NURKOWNIK Wrakowy
XIX-wieczny holenderski parowiec Castor wiózł skrzynie z antykami, gdy zatonął w Kanale La Manche w 19 r., ale czy jest więcej posągów oczekujących na odzyskanie? STEFAN PANIS, który latem wrócił na wrak, uważa, że to klasyk
PODCZAS BADAŃ W archiwach na przestrzeni lat kilkakrotnie przypadkowo natknąłem się na ciekawe historie o wrakach statków.
Przeczytaj także: Nurkowie badają starożytny marmurowy wrak z Morza Śródziemnego
Jednym z nich był holenderski parowiec Castor, wrak, który od razu znalazł się wysoko na mojej liście życzeń wraków „do zrobienia”.
W 2015 roku zaprosiłem łowcę wraków Selçuka Kolaya z Turcji, aby przemawiał na zorganizowanym przeze mnie międzynarodowym pokazie nurkowym. Słyszał o historii Castora i dzięki jego kontaktom zdobyłem kilka cenniejszych szczegółów dla mojego śledztwa.
Następnie, podczas zeszłego lata na Kanale La Manche, zła pogoda zmusiła nas do nurkowania w stosunkowo chronionym obszarze Dungeness i bardzo szybko zdecydowaliśmy się skorzystać z okazji i zanurkować w Castor. W końcu miałem zobaczyć ten wrak.
Zestaw kołowy został zbudowany w 1870 roku w Glasgow dla Koninklijke Nederlandse Stoomboot Maatschappij (KNSM) w Holandii. Była jednostką o napędzie śrubowym i dwucylindrowym silniku kombinowanym, miała 77 m długości i wyporność 1360 ton.
W 1873 roku statek został wyczarterowany przez Holland Amerika Line, aby przewozić pasażerów przez Atlantyk do Ameryki. Odbyła 12 rejsów powrotnych do I Love New York, ostatni w 1883 r., kiedy powrócił do operowania na szlakach śródziemnomorskich, przewożąc drobnicę do Amsterdamu, często z Turcji.
Holenderski konsul Van Lennep również handlował antykami i wysyłał wiele przedmiotów do muzeów europejskich za pośrednictwem KNSM. Jednym z jego klientów było Rijksmuseum w Lejdzie w Holandii, a Van Lennep pomógł w budowaniu kolekcji przedmiotów grecko-rzymskich.
W 1894 roku 14 takich rzeźb i napisów zapakowano do dwóch skrzyń i wysłano na pokładzie Castora z tureckiego portu w Smyrnie (obecnie Izmir).
Niestety, nigdy nie dotarli do Holandii. Kapitan JR Visser minął Dungeness 28 lipca w gęstej mgle i zderzył się z niemiecką barką Ernst.
Uderzony w śródokręcie Castor zatonął, ale wszystkich 25 członków załogi i pasażerów udało się uratować i przewieźć na brzeg.
Nie podjęto żadnych prób ratunku, a Castor wraz ze swoim ładunkiem pozostał na dnie morskim przez następne 80 lat.
NA JEDNYM Z MOICH PIERWSZYCH do Dover mój przyjaciel Eddie Huzzey skontaktował mnie z Colinem Whyte’em, jednym z nurków BSAC Folkestone 501, który odkrył wrak w 1985 roku.
Wyszli nurkować na nieznanym parowcu, a następnie przywieźli część marmurowego ładunku.
Ostatecznie marmury zostały zabrane do Canterbury Archaeological Thrust w celu identyfikacji i zadeklarowane Odbiorcy wraku. Badania ostatecznie doprowadziły do historii Van Lennepa i Castora.
Podczas późniejszych nurkowań nurkowie znaleźli kilka porcelanowych tabliczek z monogramem KNSM, potwierdzających tożsamość statku.
Badania korespondencji Van Lennepa, zachowanej w Muzeum w Lejdzie, pozwoliły na odkrycie listu zawierającego szczegółowy wykaz starożytności.
Dwie skrzynie wydobyte z wraku były, jak się wydawało, dla niego mniej ważnymi przedmiotami, ponieważ kolekcjoner określił inną skrzynię zawierającą kompletny posąg jako „oszałamiająca!”. Ta i inna sprawa wciąż czeka na odkrycie.
Płynąc na miejsce nurkowe, moje myśli były z Van Lennepem i dwoma pozostałymi przypadkami. Rozważałem też możliwość, że przesyłka przeznaczona do Muzeum w Lejdzie nie była jedyną i że na dole może być ich więcej.
Denerwowałem się z oczekiwania.
Kiedy wylądowałem na wraku, który leży w odległości około 30 m, przez gnijące pokłady ładowni dostrzegłem Tony’ego Goodfellowa.
Wydawało się, że zaczepiliśmy się o rufową część wraku, który nadal miał około 6 m wysokości.
Ponieważ kadłub ulega zniszczeniu, mogłem z łatwością przebić rufę, a Tony pokazał mi leżące w pobliżu pudła pełne butelek z majtkami (tych z korkami).
Miejsce wraku było pokryte lekkim mułem, a gdy się zatrzymałem, widoczność natychmiast spadała do zera. Wycofałem się i kontynuowałem nurkowanie w kierunku dziobu.
Mniej więcej na śródokręciu zauważyłem dwucylindrowy silnik mieszany, który, otoczony rybami, stanowił piękny widok. Nieco dalej widziałem pozostałości mostu, a przed nim zbiór głazów tworzących ładną ramę, przez którą można było wykonać zdjęcie.
PAUL WILKIN, KTO BYŁ szperając w tym obszarze, dał mi sygnał. Pokazał mi piękny srebrny czajniczek, który znalazł w jednym z zanurzeń statku.
Późniejsze czyszczenie i konserwacja wykazały, że widniał na nim herb statku, a przedmiot został zgłoszony Odbiorcy Wraku.
Ruszyłem dalej i dotarłem do ładowni tuż przed dziobem, gdzie musiały znajdować się skrzynie zawierające kulki.
Szukałem uważnie śladów drewna lub marmuru, ale niestety nie znalazłem niczego znaczącego.
Tuż przed dziobem znajdowała się zapasowa kotwica, piękny model, a druga leżała obok wraku na mulistym dnie.
Na dziobie zachowała się część nadbudówki, dzięki czemu można było zajrzeć do środka. Jednak po kolejnym zamuleniu zdecydowałem, że czas wracać.
Przechodząc po drugiej stronie pokładu, odkryłem, że żurawiki nadal tam są. Zapamiętałem je ze starych zdjęć statku, które widziałem. Potem natknąłem się na rząd martwych oczu, straszny widok!
Wypłynąłem na powierzchnię wciąż uśmiechnięty po tym ekscytującym nurkowaniu, czując przywilej odwiedzenia tak fantastycznego miejsca, pełnego historii i napięcia.
COLIN WHYTE OD BSAC Folkestone 501 powiedział mi, że wszystkie marmury znalezione przez pierwszych nurków zostały zwrócone ambasadorowi Turcji Ozdemowi Sanberkowi w wyniku współpracy między rządami Wielkiej Brytanii i Turcji.
Muzeum Brytyjskie oszacowało ich wartość na 25,000 XNUMX funtów, a nurkowie otrzymali od władz tureckich nagrodę za uratowanie wraku.
Marmury są obecnie eksponowane w Muzeum Cywilizacji Anatolii w Ankarze.
Pozostały skarb nie jest znany, w szczególności pomnik Nysy, o którym wspomniał Van Lennep w swoim liście do Muzeum w Lejdzie.
W czerwcu tego roku zorganizowaliśmy Dover Wrexpedition, w której brał udział międzynarodowy zespół nurków z Wielkiej Brytanii, USA, Włoch i Belgii. Po raz kolejny pogoda i widoczność „zmusiły nas” do nurkowania na Castorze i nie zawiedliśmy się. Po zapoznaniu chłopaków z historią statku wszyscy nie mogli się doczekać, aby wyruszyć jako pierwsi!
Schodząc do wraku, zauważyłem, że Brian Robinson i kapitan Dave Batchelor z Neptune dobrze zdecydowali się na nurkowanie w tym miejscu, ponieważ widoczność była najlepsza, jakiej doświadczyliśmy przez cały tydzień.
Zobaczyłem, że mój włoski przyjaciel Edoardo Pavia popłynął liną w stronę dziobu i zdecydowałem się za nią podążać. Wszędzie leżały szczegóły i wyposażenie statku, jak piękne wciągarki, przy których kumpel Kenneth Dupont zatrzymał się na chwilę, aby mi pozować.
W ładowni tuż przed dziobem zauważyłem duży kabestan, który spadł przez przegniły pokład. W części dziobowej, wciąż całkiem dobrze zachowanej, widziałem, jak Edoardo i Eddie wpadali do ładowni, żeby zajrzeć do środka.
Widoczność była coraz gorsza, więc zdecydowałem się skierować w stronę rufy. Przypływ opadł i widoczność była jeszcze lepsza niż wcześniej, dzięki czemu można było zobaczyć cały silnik, co było wspaniałym widokiem.
W innej ładowni dostrzegłem resztki drewnianych desek i muszę przyznać, że serce mi mocniej zabiło. Sprawdziłem zawartość, ale niestety były to tylko butelki.
Odpływ się odwrócił i prąd wzmógł się, więc pozdrowiłem naszych amerykańskich przyjaciół, którzy wciąż badali rufę, i wróciłem na powierzchnię.
Pomnika Nysy nie znaleźliśmy, ale wszyscy zgodziliśmy się, że było to kolejne niesamowite nurkowanie pod kanałem La Manche.
