OBECNIE WSZYSCY JESTEŚMY DOŚĆ HI-TEC
Jednakże, kiedy nurkujemy, większość z nas nadal korzysta z technologii opracowanej w połowie ubiegłego wieku, kiedy większość ludzi nie miała nawet telefonu w domu, a wiadomości otrzymywała za pośrednictwem czegoś, co nazywa się bezprzewodową!
Jacques Cousteau i inżynier gazownik Emile Gagnan, którzy wynaleźli Aqualung w rozdartej wojną Francji w latach czterdziestych XX wieku, byliby pochlebieni, ale prawdopodobnie przerażeni, że nie rozwinęliśmy się daleko poza ich wynalazek.
W każdej innej dziedzinie naszego życia wprowadziliśmy nowe technologie, a w innych sportach ekstremalnych zaszły ogromne zmiany.
Przeczytaj także: Nurek Triple-CCR zmarł podczas samodzielnego nurkowania na 100 m
Na przykład daszki używane przez skoczków spadochronowych w niczym nie przypominają tych używanych przez ich poprzedników pokolenie temu, a nowoczesna technologia zapewniła tym produktom niewyobrażalne wcześniej cechy bezpieczeństwa.
Jednak w świecie nurkowania, poza odrobiną majsterkowania, pojawił się dziwny opór przed pójściem do przodu. Jeśli chodzi o sprzęt, którego używamy, jedyna istotna zmiana w ciągu ostatnich dwóch dekad dotyczy rebreatherów, a jest to bardzo mały rynek niszowy.
Rebreathery wydają się oferować ogromne korzyści. Zaopatrzenie w gaz nie jest już brane pod uwagę w przypadku większości nurkowań; czas nurkowania bezdekompresyjnego jest ogromny w porównaniu ze standardowym nurkowaniem w obiegu otwartym; a wpływ nurka na rebreather na środowisko jest również znacznie zmniejszony, biorąc pod uwagę brak zarówno hałasu, jak i pęcherzyków. Wraz z pojawieniem się akceptacji głównego nurtu branży nurkowej i lawiną rozgłosu, może się wydawać, że pojawiły się rebreathery i że jeśli jesteś poważnym nurkiem, po prostu musisz je kupić.
Wiele osób uważa, że w dzisiejszych rebreatherach możemy dostrzec zalążki technologii, z której pewnego dnia nasze dzieci będą korzystać podczas nurkowania. Jeśli jednak te urządzenia istnieją w epoce nowożytnej od ponad 20 lat, dlaczego nie widzimy ich już wszędzie?
Czy może nie są tak cudowne, jak sugeruje reklama? Czy występują nieodłączne problemy w sposobie ich działania?
DOTYCHCZASOWE DZIEJE
Rebreathery nie są nowym pomysłem: koncepcja istnieje co najmniej od końca XVII wieku, kiedy Włoch Giovanni Borelli po raz pierwszy rozważał pomysł nurka pływającego pod wodą podczas oddychania przez torba powietrza.
Marynarki wojenne świata od dziesięcioleci wyposażają nurków w rebreathery tlenowe do płytkich podwodnych operacji szturmowych oraz jednostki na głęboki gaz mieszany do misji na głębokich misjach, a łodzie podwodne są wyposażane w jednostki ucieczkowe z rebreatherem od niemal tak długiego czasu.
Pod koniec lat sześćdziesiątych amerykańska firma wprowadziła na rynek system o obiegu zamkniętym o nazwie Electrolung i sprzedała go nurkom sportowym. Wczesne wypadki i późniejsze działania prawne sprawiły, że eksperyment ten był krótkotrwały i że kiedy pojawił się pomysł stworzenia rebreatherów dla nurków sportowych, był on realizowany przez firmy europejskie, a nie amerykańskie.
Miało to miejsce w połowie lat 1990. XX wieku, kiedy zachęcony rozwojem nurkowania technicznego oraz rosnącą akceptacją opinii publicznej i przemysłu dla nitroksu jako gazu oddechowego, Dräger, światowy lider w technologii rebreatherów dla nurków wojskowych, wprowadził półzamknięty rebreather Atlantis (SCR .)
Zostało to ogłoszone jako początek nowej ery dla nurków rekreacyjnych.
SCR
SCR współpracują z pojedynczą butlą ze wstępnie wymieszanym nitroksem. Wtryskiwacz umożliwia przepływ gazu z cylindra do torba zwane przeciwpłucem, z którego nurek oddycha przez ustnik wyposażony w dwa węże, jeden do wdechu, drugi do wydechu.
Kiedy nurek wykonuje wydech przez ustnik, wydychany gaz przechodzi przez pojemnik zawierający wodorotlenek sodu, który usuwa dwutlenek węgla (CO2). Pozostała część wydychanego gazu wraca następnie do przeciwpłuca, gotowa do ponownego użycia; to znaczy „oddychany ponownie”.
Połączenie przeciwpłuca, ustnika, kanistra i nurka nazywa się pętlą oddechową. Stały strumień lub elektronicznie sterowany wtrysk świeżego gazu z butli zapewnia, że poziom O2 w pętli pozostaje oddychający.
Płuca nurka są silnikiem napędzającym proces. Jeżeli w pętli znajduje się za dużo gazu, jest on odprowadzany do wody poprzez zawór wydechowy.
Jeśli w pętli nie ma wystarczającej ilości gazu, otwiera się zawór nadmiarowy i dodaje strumień świeżego gazu bezpośrednio z cylindra, omijając wtryskiwacz.
MASZYNY PRZYSZŁOŚCI
W 1995 roku brzmiało to bardzo mądrze i nowocześnie i wielu profesjonalistów kupiło tę technologię. Niestety, jak się okazało, przepowiednie nowego świtu nie sprawdziły się. Zapotrzebowanie rynku nie pokrywało się z zainteresowaniem mediów.
Nurkowie szybko przekonali się, że reklamowane zalety tych systemów nie sprawdzają się w praktyce. Odkryli, że zestaw podwójnych cylindrów z obiegiem otwartym zapewniał nurkowi mniej więcej taki sam dłuższy czas działania jak Atlantis i inne podobne maszyny, ale bez zwiększonych kosztów, ryzyka i złożoności.
Odkryli także, że tak zachwalana cisza była zbyt często przerywana okresowym uwalnianiem strumienia bąbelków z zaworu wydechowego.
Dlatego też nurkowie sportowi w tamtym czasie zdecydowali, że tak naprawdę nie potrzebują rebreatherów i nadal korzystali z nurkowania z obiegiem otwartym, tak jak ich poprzednicy.
CCR
W tym samym czasie inni ludzie opracowywali systemy rebreatherów, które były bardziej złożone i oferowały znaczące korzyści. Jednak postawiły przed nurkami także nowe problemy. Były to rebreathery z całkowicie zamkniętym obiegiem (CCR).
Zazwyczaj mają one dwie butle, jedną z tlenem, a drugą zawierającą gaz, który należy zmieszać z tlenem.
Ten drugi gaz nazywany jest rozcieńczalnikiem i jest to powietrze, trimiks lub helioks, w zależności od głębokości nurkowania.
Nurek CCR ustawia pożądane ciśnienie parcjalne tlenu (PO2), które należy utrzymać podczas nurkowania, a rebreather od czasu do czasu wstrzykuje małe strumienie tlenu do pętli oddechowej, aby utrzymać wymagane PO2.
Rebreather komputery stale reguluj poziom tlenu w mieszaninie oddechowej, aby nurek zawsze oddychał gazem optymalnym dla aktualnej głębokości, wydłużając w ten sposób do maksimum czasy bezdekompresyjne lub skracając czasy przystanków dekompresyjnych do minimum.
Gaz rozcieńczający dodawany jest podczas zanurzania wyłącznie w celu utrzymania objętości pętli oddechowej, więc gdy nurkowie CCR znajdą się na maksymalnej głębokości nurkowania, chyba że stracą gaz w wyniku maska- oczyszczają się lub mają wiele wzlotów i upadków, jedynym gazem, jakiego używają, jest tlen dodawany przez urządzenie w celu zastąpienia tlenu metabolizowanego przez organizm.
Zwykle wynosi to około jednego litra na minutę na dowolnej głębokości, zatem mała butla z tlenem o pojemności 4 litrów/200 barów zamontowana w rebreatherze o obiegu zamkniętym zapewni właściwie każdemu wystarczającą ilość gazu na znacznie ponad 12 godzin.
INNY ŚWIAT!
CCR może zapewnić całkiem zdumiewającą wydajność. Wyobraź sobie, że nurkujesz wzdłuż ściany rafy, używając powietrza jako gazu rozcieńczającego i ustawionego PO2 na poziomie 1.3 ATA.
Kiedy znajdziesz się na głębokości 30 m, będziesz oddychać nitroksem 32. Jesteś niemal zupełnie cichym obserwatorem. Słychać odgłosy morza, papugoryby przeżuwające koralowce, trzaski krewetek i nawoływanie delfinów.
Naturalne dźwięki są przerywane lekkim sykiem co kilka sekund, gdy elektromagnes rebreathera otwiera się, aby wpuścić niewielką ilość tlenu do pętli, aby zastąpić to, co zmetabolizowałeś.
Obserwuj czas bezdekompresyjny i stopniowo płytej się poruszaj. Podczas wynurzania rebreather doda tlen do mieszanki, a poziom azotu spadnie, gdy pętla oddechowa wypuści rozprężający się gaz.
Pływając na 20 m, będziesz oddychał nitroksem 43, na 10 m będziesz na nitroksie 65, a zanim dotrzesz do przystanku bezpieczeństwa na 3 m, będziesz oddychał prawie w 100% O2. Nurkowanie bezdekompresyjne trwające od dwóch do trzech godzin jest łatwe do osiągnięcia. To naprawdę jest inny świat.
Dla nurków technicznych był to święty Graal. Zdecydowali, że potrzebują rebreatherów i teraz CCR udało się zdominować świat nurkowań technicznych, głównie ze względu na ich fenomenalne zalety w zakresie oszczędności gazu.
Obniżają koszty nurkowania na trimixie do rozsądnego poziomu i umożliwiają odkrywcom podejmowanie nurkowań, które byłyby niemożliwe na obiegu otwartym.
WADY
Jest pewien minus. Choć proste w koncepcji, CCR wykorzystują złożoną elektronikę i są drogie w zakupie. Modele, z których tradycyjnie korzystają nurkowie techniczni, są w większości budowane przez specjalistyczne firmy butikowe lub przez ekspertów i entuzjastów w małych warsztatach, dlatego znalezienie wsparcia serwisowego poza krajem, w którym znajduje się siedziba producenta, może być trudne.
CCR wymagają również od nurków skrupulatności w przygotowaniu i ciągłego skupienia podczas nurkowania. Są bardzo bezlitosne i praktycznie nie pozostawiają miejsca na nieuwagę nurka. Dzieje się tak głównie dlatego, że narażają nurków na kilka podstępnych zagrożeń, które mogą z łatwością się do nich podkraść.
Poziom tlenu, którym nurek oddycha na CCR kontrolowanym przez układy elektroniczne urządzenia, może się znacznie wahać. Tlen jest niezbędny do życia, ale w zbyt dużych lub zbyt małych ilościach jest toksyczny dla człowieka.
Pierwsza zasada nurkowania na rebreather brzmi: „zawsze poznaj swoje PO2”. Nurkowie muszą upewnić się, że używane przez nich czujniki tlenu działają prawidłowo i zawsze monitorują ilość tlenu w pętli oddechowej.
Zbyt dużo tlenu może powodować hiperoksję, w wyniku której dochodzi do zwarcia w centralnym układzie nerwowym nurka, co prowadzi do podwodnych drgawek i często śmierci przez utonięcie. Zbyt mało tlenu, czyli niedotlenienie, powoduje całkowite wyłączenie centralnego układu nerwowego i nurek traci przytomność. Nie ma żadnych znaków ostrzegawczych.
CO2 stanowi również zagrożenie dla nurka na rebreatherze. Zbyt dużo CO2 w naszym organizmie, stan znany jako hiperkapnia, powoduje niekontrolowane oddychanie, powoduje dezorientację i dezorientację oraz może być śmiertelne, szczególnie jeśli nurek jest sam. Jest mało prawdopodobne, że nurkowie cierpiący na zaawansowaną hiperkapnię będą w stanie się uratować.
Nurkowie techniczni mogą być przygotowani na radzenie sobie z tym dodatkowym ryzykiem w zamian za korzyści finansowe, ale większość z nas chce się zrelaksować podczas nurkowania i nie przyciąga go sprzęt, w przypadku którego nauka i czas na przygotowanie przeszkadzają w zabawie, lub gdzie musimy spędzać więcej czasu obserwując maszynę niż obserwując ryby. To był kluczowy powód, dla którego rebreathery nie przyjęły się w nurkowaniu głównego nurtu w latach 1990-tych.
Jednak w drugiej dekadzie XXI wieku nastąpił szereg wydarzeń, które zepchnęły rebreathery z powrotem do głównego nurtu. W przyszłym miesiącu zajmę się tą historią w części drugiej.
Przeczytaj więcej Simona Pridmore'a w:
Scuba Confidential – poufny przewodnik, jak zostać lepszym nurkiem
Scuba Professional – Spojrzenie na nurka sportowego Trening & Operacje
Podstawy nurkowania – zacznij nurkować we właściwy sposób
Wszystkie są dostępne na Amazon w różnych formatach.
