NURKOWCA Z AFRYKI POŁUDNIOWEJ
MELISSA HOBSON miała nadzieję, że rzeczywistość nurkowania w Aliwal Shoal w KwaZulu Natal w Republice Południowej Afryki spełni jej wysokie oczekiwania – ale szybko spotkała go jeszcze większa tragedia, niż się spodziewała
JAZDA W CISZĘ nadmorskiej miejscowości Umkomaas, jakieś 30 km na południe od Durbanu, szybko stało się jasne, że jest tylko jeden powód, aby odwiedzić to senne i pozornie opuszczone miasteczko – nurkowanie.
Miasto tej wielkości, mogące poszczycić się ponad 15 operatorami nurkowymi i różnorodną bazą noclegową – a do innych rozrywek w niewielkiej odległości – podniosło nasze oczekiwania jeszcze bardziej.
Dotarliśmy do jednego z najpopularniejszych miejsc nurkowych w Republice Południowej Afryki, Aliwal Shoal, który czekał na nas mniej więcej trzy mile od brzegu. Rafa została nazwana na cześć brytyjskiego statku Aliwal, który o mało nie uderzył w nią w 1849 roku.
Po niemal kolizji kapitan James Anderson napisał list, w którym ostrzegał inne statki przed „bardzo dużą i niebezpieczną” niezbadaną rafą. Przez następne 100 lat pozostawał niezbadany, ale kiedy w latach pięćdziesiątych XX wieku zaczęli go odwiedzać nurkowie rekreacyjni, jego reputacja szybko się rozprzestrzeniła.
Gdy wdrapaliśmy się na 8-metrową łódź RIB, nasz kapitan Keith rozdał kamizelki ratunkowe i kazał nam wsunąć stopy w paski, ostrzegając, że czeka nas wyboista jazda. I co za jazda!
Łódź ostrożnie okrążyła ujście rzeki Mkomazi, szukając najlepszej drogi do morza. Nagle Keith zwiększył obroty bliźniaczych silników Yamaha 85 i popędziliśmy w stronę oceanu, walcząc z załamującymi się falami.
Trzymając się mocno liny, fale wielokrotnie uderzające mnie w twarz zmusiły mnie do zaciśnięcia oczu.
Kiedy udało mi się mrugnąć, aby mrugnąć do oczu kłującą słoną wodę, zobaczyłem, jak nurkowie po przeciwnej stronie łodzi zgięli się wpół i trzęsli ze śmiechu. Byłem po „mokrej stronie” łodzi, a oni byli suchi jak kość. Nie na długo!
ZASILANE PRZEZ NASZE po ekscytującym początku byliśmy gotowi zejść w dół, aby po raz pierwszy spróbować Aliwal Shoal.
Ta skalista rafa, będąca pozostałością wydm sprzed tysięcy lat, ma prawie milę szerokości i trzy mile długości i biegnie z północy na południe wzdłuż wewnętrznego brzegu prądu mozambickiego.
Zamieszkany przez wiele gatunków koralowców i ogromną różnorodność życia morskiego – w tym duże drapieżniki, takie jak rekiny szare – obszar ten uzyskał status chroniony w 2004 roku.
Zaczęliśmy od jednego z najpopularniejszych miejsc nurkowych, Katedry. Przy maksymalnej głębokości 27 m nurkowie nie mogą spędzić zbyt długo w jaskini, zanim osiągną limity bezdekompresyjne.
Liczy się jednak jakość, a nie ilość i nawet krótki czas spędzony na tej stronie odkryje coś niesamowitego.
Temperatura wody wynosiła około 22°C, a widoczność 12-15 m, chociaż mieliśmy pecha, że właśnie ominęło nas kilka dni przy widoczności powyżej 20 m. Osiedliliśmy się u podstawy ogromnego łuku, naturalnego wejścia do jaskini z otwartym dachem, aby szukać rekinów, płaszczek, mątwy i innych pospolitych tu gatunków.
Mój kumpel obserwował rekina kilka metrów dalej od jaskini – to była jego pierwsza w życiu obserwacja rekina.
Wskazując z podekscytowaniem na falujący ogon znikający w oddali, był błogo nieświadomy znacznie bliższego widoku mniej niż metr za nim.
Wskazałem, on się odwrócił i z jego ust wystrzeliła lawina bąbelków regulator gdy stanął twarzą w twarz z wielkimi, wyszczerzonymi ustami pełnymi przerażających zębów.
To była gwiazda pokazu – i to, co nurkowie przybywają do Aliwal – 2-metrowy szary rekin karmiący. Miejscowi znają je jako rekiny postrzępione lub raggy, od trzech rzędów ostrych, wystających zębów, które wystają z ich pysków niczym kolce kaktusa. Pływają z otwartymi ustami, więc mój kumpel zobaczył imponujący pokaz!
Pomimo groźnego wyglądu jest to stosunkowo łagodny gatunek rekina i nigdy nie zgłoszono żadnych ofiar śmiertelnych wśród ludzi.
Niestety, gatunek ten został uznany przez Międzynarodową Unię Ochrony Zasobów Naturalnych za zagrożony, co oznacza, że jest bardzo zagrożony wyginięciem.
WIDOK NASZYCH PIERWSZYCH RAGGIES nie miała być jednak najbardziej dramatyczną częścią naszego nurkowania. Ogromne uśmiechy na naszych twarzach, gdy się wspinaliśmy, szybko zniknęły, gdy zdaliśmy sobie sprawę, że kogoś brakuje.
Kiedy pływaliśmy z rekinami, od grupy oddzieliła się nurka i samotnie wypłynęła. Obserwując z łodzi, Keith zauważył, że jeden strumień bąbelków płynął w innym kierunku i ze zdziwieniem zobaczył nurka wynurzającego się zaledwie chwilę później.
Nurkowaliśmy na głębokości około 26 m, więc musiała wystrzelić jak rakieta.
Gdy pomagał jej wejść do łodzi i sprawdzał, czy wszystko w porządku, jej kumpel również wypłynął na powierzchnię. Widząc, że bezpiecznie wróciła na RIB, wrócił do grupy, aby powiedzieć naszym instruktor była w porządku.
Ale wkrótce potem Keith pociągnął za linę boi, aby nam powiedzieć, abyśmy przerwali nurkowanie – najpierw raz, a potem, gdy wciąż nie spieszyliśmy się do wynurzania, kilka razy częściej, pilnie.
Po dotarciu na powierzchnię nurek zapewnił Keitha, że wszystko w porządku i nie wypłynął zbyt szybko. Ale kiedy już znalazła się na łodzi, wydawała się zdezorientowana i przyznała, że nie wie, z jaką prędkością nadeszła, wiem tylko, że była szybka.
Skarżyła się również na nudności i nagły, straszny ból głowy. Rozpoznając oczywiste znaki, Keith zareagował natychmiast.
Choroba dekompresyjna. Jest to coś, czego każdy nurek jest przeszkolony, aby unikać, a tutaj stanęliśmy twarzą w twarz z dokładnym powodem.
WALKA Z OGROMNYMI powierzchnia faluje, staraliśmy się jak najszybciej wciągnąć nasz zestaw i siebie z powrotem na łódź.
Gdy pędziliśmy z powrotem przez wzburzone morze, wisiało nad nami poczucie pilności.
Jeden z nurków przechylił się na bok, a z nosa lała mu się krew, gdy próbował zatamować krwawienie z nosa. Jego kumpel dotknięty chorobą morską zwymiotował i zakrztusił się po drugiej stronie.
Ale niezależnie od tego, jak silne były wymioty, nie udało się zbliżyć do zakrętów.
Ofiara leżała zwinięta w pozycji embrionalnej, trzymając się za głowę w agonii. Na szczęście była nadal przytomna i reagowała. Nasze nurkowanie-instruktor Riaan dopasowała tlen maska podczas gdy Keith wezwał przez radio karetkę.
Musieliśmy jak najszybciej przewieźć ją na brzeg w celu leczenia i przedrzeć się przez fale, nie zważając na znalezienie najłagodniejszej trasy.
Trzymając się liny i unikając plamek wymiocin, wbiłem wzrok w horyzont, desperacko próbując pokonać nudności.
Ujście rzeki się zamknęło, więc musieliśmy wbić RIB prosto w brzeg. Wiatr szarpał nasze włosy i twarze, gdy osiągnęliśmy maksymalną prędkość, wystarczająco dużą, aby wbić łódź prosto w ławice piasku. Wyskoczyliśmy i zanieśliśmy ranną nurka do miejsca, gdzie czekała karetka i jej zmartwieni rodzice.
Kilka dni później otrzymaliśmy informację, że nurek został wypisany ze szpitala. Spędziła kilka godzin w komorze i kilka dni na intensywnej terapii.
Nie możemy wystarczająco pochwalić Keitha i Riaana za ich profesjonalne i szybkie zachowanie. W bardzo stresującej sytuacji trzymali się swoich trening i zrobili wszystko, co musieli.
Zdecydowanie zasłużyli na kilka piw (lub coś mocniejszego) w barze tego wieczoru.
Raport BSAC Diving Incidents Report za rok 2014 wykazał, że „większości zgłoszonych incydentów… można było uniknąć, gdyby osoby biorące w nich udział przestrzegały kilku podstawowych zasad praktyki bezpiecznego nurkowania”.
Nadal nie wiemy dokładnie, co się stało, ale to doświadczenie przypomniało nam, jak ważne jest trzymanie się swoich zasad trening!
PAMIĘTANY DUŻO LEPIEJ powodów, nasze drugie nurkowanie odbyło się w Raggie’s Cave. Maksymalna głębokość 18 m, jaskinie, wąwozy, przeprawy i spektakularny obszar widokowy sprawiają, że jest to jedno z najpopularniejszych miejsc w Aliwal.
Mimo że sezon na raggie się skończył, wciąż tętniło życiem. Oprócz ponurych ząbków znaleźliśmy parę homarów czających się w skałach, kilka groźnie wyglądających, jadowitych ryb kamiennych i imponującą ławicę mrocznych zamiataczy.
Nie wspominając już o dużych, plamistych promieniach wijących się pod piaskiem, aby się ukryć. Albo gigantyczna murena – największa, jaką kiedykolwiek widziałem – z dwiema czystszymi krewetkami w groźnych szczękach.
Tuż za mureną piasek zaczął się wirować, a gdy się zbliżyliśmy, wynurzyła się gitarzysta i odleciała.
Po obejrzeniu żółwia szylkretowego zawzięcie walczącego z falą, kołyszącego się w przód i w tył, próbując przeżuć jedzenie znalezione w szczelinie skały, zaczynało nam brakować powietrza i nadszedł czas na wynurzanie się.
Kilka metrów od powierzchni usłyszeliśmy charakterystyczne kliknięcia i piski delfinów. Desperacko próbowaliśmy podążać za dźwiękami, ale pozostawały one poza zasięgiem wzroku, dopóki dźwięki nie ucichły w oddali. Przyznając się do porażki, wróciliśmy na łódź.
Ponieważ niezwykle rzadko zdarza się zobaczyć delfiny podczas nurkowania, staraliśmy się nie rozczarować.
Ale w ciągu tygodnia otrzymaliśmy rekompensatę za obserwacje boxfisha, olbrzymiej rozgwiazdy, wielobarwnych ślimaków nagoskrzelnych, białej papierowej, mauretańskich idoli, igieł i papugowatych, żeby wymienić tylko kilka.
NASZE OSTATNIE NURKOWANIE było cicho w porównaniu do reszty tygodnia, choć nie dosłownie – podczas naszego tygodnia w Aliwal kilka razy słyszeliśmy huk czegoś, co na początku myśleliśmy, że to pracujący silnik łodzi. Wiedzieliśmy już, że dudnienie towarzyszące naszym nurkowaniom to śpiew wieloryba.
Pomimo imponującej ścieżki dźwiękowej, poza ostatnim raggie, nie widzieliśmy zbyt wiele i nie trwało to długo.
Kiedy machnął ogonem i zniknął za skałą, ponownie usłyszeliśmy charakterystyczne dźwięki delfinów. Rozglądaliśmy się desperacko, wiedząc, że kapsuła będzie kusząco tuż poza naszym zasięgiem 12 metrów. Czy znów będziemy rozczarowani?
Nagle nastąpił gwałtowny ruch, gdy 20 ogonów przemknęło obok nas. Pomimo liczby delfinów, które w ciągu tygodnia dostrzegliśmy na powierzchni z łodzi, nie spodziewaliśmy się, że będziemy mieli tyle szczęścia, aby zobaczyć je pod wodą.
Kopanie naszych płetwy szaleńczo, byliśmy w stanie płynąć obok i utrzymać je w zasięgu wzroku przez ułamek dłużej.
Nie byli jednak w nastroju do dłuższej zabawy i wkrótce zaczęliśmy się za nimi gapić, a nasze chichoty radości utworzyły chmurę bąbelków.
To było idealne ostatnie nurkowanie w Republice Południowej Afryki (na razie). Dochodząc do pogłosu wielorybiego śpiewu, już zastanawiałem się, jak szybko uda mi się wrócić na niesamowitą Ławicę Aliwal.
