NURK Z JORDANI
Akaba, jedyne nadmorskie miasto w Jordanii, nadal twierdzi, że jest podwodnym placem zabaw dla nurków kochających metal. Podczas gdy inne aspirujące miejsca ze sztucznymi rafami patrzą z zazdrością, SAEED RASHID lubi nurkować z podglądem i fotografować kilkadziesiąt lub więcej atrakcji
Przeczytaj także: Hurghada złomuje pojazdy wojskowe, aby odwrócić uwagę nurków
Najnowszy dodatek do metalowej kolekcji Akaby dla nurków – samolot pasażerski Lockheed TriStar.
Wstawka po lewej stronie: Sekcja ogonowa. Wstawka po prawej: TriStar w drodze na dno.
Jordan bierze byka za rogi i powiadomienie świata, że chce być najpopularniejszym kierunkiem, jeśli chodzi o nurkowanie wrakowe i sztuczne rafy.
Zdania są podzielone, ale czy możemy je kochać, czy nienawidzić, od lat zatapiamy nasze porzucone jako sztuczne rafy.
Wiele krajów wykorzystuje do tego celu wycofane ze służby statki wojskowe, od największego lotniskowca USS Oriskany zatopionego u wybrzeży Pensacola na Florydzie po nasz własny HMS Scylla, zatopiony w 2004 roku w Devon.
Szybko stały się popularnymi miejscami dla turystów nurkujących, generując bardzo potrzebne dochody dla branży i regionu.
Byłem zachwycony, że otrzymałem zaproszenie od Urzędu Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Akabie (ASEZA), aby być świadkiem zatonięcia najnowszego nabytku podwodnej osobliwości Akaby – pasażerskiego odrzutowca Lockheed TriStar.
Krajowy program zakładania sztucznych raf w północnej części Morza Czerwonego rozpoczął się w latach 1980. XX wieku, kiedy król Jordanii, który sam był zapalonym płetwonurkiem, nakazał zatopienie opuszczonego frachtowca „Cedar Pride” tuż przy plaży.
Wkrótce potem pojawiło się amerykańskie działo przeciwlotnicze M42 Duster, które nazwano „Czołgiem”. Leżące na bardzo płytkiej wodzie te dwa wraki stały się ikonami nurkowania w Akabie.
Na początku XXI wieku za nimi podążały Taiyong (statek transportowy) i Al Shorouk (prom). Jednak oba osiadły poza głębokościami nurkowania rekreacyjnego na około 2000 m, przez co stały się nurkowaniami technicznymi nieodpowiednimi dla mas.
Następnie kilka lat temu, przy wielu fanfarach i uroczystościach, Akaba ożywiła swój program, zatapiając swój pierwszy samolot, wojskowy transportowiec C-130 Hercules.
Po tym stało się jasne, że władze chcą zniszczyć więcej wytworów człowieka i zapewnić Jordanowi miejsce na mapie jako plac zabaw dla nurków i podwodnych fotografów.
Przejdź przez dwa lata, i siedzę na łodzi i obserwuję, jak powietrze powoli ulatnia się spod siły wyporu Worki obok kadłuba Tri-Stara.
To niesamowite, ile czasu zajmuje zatopienie samolotu, a po chwili, która wydawała się wiecznością, dobiegły końca ostatnie chwile maszyny nad powierzchnią i wymknęła się tak szybko, że wielu z nas, obserwatorów, prawie to przeoczyło.
Ten Tri-Star był komercyjnym odrzutowcem spoza Jordanii, który był wyłączony z eksploatacji i zaparkowany na międzynarodowym lotnisku im. Króla Husajna przez kilka lat.
Zespoły techniczne z ASEZA sprawdziły ponad siedem lokalizacji na wybrzeżu pod kątem proponowanego zatonięcia i przeprowadziły szczegółowe badania każdego z nich.
Ostatecznie zgodził się zatopić go w pobliżu starego portu fosforanowego, na południe od rafy elektrowni. Mieliśmy wrócić na tę stronę za kilka dni, ale na szczęście w międzyczasie pojawiła się kolejna nowa strona, która zapewniła nam rozrywkę.
Kilka tygodni przed naszym przybyciem, całkowicie poza zasięgiem radaru, ASEZA zatopiła 19 pojazdów wojskowych.
Miała to być kolejna nowa atrakcja, będąca częścią rozrastającego się „Podwodnego Muzeum Wojska”.
Muzeum, ustawione w szyku bojowym na dnie morskim na głębokości od 14 do 30 m, składało się z czołgów bojowych, artylerii polowej, opancerzonych pojazdów wsparcia, a nawet dwóch helikopterów szturmowych.
Chociaż nurkowałem w przypadku innego pojazdu wojskowego Akaby, który wielokrotnie niszczył czołg, było to naprawdę coś nowego.
Otrzymaliśmy specjalne pozwolenie na nurkowanie tutaj przed oficjalnym otwarciem tego miejsca, a nawet kapitan naszej łodzi i przewodnicy nigdy tu nie odwiedzili, więc jako jedni z pierwszych zobaczyliśmy zatopione muzeum wojskowe.
Widoczność była gorsza, niż mogła być, ale niedługo potem zobaczyłem ogromną lufę działa wystającą z dna morskiego.
Dla mnie, dziecka lat 1980., które miało obsesję na punkcie wszystkiego, co związane z wojskiem, wyglądał jak kultowy brytyjski czołg Chieftain na polu bitwy. Jednak subtelne różnice sprawiły, że inni zwątpili w moją tożsamość.
W końcu, po głębokim namyśle i przy pomocy kilku maniaków pojazdów wojskowych, zdecydowaliśmy, że czołgi to w rzeczywistości jordańskie Khalidy, zmodyfikowane Chieftainy, pierwotnie zaprojektowane i zbudowane dla Iranu.
Podobnie jak samolot, czołgi i helikoptery są pod wodą niezwykłym widokiem, więc pływanie wokół nich wydawało się bardzo dziwne. Są one umieszczone na tyle daleko od siebie, że można zobaczyć tylko kilka na raz.
Zdecydowałem się rozpocząć moją wycieczkę od płytszego przodu formacji, gdzie ustawiono mniejsze samochody pancerne, takie jak Ferret, a za nimi podążał nowocześniejszy FV 104 Samaritan.
Większość drzwi i włazów pozostawiono otwartych, ale przedostanie się do nich jest praktycznie niemożliwe, z wyjątkiem medycznego Samarytanina, który ma duże drzwi z tyłu, ułatwiające załadunek i rozładunek pacjentów.
Część dodatkowego wyposażenia pozostawiono na miejscu, w tym przełączniki, pokrętła, składane łóżka pacjentów, a nawet toaletę przy tylnych drzwiach, co było zabawne. Miejmy nadzieję, że przetrwa nieuniknione zdjęcia na Instagramie nurków siedzących w ławce!
Za tymi pojazdami znajdowały się duże czołgi bojowe, na które pierwotnie zeszliśmy, prowadzące do południowoafrykańskiego Ratel z jego niezwykłym, ale charakterystycznym, kanciastym przodem.
Wieżę i działo usunięto, co ułatwiło zajrzenie do wnętrza obszaru przewożącego żołnierzy.
Opancerzony pojazd naprawczo-ratowniczy Chieftaina, w skrócie ARV z nosem buldożera, stał w zwartym szyku obok Ratel. Gdy przeszukasz wszystkie zakamarki i zakamarki, twoim oczom ukazuje się kolejny widok – kilka dużych dział polowych M155 kal. 203 mm.
Dla mnie najważniejsze są dwa helikoptery Bell AH-1 Cobra z czasów Wietnamu, które wciąż wyglądają groźnie nawet pod wodą prawie 30 m. Mógłbym rozglądać się wokół nich przez wieki, ale ponieważ są w najgłębszym miejscu, czas nie działał na moją korzyść.
Przy tak wielu eksponatach ta strona jest ogromna i z łatwością można ją zwiedzać przez kilka nurkowań. Nurkowaliśmy tu trzy razy, ale było jeszcze dużo do zobaczenia.
Wreszcie nadszedł ten dzień kiedy mieliśmy nurkować na Tri-Star. Zacumowaliśmy nad szczytem i łatwo było dostrzec pod nami jasny, biały kadłub.
Samolot wylądował idealnie na zboczu na zamierzonej głębokości od 15 do 28 m, w miejscu oddalonym około 15 minut łodzią od muzeum.
Bycie jednym z pierwszych, którzy nurkowali w samolocie, było dziwne – w rzeczywistości trochę straszne. Wiele elementów zostało usuniętych, aby bezpiecznie zatonąć, ale kokpit, w tym wszystkie wskaźniki, tarcze i siedzenia pilota, jest nienaruszony i wygląda tak, jakby właśnie wylądował.
Po przeniesieniu się do głównej kabiny pasażerskiej usunięto środkowy rząd siedzeń, ale cała reszta pozostała, łącznie ze schowkami nad głową, siedzeniami zewnętrznymi, a nawet starym systemem projekcji telewizyjnej.
Lecąc tam i patrząc na tę pustą przestrzeń, niemal słychać było odtwarzany w locie film i ludzi wołających stewardów o ulubiony trunek.
Właściwie to przeszły mnie dreszcze, patrząc na coś, co wyglądało na dawno zaginiony samolot właśnie odkryty pod oceanem.
Duża część kuchni załogi również pozostała nienaruszona – brakowało jedynie wózków, z których podawano jedzenie podczas lotu. Za kuchnią znajdował się rząd toalet dla pasażerów, wyglądających na niesamowicie opuszczone.
W kilku miejscach w podłodze wycięto otwory, aby umożliwić dostęp do ładowni, ale w przeciwieństwie do ładowni statków są to ciasne, puste przestrzenie, które nie cieszą się zbyt dużym zainteresowaniem – przynajmniej na razie.
Na zewnątrz było prawie tak samo, poza wszystkimi szybami i silnikami, ale samolot, a raczej powinienem teraz powiedzieć wrak, wyglądał lśniąco i jasno. Rzeczywiście wyglądało na to, że można ją oczyścić i przywrócić do użytku, ale jestem pewien, że kilka lat pod wodą to się zmieni, a ryby i koralowce zasiedlą tę sztuczną rafę.
Jeśli porównasz Tri-Star z mniejszym Herkulesem, masz pojęcie, czym to się stanie. Duża część powierzchni Herkulesa jest skorodowana i pokryta glonami.
Wystawione na działanie delikatnych prądów, na spodniej stronie skrzydeł zaczęły rosnąć duże, jaskrawo ubarwione koralowce miękkie.
Wyglądają spektakularnie i są czymś, czego brakuje w sąsiednich twardych rafach koralowych. Nie mogę się doczekać, żeby zobaczyć, jak dojrzewają przez lata i jakie nowe życie przyciągają.
Zanim zostaną udostępnione zwiedzającym, oba miejsca wymagają jeszcze uporządkowania. Nadal mają kable, windęWorki i kilka przedmiotów, które mogą być niebezpieczne, zaśmiecających tereny, ale kiedy już będą gotowe, widzę, że ludzie gromadzą się wokół tych nowych i niezwykłych atrakcji. Wiem, że niedługo wrócę na podwodny plac zabaw tego nurka.
PLIK FAKTÓW
DOJAZD TAM> easyJet lata teraz bezpośrednio do Akaby dwa razy w tygodniu od listopada do marca. Saeed leciał liniami Turkish Airlines przez Stambuł. Wizy są bezpłatne dla posiadaczy paszportów brytyjskich.
NURKOWANIE I ZAKWATEROWANIE> Saeed podczas swojego pobytu nurkował w trzech ośrodkach i twierdzi, że każdy z nich oferował „świetne wyposażenie i doskonałą wiedzę lokalną”. Byli Strażą Morską, c-guard.net; Morska bryza, seabreezeaqaba.com i różnorodni nurkowie, zróżnicowana-divers.com
KIEDY IŚĆ> Przez cały rok, ale najlepszy czas to wiosna i jesień, kiedy temperatura morza waha się w granicach 25–27°, a powietrza poniżej 30 stopni. Latem temperatura powietrza może wzrosnąć do i powyżej 40°. Od połowy grudnia do końca stycznia może być wietrznie i deszczowo.
PIENIĄDZE> Dinar jordański.
CENY> Loty w obie strony easyJet 200 GBP, tureckie 400 GBP. Dive Worldwide oferuje dziewięciodniową wycieczkę od 1295 GBP, obejmującą loty w obie strony z Wielkiej Brytanii, transfery, zakwaterowanie na siedem nocy i pakiet 10 nurkowań, diveworldwide.com
Informacje dla gości> aqaba.jo, odwiedźjordan.com
Kliknij tutaj przeczytać „HERKULES UWOLNIONY”
– zatonięcie Królewskiego Jordańskiego Sił Powietrznych Hercules C-130.
