NURK TECHNICZNY
Połączenia Techniczny Rewolucja nurkowa - część 1
MICHAEL MENDUNO to człowiek, który ukuł terminy „nurkowanie techniczne” i „tekkie”. W pierwszej z trzyczęściowej serii amerykański nurek śledzi początki i rozwój wyznaczającej trendy gałęzi tego sportu oraz przypomina niektóre z najważniejszych wydarzeń z jego pierwszej dekady.
Przeczytaj także: Nurkowie techniczni z Guz ustalili zimową randkę
Choć nadal uważany za szaleńca przez niektórych w kręgach wojskowych i nurków komercyjnych nurkowanie techniczne, które, jeśli liczyć, właśnie skończyło 30 lat, nie jest już uważane za radykalny margines. Zajęło należne mu miejsce jako awangarda nurkowania sportowego.
Obecnie nitroks jest niemal wszechobecny wśród nurków sportowych, a hel jest gazem preferowanym do nurkowań głębokich – nurkowanie na głębokim powietrzu nie jest już uważane za opłacalne.
Obecnie panuje wśród nurków tendencja do ograniczania nurkowań na nitroksie (w tym na powietrzu) do 30 m i używania mieszanki helu powyżej tej głębokości, aby zrównoważyć skutki narkozy azotowej i gęstości gazu.
W rzeczywistości niektóre agencje szkoleniowe zaczęły nawet dostosowywać mieszanki helu dla nurków rekreacyjnych. Nurkowanie na mieszance gazowejkomputery są powszechne, a nurkowie sportowi przewyższyli obecnie wojsko, stając się największą grupą użytkowników rebreatherów z obiegiem zamkniętym na tej wodnej planecie.
Sytuacja była zupełnie inna, gdy technologie te dopiero wprowadzano do nurkowania sportowego, co było okresem, który wówczas nazwałem „rewolucją nurkowania technicznego”.
W tamtym czasie za maksymalną głębokość nurkowania uważano 40 m. Nurkowanie dekompresyjne było surowo zabronione, a jedynym uznanym czynnikiem oddechowym było powietrze.
Pojawienie się nurkowania technicznego w dekadzie od połowy lat 1980. do połowy i końca lat 1990. było prawdopodobnie jednym z najbardziej ekscytujących i głębokich rozdziałów w historii nurkowania.
„Są miejsca, w których nikt nie był od zarania dziejów. Nie możemy zobaczyć, co tam jest.
Możemy zobaczyć, co jest po ciemnej stronie Księżyca lub co jest na Marsie, ale nie dowiemy się, co znajduje się w głębi jaskini, jeśli tam nie pójdziemy.
Sheck Exley, Exley on Mix, aquaCorps nr 4, styczeń 1992
Wtedy, jako założyciel i wydawca aquaCorps: The Journal for Technical Diving (1990-1996) opisałem tę transformację jako rewolucję technologiczną pokrewną rewolucji komputerów PC w świecie komputerów.
Podobnie jak komputer PC, mieszanka gazów lub „mieszanka” była wyraźnie przełomową technologią. W ciągu niecałej dekady nurkowie sportowi i ich koledzy zajmujący się nurkowaniem naukowym przeszli z nurkowania na powietrzu – z jednym gazem radzącym sobie ze wszystkimi ekspozycjami – na nurkowanie na mieszankach gazowych.
Robiąc to, wspólnie przesunęliśmy zakres samodzielnego nurkowania z ekspozycji „bez przystanków” na maksymalnie 40 m do pełnych nurkowań dekompresyjnych na głębokości 75–90 m i więcej.
Jak powiedział pionier nurkowania technologicznego, kapitan Billy Deans: „Podwoiliśmy nasz podwodny plac zabaw”. Chociaż nurkowie techniczni wykonywali w tym czasie kilka nurkowań na głębokość poniżej 90 m, wielu z nas uważało je za wyjątkowe i wykraczające poza niezawodny zasięg nurkowania w obiegu otwartym.
Ogromne zainteresowanie cieszyło się także technologią rebreatherów, która w tamtym czasie była w zasadzie jedyną domeną nurków wojskowych. Stworzenie niezbędnej infrastruktury (mieszanki gazów), szkoleń i zorientowanej na konsumenta bazy produkcyjnej, aby rebreathery stały się powszechnym narzędziem eksploracji i jeszcze bardziej rozszerzyły nasze możliwości, zajęłoby prawie kolejną dekadę.
Z perspektywy czasu było nieuniknione, że nurkowie sportowi przejdą na technologię mieszanych gazów, która została po raz pierwszy opracowana przez Marynarkę Wojenną Stanów Zjednoczonych w latach trzydziestych XX wieku, a później zaadaptowana przez wykonawców zajmujących się nurkowaniem komercyjnym w latach sześćdziesiątych w celu poprawy bezpieczeństwa i wydajności nurków.
Podobnie jak wcześniejsze społeczności wojskowe i nurkowie komercyjne, odkrywcy-amatorzy przesuwali fizjologiczne granice nurkowania na powietrzu i w konsekwencji poszukiwali sposobów na ich poszerzenie. Jako niezależni nurkowie musieli także znaleźć sposób na zwiększenie dostaw gazu w miarę zapuszczania się głębiej i przebywania na dłużej.
Jednakże w przeciwieństwie do społeczności wojskowych i nurków komercyjnych, które miały głębokie kieszenie, rozbudowaną infrastrukturę i ściśle kontrolowane operacje nurkowe, przejście społeczności nurków sportowych na mieszanki gazowe i rebreathery było w dużej mierze przedsięwzięciem typu „spodnie”.
W rezultacie „techniczna” rewolucja nurkowa wzbudziła kontrowersje, a nieproporcjonalna liczba nurków straciła życie w pierwszych latach, gdy społeczność technologiczna starała się wypracować niezawodne standardy i procedury operacyjne.
Historia nurkowania to opowieść o dążeniu do zgłębienia się i pozostania na dłużej. Gaz mieszany jest jedną z technologii umożliwiających osiągnięcie tego celu.
Marynarka wojenna Stanów Zjednoczonych jako pierwsza opracowała w latach trzydziestych XX wieku protokoły nurkowania na mieszanych gazach, w szczególności na helu, umożliwiające ratowanie marynarzy z zatopionych łodzi podwodnych.
W latach 60. poszli w ich ślady nurkowie komercyjni, opracowując własne protokoły i metody, gdy nurkowanie na polach naftowych przekroczyło wiarygodne granice nurkowania na powietrzu.
W tamtym czasie komercyjne nurkowania na powietrzu ograniczały się do około godziny lub mniej czasu na dnie i do głębokości 75 m.
Natomiast motywację nurków technicznych podsumował w prosty sposób znany nurek jaskiniowy Sheck Exley w cytacie na początku tego artykułu. Myślę, że można śmiało powiedzieć, że bez tej genetycznej skłonności do eksploracji w ogóle nie rozmawialibyśmy o historii nurkowania technicznego, a być może nawet nurkowania sportowego; i nie tylko odkrywcy podlegają temu impulsowi.
Proponuję, aby nurków rekreacyjnych kierowała ta sama potrzeba, gdy po raz pierwszy lub dziesiąty schodzą na rafę lub las wodorostów, dzięki czemu mogą w zastępczy sposób dotknąć otaczającej nas dzikiej przyrody.
Potrzeba „pójścia tam, gdzie nikt wcześniej nie był” była siłą napędową lat 1980. XX wieku, czasu intensywnych eksploracji podwodnych, szczególnie wśród społeczności nurkującej w jaskiniach.
W tamtym czasie nierzadko zdarzało się, że odkrywcy przeprowadzali stosunkowo długie nurkowania na powietrzu na głębokość 60–125 m, używając tlenu do dekompresji, na własne ryzyko.
Nie trzeba dodawać, że szczegóły wielu z tych nurkowań były utrzymywane w tajemnicy przez zaangażowane osoby, aby niewinni nie zostali prowadzeni na rzeź. Nawet w społeczności jaskiniowej, gdzie nurkowania te były mniej więcej akceptowane jako konieczne do przesunięcia granicy, nie było żadnych wytycznych dotyczących nurkowań powyżej 40 m.
Od połowy do końca XIX wieku małe grupy doświadczonych nurków pod przewodnictwem pionierów, takich jak Dale Sweet, Jochen Hasenmayer, Sheck Exley, Bill Gavin, Parker Turner, Bill Main, Lamar English, Stuart Clough, Rob Palmer, Olivier Isler, Billy Deans i inni, rozpoczęły eksperymenty z mieszankami helu, aby przesuwaj jeszcze dalej granice samodzielnego nurkowania.
Fizjolog nurkowy dr RW „Bill” Hamilton i inni, tacy jak anestezjolog John Crea, brytyjski inżynier Kevin Gurr i konsultant nurkowy COMEX Jean Pierre Imbert pomogli im, udostępniając specjalne tabele dekompresyjne mieszanek.
Jeśli udasz się po pomoc do doktora Billa przy nurkowaniu mieszanym, najpierw spróbuje on cię od tego odwieść i wyjaśni wszystkie ryzyko. Jeśli nie będzie w stanie Cię od tego odwieść i będzie przekonany, że nie popełnisz samobójstwa, zgodzi się Ci pomóc.
Dziś wydaje się niezwykłe, że odkrywcy tacy jak Exley przeprowadzali nurkowania w jaskiniach z mieszankami gazowymi na głębokość 189–274 m od połowy do końca lat 80., zanim większość społeczności nurków sportowych potrafiła nawet przeliterować nitroks, nie mówiąc już o docenieniu jego zastosowania .
Fakt, że środowisko jaskini zapewniało zamkniętą wodę i duże obszary do ustawiania butli (i dekompresji), uczyniło ją bardziej dostępnym poligonem doświadczalnym dla technologii mieszania niż otwarta woda.
Społeczność nurków wrakowych również była zaangażowana w szeroko zakrojone eksploracje i przesuwała granice powietrza za pomocą stosunkowo krótkich nurkowań trwających 15–25 minut na głębokość 61–79 m. Większość tych nurkowań przeprowadzono na powietrzu przy użyciu stołów US Navy lub komputery nurkowei na początku niewielu, jeśli w ogóle, nurków wrakowych używało tlenu do dekompresji.
Billy Deans, właściciel sklepu nurkowego w Key West na Florydzie, zaczął opracowywać protokoły miksowania po stracie najlepszego przyjaciela podczas nurkowania na wraku Andrea Doria w 1985 roku.
W tym samym roku pomógł kapitanowi Steve’owi Bielendzie zainstalować system dekompresji tlenu na łodzi Bielendy rv Wahoo z siedzibą w Montauk, I Love New York, dzięki któremu nurkowie wydostali się z wody szybciej i przy mniejszej liczbie zakrętów.
Wkrótce wszyscy dekompresowali się tlenem. Dziekani utworzyli następnie pierwszy ośrodek szkoleniowy w zakresie nurkowania technicznego i przeszkolili wielu północno-wschodnich nurków wrakowych w zakresie nurkowania mieszanego.
Prawdopodobnie dziecko z plakatu do nurkowania na mieszankach gazowych był projekt Wakulla Springs, zorganizowany przez jaskiniowca i inżyniera, doktora Billa Stone'a jesienią 1987 roku. Projekt poruszył wyobraźnię społeczności nurkowej, a przynajmniej tych, którzy się na tym znają.
W ciągu dwóch i pół miesiąca Stone i jego firma byli w stanie sporządzić mapę około 3.7 km podziemnych korytarzy na głębokościach od 79 do 98 m.
Wykorzystali szereg nowych technologii i technik, w tym helioks w obiegu otwartym z nitroksem i tlenem do dekompresji, butle wysokociśnieniowe, skutery o długim czasie działania i podwodne siedlisko dekompresyjne.
W porównaniu z ówczesnym nurkowaniem sportowym, Wakulla była odpowiednikiem podwodnego strzału na księżyc. Jako pierwsza tego typu wyprawa na mieszankę gazową na dużą skalę, można uznać projekt Stone'a Wakulla za punkt wyjścia do pojawienia się nurkowania technologicznego.
Chociaż nurkowania w Wakulla Springs odbywały się przy użyciu nurkowania z obiegiem otwartym, Stone zdał sobie sprawę, że w końcu potrzebne będą rebreathery, aby pokonać ograniczenia logistyki gazu w obiegu otwartym podczas głębokich nurkowań jaskiniowych.
W związku z tym Stone i jego zespół zbudowali 75-kilogramowy prototyp, w pełni redundantny rebreather MK-1, nazwany FRED (Failsafe Rebreather for Exploration Diving), który Stone wypróbował podczas 24-godzinnego nurkowania. A Stone nie był sam.
Stuart Clough, dyrektor Carmellan Research i brytyjski odkrywca Rob Palmer, z pomocą inżyniera Kevina Gurra, późniejszego prezesa VR Technology, używali zmodyfikowanych wojskowych rebreatherów Mk-15 wraz z helioksem o obiegu otwartym do eksploracji Andros Blue Holes w 1987 roku .
W Europie badacz jaskiń Olivier Isler połączył siły z inżynierem Alainem Ronjatem, aby zbudować półzamknięty rebreather RI 2000, którego użył do przepchnięcia syfonu La Doux de Coly w 1989 roku.
Czym zatem jest nurkowanie techniczne?
Pod koniec lat 1980. i na początku 90. nurkowanie techniczne różniło się od nurkowania rekreacyjnego. W tamtym czasie aquaCORPS zaproponował następującą definicję:
„Nurkowanie techniczne to dyscyplina, która wykorzystuje specjalne metody, sprzęt, szkolenie i umiejętności w celu poprawy bezpieczeństwa i wydajności pod wodą, umożliwiając nurkom eksplorację szerokiego zakresu podwodnych środowisk i wykonywanie zadań wykraczających poza zakres nurkowania rekreacyjnego.
„Zazwyczaj obejmuje to ekspozycję o „szerszym zasięgu” poza obszarem rekreacyjnym (nurkowania bez przystanków na głębokości 0–40 m) i zwykle jest przeprowadzana w „środowisku nad głową” wraku, jaskini lub sufitu dekompresyjnego, gdzie nurek nie może swobodnie się wynurzać na powierzchnię.”
Później Lamar Hires, założyciel i dyrektor generalny Dive Rite, zaproponował uproszczoną definicję nurkowania technicznego: „Nurkowanie techniczne to każde nurkowanie, podczas którego musisz się przełączyć regulatory, czyli zmień gaz”.
Obecnie rozróżnienie pomiędzy nurkowaniem technicznym i rekreacyjnym stało się bardziej zniuansowane. Istnieje kontinuum poziomów umiejętności nurków, od nowo certyfikowanych nurków rekreacyjnych po doświadczonych nurków tekkie, oraz powszechne stosowanie tego, co kiedyś uważano za zaawansowane technologie, takie jak mieszanki oddechowe nitroksowe i helowe, komputery i rebreathery.
Przeczytaj część 2 i 3 tutaj:
