Dni Nantaise’a

NURKOWNIK Wrakowy

Płodny turecki łowca wraków SELCUK KOLAY opowiada, jak zidentyfikował swoje najnowsze odkrycie na Morzu Egejskim – parowiec zbudowany w Wielkiej Brytanii po I wojnie światowej, kupiony przez Francuzów, zarekwirowany przez Niemców podczas II wojny światowej i zatopiony przez brytyjski okręt podwodny

MOJE SKANOWANIE SONAROWE wód wokół Bozcaada, aka Na wyspie Tenedos, niedaleko Dardaneli w Turcji, odkryto już wraki greckiego parowca Eleni oraz brytyjski okręt podwodny HMS Samum.

Ale na początku czerwca ubiegłego roku na moim ekranie bocznym pojawił się kolejny wrak, stojący pionowo na głębokości 52 m na piaszczystym dnie, co oznaczało dla mnie więcej pracy detektywistycznej.

Nie żebym narzekał, że muszę szperać w archiwach, ale tak naprawdę to podczas omawiania tej sprawy z hamburskim nurkiem wrakowym i badaczem Dimitrim Galonem nazwa ss Nantes okazał się najbardziej prawdopodobnym kandydatem.

Rodzina Dymitra pochodzi z Tenedos, więc był bardzo zainteresowany dołączeniem do innych naszych przyjaciół, aby nurkować w tym i innych wrakach, które odkryłem u wybrzeży wyspy.

Dowiedziałem się więcej o Nantes. Parowiec został zbudowany tuż po I wojnie światowej przez firmę SP Austin & Son w Sunderland dla Normandy Shipping Co Ltd z Londynu.

Uruchomiony jako Wartość i ukończony w marcu 1920 r., miał 79 m długości, 11 m belki i silnik parowy potrójnego rozprężania.

Została przemianowana Nantes po zakupie przez francuską firmę Fernand Bouet z Caen w 1925 r. Trzy lata później dwa razy w roku zmieniała właścicieli, kończąc w Societe Navale Caennaise.

W 1940 czerwca Nantes był w środku drugiej wojny światowej i brał udział w ewakuacji ostatnich wojsk francuskich z Hawru, zanim wpadł w ręce Niemców pod Bayonne. W lutym następnego roku wyjechała do Casablanki w Maroku, gdzie została zawrócona władzom Vichy w celu obsługi ruchu pomiędzy Francją a jej północnoafrykańskimi koloniami.

W styczniu 1943 r Nantes został zajęty przez armię niemiecką w Marsylii i będąc własnością MMS, spółki utworzonej do obsługi wszystkich statków przechwyconych lub skonfiskowanych przez Rzeszę na Morzu Śródziemnym, pracował jako frachtowiec do transportów wojskowych.

W dniu 7 sierpnia tego samego roku Nantes płynął przez północne Morze Egejskie w konwoju z Warny w Bułgarii do Pireusu w Grecji na pokładzie francuskiego statku Tobe. Eskortowało ich pięć niemieckich łodzi podwodnych, cztery łodzie typu R i trzy samoloty Arado wraz z łodzią podwodną. UJ-2104 dowodzony przez Oberleutnanta Nikolai von Ruckteschell na czele konwoju.

To jest kiedy Nantes został zaatakowany przez brytyjski okręt podwodny HMS typu Porpoise Rorqual i zatonął bez ofiar śmiertelnych, około dziewięciu mil morskich na zachód od Tenedos.

MOJA łódka stała w porcie Tenedos, więc zdecydowałem, że przed jakimkolwiek nurkowaniem grupowym wpadnę na wrak i zobaczę, czy odpowiada opisowi, który posiadałem Nantes.

Wieloletnia koleżanka nurkowa, Kaya Yarar, dołączyła do mnie podczas krótkiej wycieczki po wraku na antenie i nakręciliśmy trochę filmów. To był bardzo ładny dzień, z dobrą widocznością i bez prądu. Średnia głębokość wynosiła 46m.

Moje wrażenie z tego nurkowania było takie, że wrak mógł równie dobrze należeć do… Nantes, ale potrzebowaliśmy więcej czasu pod wodą, aby sprawdzić szczegóły, aby mieć pewność.

Ustaliliśmy datę na koniec września, myśląc, że będzie to świetna okazja dla twórcy filmów podwodnych Savasa Karakasa i jego zespołu na wyprodukowanie kolejnego filmu dokumentalnego dla IZ TV.

Zaplanowaliśmy mieszanki gazowe, które będą używane zarówno przez nurków o obiegu otwartym, jak i na rebreatherach w grupie: 18/45 jako mieszanka denna i podróżna oraz 18/45 plus nitrox 50 dla butli sidemount.

Wykorzystalibyśmy mój trawler badawczy i nurkowy Milonga, mistrz nurkowania Łódź nurkowa Metina Erona Yunus Emre 5.

Pomiędzy Turcją kontynentalną a Tenedos regularnie kursują promy, więc kiedy nadszedł czas, przewóz w naszych samochodach ciężkiego sprzętu, w tym 50-litrowego tri-mixu i butli z tlenem, nie stanowił żadnego problemu.

Do naszego tureckiego zespołu dołączyło czterech nurków GUE (Global Underwater Explorers), w tym Dimitri.

Zarezerwowaliśmy hotel Akvaryum na południowym wybrzeżu wyspy. Prowadzą go Deniz i Berna Pak, którzy są wspaniałymi gospodarzami, a my mogliśmy ustawić nasze pompy wspomagające i sprężarki w hotelowym ogrodzie. Podczas gdy inni byli zajęci przygotowaniami, ja zdecydowałem się wypłynąć na moją łódkę, aby oznaczyć i zanurkować Nantes ponownie, a także zaznaczając inne wraki, które grupa chciała odwiedzić.

Na rebreatherach nurkowałem z Alim E Keskinem, znanym tureckim fotografem podwodnym. Znów był piękny dzień, bez prądu i prawie 15m widoczności! Do tej pory naprawdę odrobiłem pracę domową na temat Nantesi czułem się dobrze przygotowany do dokonania pozytywnej identyfikacji.

W PAMIĘTNIKU WOJENNY HMS RORQUAL: kapitan łodzi podwodnej, dowódca porucznik Lennox William Napier, poinformował o ataku torpedowym:

7 sierpnia 1943, godz. 05.00, nurkowałem pomiędzy Lemnos i Tenedos.

18.15 godzin, dostrzegli dym, statki zbliżające się z Dardaneli.

18.25 godzin, zidentyfikowali cele jako konwój składający się z dwóch statków handlowych o wyporności około 2500 ton, eskortowanych przez trzy trawlery AS i dwie łodzie elektryczne. Widziano także dwa samoloty patrolujące nad miastem. Rozpoczął atak.

18.52 godzin, wystrzelił cztery torpedy w pozycji 39° 51′ N / 25° 48′ E z odległości 4000 jardów. Pogoda spokojna, dobra widoczność; kurs wroga i prędkość 180°, 8 węzłów. Uzyskano jedno trafienie i podjęto uniknięcie działań.

19.20 godzin, nie rozwinął się żaden kontratak, dotarli do głębokości peryskopu. Cel zatrzymany; ponieważ znalazłem się w środku półkola sześciu okrętów AS (pojawił się uzbrojony jacht), zdecydowałem się nie strzelać dalej torpedą i wycofałem się. W ciągu długiego czasu zrzucono sześć ładunków głębinowych, ale żaden nie był bliski.

20.50 godzin, głębokość peryskopu; uszkodzony statek zniknął i nie sądzę, aby mógł unieść się na parze lub zostać odholowany. Daleko na południu w zasięgu wzroku był tylko statek AS.

NASZA LINIA STRZAŁÓW WYlądowała obok łuku. Zaczęliśmy przeglądać płetwy tuż nad wrakiem, wzdłuż prawej burty, aż do mostka na rufie, szukając bardzo specyficznych konstrukcji masztu i nadburcia.

Jedno działo znajdowało się na dziobie i jedno na rufie, przy pomocniczym sterowni. Brakowało komina, ale śmigło i ster były na swoim miejscu. Mimo przemieszczenia oba maszty pozostały w pozycji pionowej.

Ładownie były puste, w pobliżu leżało tylko kilka beczek z ropą. To była kolejna wskazówka. Nantes przewoził drewno i dlatego po uderzeniu torpedy utrzymywał się na powierzchni przez około godzinę, a w ładowniach nie było ładunku.

Część ładunku unoszącego się na powierzchni została przejęta przez Niemców i wyładowana w Moudros na wyspie Lemnos.

Nie jestem pewien, czy przeprowadzono jakieś wcześniejsze prace ratownicze, ale wszystko inne wydawało się nietknięte.

Ponowny pomiar belki dał oczekiwane wymiary. Wracając do linii strzału wzdłuż lewej burty, z łatwością mogliśmy zobaczyć główne uszkodzenia torpedowe w prawym kadłubie ładowni 1 na prawej burcie – dokładnie tak, jak opisano w HMS Rorqual zgłosić.

Późniejsze obejrzenie naszego materiału w hotelu dało nam wystarczający powód do świętowania podczas happy hour pozytywnej identyfikacji wraku.

Dalsze nurkowania odbywały się na Nantes i inne wraki przez wszystkich nurków w kolejnych dniach, chociaż warunki pogodowe i widoczność nie były już w żadnym wypadku doskonałe.

Grupa planuje zebrać się ponownie we wrześniu tego roku, aby zanurkować we wraku tureckiego krążownika kucyk (pierwotnie Breslau), który odkryłem w 1993 roku w pobliżu podejść do Dardanele – dla upamiętnienia 100. rocznicy jej zatonięcia.