Głośne poszukiwania Humuhumu-Nukunuka-A-Pua’a!

BYŁO TAK SPOKOJNIE Poranne słońce właśnie wyjrzało zza horyzontu, gdy brnęliśmy przez plażę do delikatnie falującego morza, aby nurkować z brzegu w Makena Landing, na południowym krańcu Maui na Hawajach.

Powoli płynęliśmy na powierzchnię wzdłuż skał lawowych na stronę malowniczej zatoki, usianej drzewami oleandrowymi i pachnącymi roślinami, chłonąc piękno i spokój.

Dotarliśmy do małego punktu, wypuściliśmy powietrze z naszych kamizelek, cicho ześliznęliśmy się pod powierzchnię i nagle uderzył nas hałas tak głośny, że nasze uszy zdawały się wibrować na zewnątrz.

Śpiewając żałośnie i całkiem urzekająco, humbaki rozmawiały ze sobą.

Sądząc po głośności, wydawało się, że znajdowali się w niewielkiej odległości, ale wiadomo, że śpiew wielorybów roznosi się po oceanie na wiele mil, a prawdopodobnie znajdowali się co najmniej pół mili od nich.

Zmiana sensoryczna była jak miękki kamień grany głośno przez zestaw słuchawkowy na bezludnej wyspie.

Przyjechaliśmy na Hawaje w styczniu, częściowo jako ucieczka przed brytyjską zimą, częściowo dlatego, że był sezon wielorybów, a częściowo dlatego, że chciałem sfotografować niektóre niezwykłe i endemiczne gatunki, które można spotkać w wodach Hawajów.

Zorganizowaliśmy nurkowanie z brzegu w Makena z Robyn Torbin, kierownikiem sklepu Ed Robinson’s Dive Adventures, po tym, jak na początku tygodnia nurkowaliśmy z samym Edem na jego łodzi.

Powiedziano nam, że Makena to doskonałe miejsce do znalezienia niezwykłych gatunków ukrywających się wśród głazów lawowych i koralowców wzdłuż naturalnej ściany wybrzeża, która ustąpiła miejsca złocistopiaszczystemu obszarowi sięgającemu w głąb zatoki, w pobliżu głębszy kanał biegnący między Wyspami Hawajskimi.

To właśnie tam wieloryby przybywają z Alaski, aby odpocząć, rodzić i regenerować siły, podczas gdy ich cielęta rosną i są wystarczająco silne, aby móc podróżować z powrotem na północ.

Gdy płynęliśmy powoli wzdłuż ściany, badając zakamarki, ale od czasu do czasu wypatrując wielorybów w błękicie, byłem zdumiony, jak wiele pozornie znajomych, a jednak nieznanych ryb i życia morskiego zaobserwowaliśmy.

Ponieważ 137 wysp hawajskich, rozciągających się na prawie 6500 mil kwadratowych Pacyfiku, znajduje się 2400 km od najbliższego kontynentu, występuje na nich największa liczba endemicznych i rzadkich gatunków na świecie, znacznie przewyższająca liczbę archipelagu Galapagos. Czterdzieści procent wszystkich gatunków to gatunki endemiczne, z czego 28% to gatunki morskie!

Wiele z tych gatunków bardzo się od siebie różni, ale inne to podgatunki bardziej znanych, szeroko rozpowszechnionych gatunków, różniące się jedynie subtelnymi różnicami we wzorach i ubarwieniu.

Liczba rzadkich, ale nie endemicznych gatunków jest równie niesamowita. Gdy obserwowaliśmy, jak ryby tańczą w tęczowych kolorach na rafie, wydawało nam się to wyjątkowym nurkowaniem.

IM WIĘCEJ NURKOWAĆ na całym świecie, tym rzadziej ma się wrażenie nowości, ale przy każdym nurkowaniu na Hawajach dostrzegałem coś nowego. W Makena Landing wydawało się, że wszędzie pojawiają się nowe obserwacje.

Robyn była mistrzynią w znajdowaniu ślimaków nagoskrzelnych, wskazując maleńkie endemiczne Hypselodoris peasei ukrywające się wśród skał i Godivę, podobne do tych, które widziałem w Indonezji, ale nieco inne. Ten ślimak nagoskrzelny jest nie tylko endemiczny, ale także bardzo rzadki. Znalazłem ładnego biało-złotego Aredeodorisa, dość powszechnego na innych wyspach hawajskich, ale rzadkiego na Maui.

Robyn poprowadziła nas wzdłuż skał do jaskini z rurą lawową pod niewielkim wystającym klifem wzdłuż linii brzegowej.

Gdy wyszliśmy, duży hawajski żółw zielony delikatnie pasł się nad rafą. Chroniona w wodach Hawajów i niemal czczona, bardzo zdrowa populacja żyje i przybywa na brzeg, aby odpocząć na plażach.

Na maleńkiej plaży w pobliżu miejsca, w którym się zatrzymaliśmy, każdego popołudnia, które odwiedziliśmy, ogromny zielony żółw wciągał się na plażę i spał w cieniu przez godzinę lub dwie, nieświadomy zarówno wielbicieli słońca, jak i surferów.

Na innej plaży, Ho'okipa, na północnym brzegu Maui, w pobliżu małego, malowniczego miasteczka Paia i niedaleko słynnego miejsca do surfowania zwanego Szczęki, setki żółwi zaczęły wychodzić na brzeg, aby popołudniami odpocząć, zanim wciągną się z powrotem do wody o zachodzie słońca.

Żółwie muszą pokonywać duże fale, które rozbijają się o rafę tuż przy brzegu, przyciągając surferów i snowboardzistów. Obszar został odgrodzony, a biolodzy morscy i działacze na rzecz ochrony przyrody badają niezwykłe zachowanie żółwi.

PO ZBADANIU lawy, powoli skierowaliśmy się z powrotem w stronę brzegu. Zauważyliśmy małego, grubego, endemicznego toby z białymi plamkami, obracającego się komicznie w poszukiwaniu pożywienia.

Dwie nitkowate motyle bez przerwy na nas nacierały. Potrafią być dość terytorialne, próbując odstraszyć inne gatunki, ale szczęśliwie dały nam dobre zbliżenie okazja.

Pod skałą ukrywał się duży, tępy homar – chociaż nie jest to endemit, nie można go często widywać.

W pierwszej chwili pomyślałem, że to duży kawałek białego śmiecia na piasku, który w pewnej odległości zmaterializował się w cętkowanego Platydorisa wielkości talerza do herbaty. Dość rzadki, ten typ ślimaka nagoskrzelnego został znaleziony w wodach Hawajów dopiero w 1961 roku.

Popłynęliśmy z powrotem w stronę skał, aby podążać za nimi do brzegu. Endemiczny węgorz cętkowany wystawił głowę z piasku.

Dopiero gdy po cudownym 92-minutowym nurkowaniu dotarliśmy na spokojną powierzchnię, zdałem sobie sprawę, jak hałaśliwe były wieloryby podczas wszystkich naszych nurkowań. Miałem nadzieję, że pewnego dnia zobaczę je pod wodą, ale nie mogłem sobie wyobrazić, jak głośne byłyby z bliska. Uwielbiałem każdą minutę w Makena Landing.

Nurkowaliśmy wcześniej w tym tygodniu w ramach nurkowania „Adventure X”, podczas którego goście mogą dyktować, gdzie się udać i co zobaczyć, bez żadnych ograniczeń czasu dennego poza zużyciem gazu i czasem bez dekompresji. Ed Robinson, podwodny fotograf i artysta, omawia zalety i wady tych miejsc, towarzyszy nurkom i pomaga w ich fotografia.

Ed opowiedział nam o narodowej rybie Hawajów, Humuhumu-nukunuku-a-pua'a (znanej również jako rogatnica prostokątna, bardzo podobna do rogatnicy Picassa). Zaskoczyło mnie, że ta narodowa ryba nie jest rybą endemiczną, biorąc pod uwagę, ile było do wyboru, ale nigdy nie widziałem rogatnicy Picassa, nie mówiąc już o prostokątnej.

POZNALIŚMY łódkę nurkową Eda w marinie Kihei. Odprawa odbywa się obok łodzi, która przed opuszczeniem do wody jest ładowana na przyczepę. Na pokładzie było nas ośmiu, Ed i dwóch innych przewodników nurkowych, a naszym pierwszym nurkowaniem było Enenue w kraterze Molokini.

Oprócz znalezienia krajowych ryb i innych gatunków i być może ponownego usłyszenia wielorybów, miałem nadzieję, że jeśli wiza będzie tak dobra, jak podobno jest w Molokini, może uda się zobaczyć wieloryby pod wodą.

Podczas 40-minutowej podróży mogliśmy zobaczyć w oddali wieloryby wyłamujące się i uderzające ogonami. Krater Molokini to niemal idealna wysepka w kształcie półksiężyca, pozostałość kaldery po erupcji wulkanu około 230,000 XNUMX lat temu. Wody za zawietrzną krateru wykazały jedynie niewielkie falowanie.

Tylna ściana słynie z gatunków pelagicznych i nurkowań ściennych, ale warunki mogą być trudne, szczególnie zimą.

Zeskoczyliśmy na małą ściankę z piaszczystym zboczem, słysząc w oddali śpiew wielorybów. Zeszliśmy na głębokość 25 m. Widoczność była gorsza niż się spodziewałem, ale nadal przyzwoite 30 m!

Ściana była pełna życia. Mógłbym zmienić nazwę tego miejsca na Butterfly Gardens ze względu na liczbę motyli tańczących wokół rafy. Szkoły jasnożółtej odmiany szopów kontrastowały z błękitem. Malutkie motyle Kleina, łezki i owalne motyle zachwyciły mnie jako gatunki, których nigdy wcześniej nie widziałem, podczas gdy bardziej znane ozdobne motyle szukały pożywienia wśród twardych koralowców.

„Rzadki długonosy” motyl, z jeszcze dłuższym nosem niż znajomy długonosy, jest bardzo rzadko spotykany w wodach Hawajów. Jeszcze bardziej ekscytujące były endemiczne odmiany wielopasmowe i prosa, które zauważyliśmy w parach pływających nad rafą.

O przestrzeń kosmiczną z tymi wszystkimi motylami walczyło wiele gatunków ryb chirurgicznych, papugoryb i rogatnic, a także chirurgów złocistych, niedawno sklasyfikowanych jako gatunki endemiczne, ale bardzo podobne do gatunków z Indo-Pacyfiku.

Myślałem, że blada rogatnica w czarne paski to ryba narodowa, zanim zdałem sobie sprawę, że kolor i wzór są nieco niewłaściwe. Okazało się, że to rogatnica lei. W końcu moją uwagę przykuł Ed – znalazł kolorową, prostokątną rogatnicę, a kiedy ją zobaczyłem, wydawało mi się, że dostrzegam je wszędzie, z ich charakterystycznym wzorem w kształcie litery V.

Nagle śpiew wydawał się być bardzo blisko, otaczając nas falą wibrującego dźwięku. Szukaliśmy wieloryba, ale go nie widzieliśmy. Cholera, ulewy z poprzedniego tygodnia za zmniejszenie widoczności!

Gdy szliśmy dalej wzdłuż ściany, zobaczyliśmy rafę ośmiornica, skorpion czarnolistny, toby z większą liczbą białych plamek, bukszpan hawajski o jaskrawo niebiesko-żółtym kolorze, uważany za podgatunek, oraz endemiczny indyk zielony.

Trevallies polowali na błękitnym terenie, a kilka gatunków muren ukrywało się w dziurach w rafie.

NASZE DRUGIE NURKOWANIE z Edem był w jego ulubionym miejscu nurkowym Red Hill, poniżej zboczy wulkanu Haleakala na południu Maui, gdzie świętowaliśmy Sylwestra z wieloma innymi osobami, oglądając niesamowity zachód słońca z najwyższego punktu wyspy.

Na ścianie znajdowały się piękne formacje lawy, rura z lawą, przez którą można było przepłynąć, ze śpiącym ogromnym zielonym żółwiem, i grubym rekinem białopłetwym pod półką skalną.

W rurze lawowej znaleźliśmy kilka różnych rodzajów krewetek, w tym rzadką krewetkę Saron, znacznie większą niż wszystkie, które widziałem wcześniej i uważaną za podgatunek.
Endemiczna murena Steindachnera dzieliła dziurę z ukwiałem ołówkowym, a Ed wskazał ogromnego endemicznego skorpiona tytanowego.

Po nurkowaniu w południowych miejscach z Edem i Robyn postanowiliśmy wypróbować kilka północnych, zaczynając od katedry w Lanai z Lahaina Divers i rurą lawową pełną endemicznych hawajskich opastunów. Znów słyszeliśmy, ale nie widzieliśmy wielorybów.

Na obrzeżach miasta Lahaina nurkowaliśmy z brzegu na zniszczonym, zasypanym gruzem Mala Pier, zniszczonym przez tajfun, a obecnie będącym rajem dla żółwi zielonych i stworzeń. Duża rafa ośmiornica przerwał polowanie, aby osiedlić się i uważnie nas obserwować. Widzieliśmy trzy żabnice Commersona, jedno jasnożółte dziecko, białego dorosłego i ogromnego w kolorze musztardowym. Są rzadkie. ale najwyraźniej podobało mu się życie w Mala.

Zawsze znajduję wargacze ptasie, śmieszne, małe stworzenia, skaczące ze swoimi długimi nosami. Na starych Hawajach używano ich do leczenia chorób mózgu, podobnie jak żółtoogoniaste coris, również spotykane na molo.

Pod połamaną rozpórką ukrywała się piękna, endemiczna skorpion plamista o średnicy 10 cm, bardzo dobrze zakamuflowana. W pobliżu znajdował się inny endemiczny gatunek – krowa tygrysia hawajska. Maleńka murenka złocista, nie endemiczna, ale dość rzadka, była dobrym znaleziskiem, ponieważ bardzo trudno ją dostrzec ukrywającą się w małych dziurach.

NUDIBRANSY BYŁY WSZĘDZIE na molo i znalazłem Phyllidia varicosa, którą widziałem w całej Azji. Ten był znacznie bledszy, znowu być może podgatunek. Na piasku pod kolejnymi połamanymi podporami leżały dwa duże rekiny białopłetwe.

Z boku zniszczonej konstrukcji po dnie przemykały kozy białe i wielobarwne (hawajska nazwa tej ostatniej oznacza „czerwona”, nawiązując do legendy o rybie zjadającej czerwone kwiaty drzewa ohi’a lehua).

Uważa się, że hawajska jaszczurka z widocznymi wieloma rzędami zębów to gatunek endemiczny, chociaż niektóre z nich widywano ostatnio w wodach Japonii.

W tych wodach widziałem tylko brzytwy, choć nie są to gatunki endemiczne, a w Mala widziałem dwie – młode pawie i odmiany Iniistius baldwini.

Mogliśmy zostać na zawsze, ale ze względu na wyczerpanie powietrza musieliśmy wrócić na brzeg.

Po powrocie do krateru Molokini, tym razem z nurkami Lahaina, można było zobaczyć wybicie kilku humbaków. Gdy tylko zeszliśmy do Middle Reef przy widoczności ponad 40 m, stało się jasne, że są dość blisko.

Łódź zacumowała nad zsypem piaskowym otoczonym rafą. Zeskoczyliśmy i zbadaliśmy jedną stronę rynny, ponad rafą do krawędzi ściany na wysokości 20 m.

W dole przepłynął rekin rafowy i mogliśmy zobaczyć ławice motyli, różnokolorowych papugoryb, bardziej prostokątnych rogatnic, filery, pnia i dużego opastuna, który podążał za nami przez kilka minut.

Zauważyliśmy kilka endemicznych gatunków widzianych podczas poprzednich nurkowań i bez wątpienia było ich o wiele więcej w falach ryb przetaczających się przez rafę.

Wciąż szukaliśmy wielorybów na niebie, ale wiedzieliśmy, że nie są tak blisko, jak wcześniej w Makena Landing i Molokini. Śpiew był delikatnym akompaniamentem do naszego nurkowania, a nie szumem w uszach, którego doświadczyliśmy wcześniej.

Uciekliśmy się więc do zwiedzania powierzchni i wybraliśmy Ultimate Whale Watch Tours z Lahaina na jedną z małych, spersonalizowanych wycieczek grupowych na jasnożółtych RIBach, prowadzonych przez kapitan Amy i przyrodniczkę morską Hannah.