – młodzieńczego latającego kurnika wielkości małego palca.
Felix jest podekscytowany – po nurkowaniu mówi mi, że pierwszy raz widzi coś takiego. Dobry początek!
Gurnardowi trudno jest skupić się. Tak naprawdę nigdy nie przestaje się poruszać, ale opada w słupie wody.
Czuję ucisk w uszach, gdy tonę wraz ze stworzeniem, aby utrzymać je w wizjerze. Mam nadzieję, że po około 30 ekspozycjach zrobię kilka dobrych i odpuszczę.
Patrzę na swoje komputer. 22m – ojej! To trochę głębiej niż ustaliliśmy przed nurkowaniem.
Podpływam, żeby ponownie połączyć się z Felixem.
Ponownie wciela się w Skywalkera i wskazuje mi inny interesujący temat. Trwa to przez kolejną godzinę.
Strategia
Moje nurkowanie w czarnej wodzie zostało zorganizowane przez Kasai Village Dive Resort na Cebu. Zwykle organizuje takie nurkowania kilka razy w tygodniu, a aby zoptymalizować wysiłek przygotowawczy, jest to wyjazd składający się z dwóch nurkowań.
Podczas przerwy na powierzchni na łodzi serwowany jest pyszny, choć prymitywny posiłek. Otoczenie jest przyjemne, jeśli nie liczyć tej dudniącej muzyki.
Przeglądam swoje zdjęcia i czuję się lepiej przygotowany do następnego nurkowania. Załoga kuli się za mną, żeby rzucić okiem – są zaskakująco entuzjastyczni i cieszę się, że mogę podzielić się tym doświadczeniem, bo w końcu to oni wykonali całą ciężką pracę. Jedyne, co mogę zrobić, to nacisnąć spust.
Wracam myślami do starych, dobrych czasów cyfrowy, kiedy ograniczałbym się do 36 ekspozycji przed wyjściem z wody w celu zmiany filmu. Co gorsza, nie miałem możliwości oceny (ani udostępnienia) moich zdjęć, dopóki nie odebrałem filmu w sklepie laboratorium po powrocie do domu.
Możliwość analizy cyfrowy zdjęcia z tyłu aparatu, gdy jesteś jeszcze w terenie, robią ogromną różnicę. Zaczynam opracowywać dobrą strategię na następne nurkowanie.
Skupiać
Wszystko zależy od skupienia. Dzięki ekspozycji i kadrowaniu masz trochę luzu w postprodukcji, ale musisz skupić się na wodzie. Jak zawsze, jeśli obiekt ma oczy, są one głównym punktem centralnym.
Przysłona pośrodku zakresu obiektywu to zawsze dobry kompromis. Większość obiektywów jest najostrzejsza w tym zakresie i zapewnia to dobrą równowagę pomiędzy głębią ostrości a czułością na światło. Do większości zdjęć używam Nikona 60 mm na f18. Czas otwarcia migawki wynosi 1/125.
Moje stroboskopy są ustawione na dość niską moc, aby zminimalizować rozproszenie wsteczne i skrócić czas ładowania. Szybkie ładowanie pozwala mi robić serie zdjęć w krótkich odstępach czasu, aby zabezpieczyć swoje zakłady.
Jeśli stworzenie jest błyszczące i za bardzo odbija światło, kompensuję to niższą czułością ISO, ale staram się, aby pozostałe ustawienia były w miarę stałe.
Stroboskopy umieściłem prawie prostopadle do obiektywu, aby zredukować rozproszenie wsteczne i silne odbicia w bardziej błyszczących rybich łuskach.
Gdy tylko ustawię ostrość, pociągam za spust i oddaję szybką serię strzałów – może pięć lub 10 w krótkich odstępach czasu. Zmieniam kadr, dostosowuję ostrość i strzelam kolejną rundą.
Większość aparatów umożliwia przypisanie oddzielnego przycisku ustawiania ostrości (poszukaj informacji o ustawianiu ostrości za pomocą przycisku tylnego w instrukcji obsługi aparatu), a wielką zaletą jest to, że ostrość i migawka nie są przypisane do tego samego przycisku, nawet jeśli jest to zwykle tryb domyślny.
Większość doświadczonych fotografów podwodnych zgadza się, że pełnoklatkowa lustrzanka cyfrowa z obiektywem 60 mm to najlepsza opcja do zdjęć w czarnych wodach. W przypadku obiektywu 100 mm lub 105 mm ustawienie ostrości jest po prostu zbyt trudne.
I możesz zapomnieć o używaniu dioptrii czy mokrych soczewkach. Dzięki nowoczesnej lustrzance cyfrowej z pełną matrycą możesz w razie potrzeby przyciąć zdjęcia, aby naśladować efekt dłuższych obiektywów i dioptrii, ale często udawało mi się podejść wystarczająco blisko, aby cieszyć się bardzo krótką odległością ostrzenia 60 mm.
Przezroczysty kamuflaż
Niektóre operacje nurkowe przywiązują nurków do liny, aby zapobiec oddaleniu się zbyt daleko.
Jest to rozwiązanie szukające problemu, które z pewnością ograniczyłoby moją swobodę poruszania się. Jeśli musisz być przywiązany do liny, prawdopodobnie i tak nie powinieneś nurkować w nocy na otwartym oceanie.
Jeśli nurkowie mają solidne umiejętności pływalności i dobrą świadomość sytuacyjną, liny uwięzowe spowodują jedynie inne potencjalne problemy. Lepiej zwiększyć bezpieczeństwo przy ograniczonej liczbie nurków w wodzie i pod okiem dobrych, uważnych przewodników nurkowych.
Niektóre stworzenia będą szukać przynęty skupionego światła. Prawie jak jeleń w reflektorach zastygają w bezruchu, nie wiedząc, co myśleć o zbliżającym się stworze z migającymi światłami. Inni uciekają po pierwszych zdjęciach, pozostawiając Cię z nadzieją, że udało Ci się uzyskać przynajmniej kilka akceptowalnych ekspozycji.
Najtrudniejszym tematem są organizmy przezroczyste lub półprzezroczyste, które niestety stanowią dużą część tych stworzeń.
Podobno bycie przezroczystym jest najlepszym kamuflażem, gdy nie ma tła. Z oczywistych powodów stworzenia te są trudne do uchwycenia i oświetlenia. Zasadniczo strzelasz przez nie, a twoje światła są pochłaniane przez nieskończoną ciemność za nimi.
Bądź bardzo ostrożny, gdy zbliżasz się do stworzeń, aby nie wywołać fali uderzeniowej, gdy poruszasz się do przodu.
Powolne, celowe opuszczanie płetw i brak ruchów pływających rękami to najważniejsza zasada. Mój kątowy wizjer też był dużą zaletą, bo ergonomicznie łatwiej jest przez niego patrzeć i komponować obraz, pozostając w płaskim kadrowaniu.
W miarę jak wracamy do molo kurortu, w oddali powoli znikają imprezowe hałasy i jedno wiem na pewno. Moja pierwsza próba z czarną wodą fotografia nie będzie moim ostatnim.
Migracja pionowa
Każdej nocy w każdym oceanie ma miejsce wielka migracja pionowa. Ten masowy ruch wznosi się z głębin na powierzchnię, a większość form życia podczas tej podróży jest tak maleńka, że są niewidoczne gołym okiem.
Wraz z zooplanktonem pojawia się wiele stworzeń pelagicznych i larwalnych, które żywią się planktonem i sobą nawzajem.
Przepływają czasem ponad kilometr i wracają tą samą odległością rano.
Zwierzęta te pomagają kompensować dwutlenek węgla, odwracając w ten sposób część szkodliwych emisji CO2 wytwarzanych przez człowieka. Zjadając produkty fotosyntezy na powierzchni i spływając z powrotem w dół, przenoszą ogromne ilości węgla w głąb.
Większość tych stworzeń to małe skorupiaki planktonowe zwane widłonogami. Ale w podróż przyłączają się biliony kryla, meduz, krewetek, kalmarów i innych mieszkańców oceanów.
Ichtioplankton, jaja i larwy ryb, występują głównie w nasłonecznionej strefie słupa wody.
Słowo plankton wskazuje, że nie potrafią efektywnie pływać, więc dryfują z prądami. Ikra ryb nie potrafi pływać, więc jest wyraźnie planktoniczna.
Larwy we wczesnym stadium pływają słabo, ale w późniejszym stadium larwy przestają być planktoniczne, gdy dorosną do młodych osobników.
Larwy ryb należą do zooplanktonu, który zjada mniejszy plankton, podczas gdy jaja ryb stanowią własne źródło pożywienia. Zarówno jaja, jak i larwy są zjadane przez większe zwierzęta.
Larwy będące nowo wyklutymi młodymi ryb jajorodnych są zwykle słabo uformowane, noszą duży woreczek żółtkowy służący do pożywienia i bardzo różnią się wyglądem od osobników młodych i dorosłych.
Ich okres larwalny trwa zwykle tylko kilka tygodni, ponieważ szybko rosną, zmieniają wygląd i strukturę (proces nazywany metamorfozą), aby stać się młodymi.
Podczas tego przejścia larwy muszą przestawić się z worka żółtkowego na żerowanie na zooplanktonie, a proces ten zależy od gęstości ich ofiary.
- Jesper nurkował w Kasai Village Dive Resort, kasaiville.com
