WYCIECZKA WRAKU 6: WYCIECZKA WRAKU STASSA

W odległym miejscu na Wyspach Zachodnich znajduje się nienaruszony wrak parowca z lat 1950. XX wieku. Eksploruje John Liddiard.

Ilustracja autorstwa Maxa Ellisa

Dotychczasowa wycieczka po wrakach obejmowała dość dobrze znane wraki. W tym miesiącu jest trochę inaczej. Stassa jest na tyle na uboczu, że rzadko można na niej nurkować, ale jest to doskonały wrak i zdecydowanie wart wysiłku, jeśli jesteś w okolicy.

Mały frachtowiec z klasyczną centralną nadbudówką, Stassa ma dwie ładownie z przodu i dwie na rufie. Leży na głębokości 20 m, na prawej burcie, na płaskim, mulistym dnie morskim Loch Rodel na wyspie Harris. Kiedy nurkowałem na Stassie, do poręczy lewej burty tuż przed nadbudówką przymocowana była mała plastikowa boja. Lewa burta statku znajduje się zaledwie 10 m od powierzchni.

Schodząc po boi do lewej burty tuż przed nadbudówką (1), doskonała widoczność pozwoliła mi zobaczyć większość głównej konstrukcji, przedni maszt i znaczną odległość w kierunku dziobów. Dziesięć metrów pode mną na dnie morskim z łatwością można było rozpoznać różne szczątki z ładowni.

Na zamkniętym końcu jeziora nie widać spektakularnych ukwiałów występujących w obszarach narażonych na działanie prądu, jedynie dywan półprzezroczystych białych osłonic z kilkoma gałązkami wodorostów na lewej i górnej stronie kadłuba oraz kępkami hydroidów na dole . Jeśli kiedykolwiek nurkowaliście w Shunie w Sound of Mull lub w Bredzie w Ard-mucknish Bay, wiecie, co mam na myśli.

Skręcając na rufę, łatwo jest przepłynąć przez nadbudówkę (2), wchodząc przez wybite okna i wychodząc przez drzwi na pokład nad maszynownią. Wewnątrz sterówka jest stosunkowo otwarta i ryzyko zamulenia jest niewielkie, chyba że zagłębisz się w gruz na dnie.

Lejek jest nienaruszony, zawieszony nad dnem morskim. Otwarte luki wentylacyjne (3) zapewniają łatwy dostęp do przepastnej maszynowni. Po wejściu do środka latarka jest przydatna, ale nie niezbędna, ponieważ przez włazy wpada światło dzienne, a w burcie kadłuba (4) pojawia się pęknięcie – być może pierwotne uszkodzenie, które zatopiło statek.

Kotły są nadal nienaruszone i mocno przymocowane do podłogi, podobnie jak silnik parowy oraz różne balustrady i pomosty. Na rufie wąska przerwa w grodzi mogłaby zapewnić dostęp do tunelu wału napędowego.

Wychodząc z maszynowni, ponownie przez luki wentylacyjne, ładownia nr 3 (5) jest prawie pusta, jeśli nie liczyć zmieszanej sterty drewna i mułu rozsypującego się na dno morskie. Plotka głosi, że pod ładunkiem drewna ukryty był ładunek nielegalnej broni w drodze do IRA. Być może w tym stosie kryją się dowody potwierdzające tę plotkę.

Idąc dalej na rufie, pomiędzy ładowniami, znajdziesz kolejny nienaruszony maszt (6) z ogromną wciągarką po obu stronach. Po ponad 30 latach zadziwiające jest, że rdza i grawitacja nie zniszczyły go. Ładownia rufowa (7) jest również dość pusta, z wyjątkiem gruzu, jak w poprzedniej ładowni. 

Na pokładzie rufowym (8) znajduje się zamknięta pokrywa luku, różne słupki i okucia pokładowe oraz duży słupek, prawie, choć nie do końca, we właściwym miejscu do pomocniczego sterowania. Prawdopodobnie zapasowe śmigło, znajdujące się obecnie na dnie morskim, było kiedyś przymocowane do pokładu w tym miejscu.

Poręcze na rufie noszą pewne oznaki wieku, są zardzewiałe na końcach i miejscami całkowicie połamane. Życie morskie obejmuje tutaj jasne osłonice truskawek. 

Poruszając się od rufy w kierunku stępki, ster i wał napędowy są nienaruszone (9), ale śruba została na pewnym etapie uratowana. Przechodząc przez poręcz i schodząc na dno morskie, zobaczysz coś, co uważam za zapasowe śmigło, ponieważ nie wygląda jak brąz. Oderwała się i spoczywa na mule (10).

Kierowanie się na dziób po dnie morskim pod masztem daje możliwość przeszukania gruzu, który spadł z pokładu i ładowni (11). Poręcze na prawej burcie są w większości zakopane w mule. 

Wypłynięcie nad nadbudówkę daje możliwość spojrzenia w dół komina (12). Alternatywnie, trzymaj się blisko pokładów i wróć przez sterówkę.

Pozostając na dnie morskim, przed dotarciem do podniesionych dziobów, pod przednimi ładowniami (13) znajduje się kolejny rozsypany gruz. Dostęp do schowków znajdujących się wewnątrz umożliwia otwierany właz (14).

Na pokładzie dziobowym dominuje wciągarka kotwiczna (15). Po obu stronach znajdują się zwykłe słupki cumownicze. Łańcuchy kotwiczne są nadal na swoim miejscu (16) i można je śledzić aż do kotwic na dnie morskim. 

Czasu zapewne już nie będzie końca, ale trudno oprzeć się szybkiemu spojrzeniu na szczyt przedniego masztu (17). Następnie możesz podążać za masztem z powrotem do wciągarek i liny boi, od której zacząłeś.

Mając dno morskie na głębokości zaledwie 20 m i tak wiele do zobaczenia, warto zabrać ze sobą zestaw bliźniaczy z wystarczającą ilością powietrza na co najmniej godzinne nurkowanie. Maksymalne wykorzystanie a komputer nurkowy umożliwi Ci dobre zwiedzanie wraku bez wchodzenia w dekompresję.

Dotychczasowa wycieczka po wrakach obejmowała dość dobrze znane wraki. W tym miesiącu jest trochę inaczej. Stassa jest na tyle na uboczu, że rzadko można na niej nurkować, ale jest to doskonały wrak i zdecydowanie wart wysiłku, jeśli jesteś w okolicy.

Mały frachtowiec z klasyczną centralną nadbudówką, Stassa ma dwie ładownie z przodu i dwie na rufie. Leży na głębokości 20 m, na prawej burcie, na płaskim, mulistym dnie morskim Loch Rodel na wyspie Harris. Kiedy nurkowałem na Stassie, do poręczy lewej burty tuż przed nadbudówką przymocowana była mała plastikowa boja. Lewa burta statku znajduje się zaledwie 10 m od powierzchni.

Schodząc po boi do lewej burty tuż przed nadbudówką (1), doskonała widoczność pozwoliła mi zobaczyć większość głównej konstrukcji, przedni maszt i znaczną odległość w kierunku dziobów. Dziesięć metrów pode mną na dnie morskim z łatwością można było rozpoznać różne szczątki z ładowni.

Na zamkniętym końcu jeziora nie widać spektakularnych ukwiałów występujących w obszarach narażonych na działanie prądu, jedynie dywan półprzezroczystych białych osłonic z kilkoma gałązkami wodorostów na lewej i górnej stronie kadłuba oraz kępkami hydroidów na dole . Jeśli kiedykolwiek nurkowaliście w Shunie w Sound of Mull lub w Bredzie w Ard-mucknish Bay, wiecie, co mam na myśli.

Skręcając na rufę, łatwo jest przepłynąć przez nadbudówkę (2), wchodząc przez wybite okna i wychodząc przez drzwi na pokład nad maszynownią. Wewnątrz sterówka jest stosunkowo otwarta i ryzyko zamulenia jest niewielkie, chyba że zagłębisz się w gruz na dnie.

Lejek jest nienaruszony, zawieszony nad dnem morskim. Otwarte luki wentylacyjne (3) zapewniają łatwy dostęp do przepastnej maszynowni. Po wejściu do środka latarka jest przydatna, ale nie niezbędna, ponieważ przez włazy wpada światło dzienne, a w burcie kadłuba (4) pojawia się pęknięcie – być może pierwotne uszkodzenie, które zatopiło statek.

Kotły są nadal nienaruszone i mocno przymocowane do podłogi, podobnie jak silnik parowy oraz różne balustrady i pomosty. Na rufie wąska przerwa w grodzi mogłaby zapewnić dostęp do tunelu wału napędowego.

Wychodząc z maszynowni, ponownie przez luki wentylacyjne, ładownia nr 3 (5) jest prawie pusta, jeśli nie liczyć zmieszanej sterty drewna i mułu rozsypującego się na dno morskie. Plotka głosi, że pod ładunkiem drewna ukryty był ładunek nielegalnej broni w drodze do IRA. Być może w tym stosie kryją się dowody potwierdzające tę plotkę.

Idąc dalej na rufie, pomiędzy ładowniami, znajdziesz kolejny nienaruszony maszt (6) z ogromną wciągarką po obu stronach. Po ponad 30 latach zadziwiające jest, że rdza i grawitacja nie zniszczyły go. Ładownia rufowa (7) jest również dość pusta, z wyjątkiem gruzu, jak w poprzedniej ładowni. 

Na pokładzie rufowym (8) znajduje się zamknięta pokrywa luku, różne słupki i okucia pokładowe oraz duży słupek, prawie, choć nie do końca, we właściwym miejscu do pomocniczego sterowania. Prawdopodobnie zapasowe śmigło, znajdujące się obecnie na dnie morskim, było kiedyś przymocowane do pokładu w tym miejscu.

Poręcze na rufie noszą pewne oznaki wieku, są zardzewiałe na końcach i miejscami całkowicie połamane. Życie morskie obejmuje tutaj jasne osłonice truskawek. 

Poruszając się od rufy w kierunku stępki, ster i wał napędowy są nienaruszone (9), ale śruba została na pewnym etapie uratowana. Przechodząc przez poręcz i schodząc na dno morskie, zobaczysz coś, co uważam za zapasowe śmigło, ponieważ nie wygląda jak brąz. Oderwała się i spoczywa na mule (10).

Kierowanie się na dziób po dnie morskim pod masztem daje możliwość przeszukania gruzu, który spadł z pokładu i ładowni (11). Poręcze na prawej burcie są w większości zakopane w mule. 

Wypłynięcie nad nadbudówkę daje możliwość spojrzenia w dół komina (12). Alternatywnie, trzymaj się blisko pokładów i wróć przez sterówkę.

Pozostając na dnie morskim, przed dotarciem do podniesionych dziobów, pod przednimi ładowniami (13) znajduje się kolejny rozsypany gruz. Dostęp do schowków znajdujących się wewnątrz umożliwia otwierany właz (14).

Na pokładzie dziobowym dominuje wciągarka kotwiczna (15). Po obu stronach znajdują się zwykłe słupki cumownicze. Łańcuchy kotwiczne są nadal na swoim miejscu (16) i można je śledzić aż do kotwic na dnie morskim. 

Czasu zapewne już nie będzie końca, ale trudno oprzeć się szybkiemu spojrzeniu na szczyt przedniego masztu (17). Następnie możesz podążać za masztem z powrotem do wciągarek i liny boi, od której zacząłeś. Mając dno morskie na głębokości zaledwie 20 m i tak wiele do zobaczenia, warto zabrać ze sobą zestaw bliźniaczy z wystarczającą ilością powietrza na co najmniej godzinne nurkowanie. Maksymalne wykorzystanie a komputer nurkowy umożliwi Ci dobre zwiedzanie wraku bez wchodzenia w dekompresję.

KRÓTKO DO DNA MORSKIEGO

Nie było żadnego wytłumaczenia dla żeglugi, która wyrzuciła na skały 1685-tonowy parowiec Stassa na skały kilka godzin przed świtem 15 lipca 1966 roku, pisze Kendall McDonald. Morze było spokojne, nie było mgły, ale gdy płynęła rzeką Minch w kierunku skrótu między Skye a Hebrydami Zewnętrznymi, pojechała prosto do Renish Point w South Harris. 

Wydawało się, że jej podróż z Archangielska w Rosji do Limerick z ładunkiem drewna dobiegła końca, ale choć załoga szybko opuściła statek, jej kapitan, jego żona, starszy oficer i radiooperator pozostali na pokładzie. Popołudniowy przypływ podniósł „Stassę” ze skał, a łódź ratunkowa Stornoway przeholowała ją do pobliskiej zatoki Rodel, gdzie zakotwiczyła. 

Wszelkie nadzieje kapitana na kontynuację podróży do Limerick zostały rozwiane, gdy statek napełnił się wodą, aż na powierzchni utrzymywał się jedynie ładunek drewna. Zatonięcie zajęło jej cztery dni. Skręciła na prawą burtę, ładunek drewna na pokładzie uwolnił się i zniknął.