Ten w większości nienaruszony parowiec, będący ofiarą U-Boota w ostatnim roku I wojny światowej u wybrzeży Devon, stanowi interesujące wyzwanie, mówi JOHN LIDDIARD. Ilustracja: MAX ELLIS
JAKIEŚ ZAJEBIŚCIE W PRZESZŁOŚCI spowodowało, że wrak w tym miejscu został zidentyfikowany jako Elsai wrak przy ul Elsastanowisko określone jako Greathama. Jednakże Elsa został zidentyfikowany jako drugi wrak, a wrak w tym miejscu odpowiada rozmiarom, konstrukcji i uszkodzeniom poniesionym przez statek Greathama, więc Greathama to jest. Wraki dzieli mniej niż jedna trzecia mili morskiej.
Nasza wycieczka rozpoczyna się od przedniego końca nadbudówki na śródokręciu (1) na głębokości 36 m, gdzie nienaruszona część rufowa wraku ustępuje miejsca zniszczonej ładowni nr 2. Aby zobaczyć cały wrak, nasza trasa wiedzie najpierw na dziób, gdyż wymaga to najgłębszej części nurkowania, przekroczenia ładowni.
Z lewej strony nadbudówki podążaj za uszkodzonym kadłubem w dół i do przodu (2), gdzie maksymalna głębokość wyniesie 48 m.
Następnie gruz można podążać wzdłuż ładowni i w kierunku prawej burty, gdzie pokład i zrębnica ładowni są skręcone w dół do ładowni. (3).
Po ponownym wzniesieniu się na poziom ogólny pokładu głównego na wysokości 44 m, dolna część przedniego masztu znajduje się kilka metrów nad pokładem pomiędzy ładowniami (4), z pojedynczą wciągarką ładunkową znajdującą się bezpośrednio przed podstawą masztu.
Za masztem znajduje się mały właz z poręczami wygiętymi w łuk po obu stronach i złamanym końcem drabiny zwisającym z ładowni poniżej.
Zrębnica ładowni przedniej pękła w prawym rogu rufowym (5), ale różnica wynosi tylko około metra i można ją łatwo przekroczyć, nawet przy słabej widoczności.
Ładownia jest pełna drobnego mułu z rzeki Dart, spiętrzonego z dala od szczeliny.
Przed ładownią schody otynkowane ukwiałami (6) prowadzą na dziobek i pokład dziobowy na wysokości 40 m.
Pomiędzy schodami otwarte drzwi prowadzą do środka, ale biorąc pod uwagę drobny muł, który dominuje nad tym obszarem, wejście oznaczałoby eksplorację przy zerowej widoczności.
Poręcz wzdłuż boków dziobu i z tyłu dziobka jest wyjątkowo nienaruszona, z niewielkimi szczelinami, dzięki którym załoga mogła zabezpieczyć liny na parach pachołków. Na środku pokładu cuddy zwrócony w stronę rufy strzeże włazu poniżej (7).
Z przodu znajduje się wciągarka kotwiczna z uchwytami hamulcowymi, a następnie mały żuraw do podnoszenia kotwic na pokład (8). Brakuje kotwicy na prawej burcie, najprawdopodobniej zakopanej w mule na głębokości 50 m, ale kotwica na lewej burcie nadal jest mocno osadzona w kluzie.
Aby powrócić do tylnej części wraku, nasza trasa biegnie lewą stroną pokładu na rufie (9), obok par słupków, aż pęknięcie w kadłubie opadnie poniżej.
Następnie podążaj za uszkodzoną lewą stroną numeru 2 i przytrzymaj go (10) i na rufie, do grodzi, do ładowni.
Zamiast od razu wspinać się na pokład, nadszedł czas, aby zaświecić latarką do nurkowania przez szczeliny w grodzi (11) żeby rzucić okiem na końcówki kotłów.
Podchodząc teraz do pokładu łodzi, zobaczysz zakrzywione maszty łodzi ratunkowych, które spadły na pokład (12).
Za nimi znajduje się otwarty właz umożliwiający przepływ nad kotłami. Jest mulisto, ale uszkodzenia kadłuba i grodzi uniemożliwiły zapełnienie tej kabiny materiałami, więc jest szansa, aby zajrzeć do środka i zobaczyć kotły poniżej.
Za tą kabiną owalna dziura (13) wspierałby lejek. Po obu stronach ukośne żebra podtrzymywałyby drewniany górny pokład lub markizę.
Dalej na rufie znajduje się przypominający szklarnię właz wentylacyjny nad maszynownią (14). Przestrzeń silnika jest dobrze zamulona, chociaż niektóre części górnej części silnika można zobaczyć poniżej.
Kolejna ładna, nienaruszona balustrada przecina tył pokładu łodzi (15), następnie stopnie po obu stronach prowadzą w dół na główny pokład (16) na 44m. Część pokładu prowadząca do ładowni nr 3 ma otwarte żebra, więc być może pierwotnie był to drewniany taras, który teraz zgnił.
Oprócz ładowni, stalowy pokład zostaje wznowiony i jest całkiem nienaruszony. Ładownia jest pełna drobnego mułu.
Pomiędzy ładowniami na pokładzie znajdują się dwie wciągarki towarowe, pomiędzy którymi znajduje się stopa masztu (17). Po obu stronach znajdują się pary słupków cumowniczych.
Ładownia numer 4 na rufie jest podobnie wypełniona mułem, a następnie stopnie po obu stronach (18) prowadzą na pokład nadbudówki.
Włazy obok stopni prowadzą do bardzo dobrze zamulonych kabin i natychmiastowej zerowej widoczności, jak w dziobku.
Zamiast wchodzić po schodach (18)lub dla tych, którym nie przeszkadza nieco większa głębokość pod koniec nurkowania, teraz jest czas na krótką wycieczkę do śmigła i steru (19) na maksymalnej głębokości 51 m do dna morskiego, chociaż z tej głębokości można by skrócić kilka metrów.
Ster jest lekko przechylony na lewą stronę. Wchodzenie na rufę za nienaruszoną poręczą do 40 m, drążek sterowy (20) przymocowany do górnej części słupka steru jest również obrócony w lewo.
Wzdłuż środka pokładu małe pudełko ze skośną pokrywą (21) to schowek na amunicję do Greathama12-funtowe działo. Cuddy skierowany do tyłu strzeże włazu poniżej.
Usztywniona skrzynia platformy strzelniczej (22) jest nienaruszony, z czopem lufy pośrodku, ale nie ma śladu broni, która prawdopodobnie została uratowana.
Pobliska poręcz stanowi idealny punkt do wypuszczenia opóźnionego SMB i wzniesienia się w celu dekompresji.
WĘGLOWANE I DZIUROWANE
THE GREATHAM, uzbrojony parowiec. ZBUDOWANY W 1890 ROKU, ZATOPIONY 1918
MAŁY BRYTYJK O WAŻNOŚCI 2338 TON parowiec z ożaglowaniem szkunera Greathama opuścił Grimsby 16 stycznia 1918 r. Otrzymał rozkaz przewiezienia ładunku 3100 ton węgla do Blaye, niedaleko Bordeaux, pisze Kendall McDonald.
Chociaż Greathama został opisany jako „uzbrojony” – na rufie znajdowało się 12-funtowe działo i dwóch strzelców morskich do jego obsługi – jej kapitan Robert Harrison był bardzo zadowolony, że jego statek był również pod ochroną wielu innych dział. Znajdowali się na pokładzie eskorty Royal Navy małego konwoju, do którego dołączył zaraz po opuszczeniu portu.
Byłby mniej zadowolony, gdyby wiedział, że gdy tylko konwój zaczął przepływać przez zatokę Start sześć dni później, statki zostały zauważone przez łódź podwodną czekającą w pobliżu Dartmouth, aby zatopić wszelki ruch w tym porcie.
Oberleutnant Theodor Beber, dowódca UB31, z łatwością dotrzymał kroku temu konwojowi rankiem 22 stycznia.
Składał się głównie ze starych statków, które choć poruszały się z maksymalną prędkością, posuwały się powoli.
Połączenia Greathama był jednym z najstarszych ze wszystkich, choć daleki od najwolniejszego. Został zbudowany w stoczni Hartlepool firmy W Gray & Co i zwodowany w kwietniu 1890 roku jako Bussora.
Zmieniono nazwę statku o długości 290 stóp i szerokości 38 stóp Greathama w tym samym roku, kiedy został kupiony przez firmę żeglugową z Middlesbrough Coombes, Marshall & Co.
Ciężko pracowała, ale jej silniki o potrójnym rozprężeniu zapewniły jej maksymalną prędkość 9 węzłów, którą mogła utrzymać godzinami. Kiedy nadeszła wojna, otrzymała litery sygnałowe LORP.
O 1.55:XNUMX, gdy konwój znajdował się trzy mile na południowy wschód od Dartmouth, Bieber sprowadził łódź podwodną na głębokość peryskopu i wystrzelił obie torpedy z dziobu. Torpeda z lewej burty minęła konwój, ale ta na prawej burcie trafiła Greathama w tylnej części ładowni nr 2, powodując rozległe zniszczenia.
Gdy jego statek zaczął się mocno przechylać, kapitan Harrison rozkazał swojej mieszanej załodze składającej się z 26 osób (17 Brytyjczyków, dwóch Rosjan i siedmiu Arabów) oraz dwóch strzelców na łodzie. Siedmiu zginęło, gdy statek zatonął 35 minut później.
Okręty natychmiast rozpoczęły bombardowanie głębinowe, ale Bieber i jego załoga uciekli z jedynie lekkim wstrząsem.
PRZEWODNIK WYCIECZKI
DOJAZD DO: Z M5, a następnie A38 skręć w lewo na A380 i A3022 w kierunku Torquay.
JAK ZNALEŹĆ: Współrzędne GPS to 50 18.284 N, 003 30.422 W (stopnie, minuty i miejsca po przecinku). The Greathama leży po drugiej stronie przypływu, dziobem nieco na południe od wschodu, w rowie o głębokości dobrych 6 m.
PŁYWY: Slack występuje trzy godziny po wysokim stanie Devonport lub dwie godziny przed wysokim stanem Devonport, przy czym najlepsza widoczność zwykle następuje po wysokim stanie wody.
NURKOWANIE: Jennifer Anna, Torbay, 01803 607704.
POWIETRZE: Nautyczny, 01803 550278. Nurkowanie i sporty wodne na Riwierze, 01803 607135.
NOCLEG: Hotel Tordean, 01803 294669.
KWALIFIKACJE: Zaawansowane nurkowanie na powietrzu odpowiednie dla PADI Mistrz nurkowania/BSAC Dive Leader lub jego odpowiednik z zaawansowanymi procedurami nitroksowymi i deco.
WODOWANIE: Poślizgi w Paignton, Brixham i Dartmouth.
DALSZA INFORMACJA: Mapa Admiralicji 3315, Berry Udaj się do Bill of Portland. Mapa przeglądu uzbrojenia 202, Obszar Torbay i South Dartmoor. Wraki kanału z I wojny światowej, autorstwa Neila Mawa. Zanurkuj w południowym Devonautorstwa Kendalla McDonalda.
Plusy: Oprócz uszkodzonej ładowni nr 2 wrak jest w miarę nienaruszony i w większości płytszy niż 45 m.
Wady: Widoczność może być ograniczona, szczególnie po intensywnych opadach deszczu.
GŁĘBOKOŚĆ: 35-45m+
Dziękuję Steve’owi Mackay’owi, Andy’emu Micklewrightowi i Rickowi Parkerowi
