NURK z Wielkiej Brytanii
Pogłębianie w poszukiwaniu skorupiaków to metoda rozproszona, która rujnuje delikatne ekosystemy. Oazy takie jak chroniony obszar Lyme Bay ilustrują, co możemy stracić, mówi WILL APPLEYARD
NIE JESTEM PEWNY WIELU z nas zastanawiało się kiedyś nad pochodzeniem przegrzebka, gdy jego biało-pomarańczowe mięso leży starannie ułożone na otwartej skorupie nad pokruszonym lodem, na stoisku rybnym. Nie przywiązujemy też dużej wagi do tego, w jaki sposób został wyłowiony z morza, a może nawet jakim kosztem.
Nie mówię o kosztach finansowych związanych z jego wydobyciem z dna morskiego, ale o kosztach dla środowiska.
Lyme Bay Ly stanowi zaledwie fragment 90-milowego wybrzeża jurajskiego w Dorset i jest nie tylko obszarem o wyjątkowym pięknie naturalnym, ale stanowi część miejsca światowego dziedzictwa kulturowego.
Złota Czapka, najwyższy klif morski na południowym wybrzeżu, stoi dumnie gdzieś pośrodku zatoki, jakby strzegąc odcinka wybrzeża i plaży Chesil. Od wschodu rozciąga się 18-kilometrowa kamienista plaża, podczas gdy zachodnia część ostatecznie staje się terytorium Devon, mijając Lyme Regis, a następnie Beer.
Zatoka Lyme była miejscem pracy pokoleń rybaków, a przegrzebki, obok wielu brytyjskich gatunków ryb, zawsze były jednym z najbardziej pożądanych połowów.
Przegrzebki to skorupiaki zamieszkujące dno, których większość skorup jest zakopana w piasku, otwierając się i zamykając, aby umożliwić filtrowanie pokarmu przez brodę, przypominającą sito mięsistą część skorupiaka znajdującą się w „pysku”.
Nam, nurkom, dość łatwo jest je dostrzec, gdyż nerwowo zatrzaskują się podczas naszego podejścia, wzbijając pióropusz piasku lub mułu. Być może pewnego dnia ewolucja usunie ten mały znak ostrzegawczy.
Inne niż ręczne zbieranie przegrzebków – “nurek złowił przegrzebki” często pojawia się w menu – nie ma przyjaznego dla środowiska sposobu wydobycia tych osobników wielkości dłoni z dna morskiego bez niszczenia przy tym wszystkiego, co żyje wśród nich.
Pogłębianie przegrzebków to procedura komercyjna, masowa metoda, która wykorzystuje poziomą metalową belkę lub „miecz” z zębami i towarzyszącą jej siatką do przeczesywania dna morskiego podczas holowania łodzią. Poziom przyłowów tą metodą jest zatrważający, a wszystko, co powstaje po użyciu sprzętu, pozostaje zniszczone i martwe.
Do czasu opracowania systemu prętów sprężynowych pogłębianie przegrzebków było niezawodną metodą połowów dennych tylko na obszarze całkowicie płaskiego dna morskiego.
System prętów sprężynowych oznaczał, że mógł działać na bardziej nierównym terenie podwodnym, takim jak systemy raf, zwiększając w ten sposób obszary, na których mogło odbywać się pogłębianie, i wyrządzane szkody.
ALE TO NIE WSZYSTKO DOOM i mrok dla mieszkańców wielkiego brytyjskiego dna morskiego, a przynajmniej nie dla królowej przegrzebków z Lyme Bay. Ponieważ zatoka jest uważana za „ważną w skali kraju”, od 2008 roku jest największym obszarem chronionym na wodach brytyjskich.
Od 10 lat obszar o powierzchni 60 mil kwadratowych został uznany za zamknięty dla pogłębiania przegrzebków i trałowania dennego, co umożliwia odzyskiwanie niektórych z naszych najważniejszych gatunków morskich „poza zasięgiem wzroku i umysłu”.
Zakaz, choć nie jest tożsamy z oficjalną strefą zakazu połowów DEFRA, został nałożony, aby pomóc w odbudowie zróżnicowanego, delikatnego ekosystemu. Organizacja Natural England stanęła na czele tego posunięcia, aby zademonstrować rządowi, że obszar ten pilnie potrzebuje ochrony, opierając się na wieloletnich badaniach prowadzonych przez różne organizacje zajmujące się dziką fauną i florą.
Rafa naziemna Lanes to tylko jedna część zatoki regularnie odwiedzana przez nurków naukowych i rekreacyjnych i jest to obszar obecnie bogaty w gąbki i morskie bezkręgowce filtrujące, czyli żółwie.
Wiele rzadkich i niezidentyfikowanych gatunków zamieszkuje systemy raf wokół zatoki Lyme i łatwo zobaczyć, jak podatne byłoby to środowisko na destrukcyjne metody mobilnego połowu.
Rafa składa się ze średniej wielkości głazów i bruku, znajdujących się na stosunkowo stałej głębokości 25 m.
Obecnie kwitną tu koralowce o zachodzie słońca, koralowce różowe, hydroidy i różowe wachlarze, a także wiele gatunków ryb, skorupiaków i głowonogów – między innymi kraby, homary i mątwy.
Różowy fan morski, gatunek występujący wyłącznie w południowo-zachodniej Anglii, rośnie bardzo wolno. Seafans to kolonie maleńkich stworzeń, które w tej części wybrzeża Wielkiej Brytanii mogą dorastać do 50 cm wysokości, ale średnio tylko 30 cm.
Rozgałęziają się lub rozgałęziają w sposób umożliwiający kolonii pożywienie się z prądem i choć elastyczne, można je przewrócić przy niewielkim wysiłku. Rekiny kocie używają różowego wachlarza do zakotwiczenia pojemników na jajka, zwanych torebkami syreny.
Nudibranch również nie jest obcy w tych częściach – ślimaki wielkości czubka palca często kojarzone z wodami tropikalnymi, ale to kolejny delikatny mieszkaniec dna żyjący w tym niezwykle bogatym podwodnym środowisku.
POWRÓT W 2008 ROKUrybacy z czterech lokalnych portów podpisali porozumienie w sprawie zakazu połowu włokiem (postawiwszy pewien opór), a także zgodzili się na ograniczenie wielkości połowów krabów i homarów w tej strefie.
Obawiano się, że zakaz jednego rodzaju połowów może w rzeczywistości zwiększyć presję w innych obszarach branży.
Dziesięć lat później strefa ta odniosła ogromny sukces w zakresie ochrony przyrody i, oczywiście, raf, a model został wdrożony w innych obszarach Wielkiej Brytanii.
Połączenia Fundacja Blue Marine, jeden z fundatorów projektu rezerwatu Lyme Bay, twierdzi, że od czasu wprowadzenia zakazu pogłębiania „rybacy łowiący przy użyciu narzędzi statycznych (w Lyme Bay) zaobserwowali wzrost połowów”. Organizacja planuje obecnie rozpocząć ambitny projekt mający na celu przywrócenie rodzimej ostrygi do rzeki Solent.
Widziałem pozytywne skutki tego wzrostu podczas nurkowania w tym obszarze i będzie to godne pochwały, dopóki będzie kontrolowane. Zaufanie musi tu odgrywać główną rolę, a poza strefą ochronną (która stanowi jedynie 10% zatoki) istnieją obszary, na których dozwolone jest pogłębianie skorupiaków.
W lutym tego roku nurkowie twierdzili, że odkryli dowody nielegalnego pogłębiania przegrzebków w strefie chronionej w zatoce Firth of Lorn, u zachodniego wybrzeża Szkocji.
W 2017 r. rząd Szkocji zapowiedział zbadanie doniesień o nielegalnym pogłębianiu w jeziorze Loch Carron, które rzekomo zdewastowało rzadką rafę ognistą. Muszle płomieniste to mięczaki, które zakładają gniazda na dnie morskim. Rafa tworząca się wokół tych gniazd jest cennym wylęgarnią młodych przegrzebków, skorupiaków i ryb.
Przegrzebki złowione przez nurka i rzeczywiście, wszelkie skorupiaki złowione przez nurka powinny być wyborem dla wszystkich miłośników owoców morza, chociaż należy również powiedzieć, że nie wszyscy rybacy przegrzebków uparli się na rozdzieranie raf, aby dostać się do kamieniołomu.
Prawdą jest również, że nie całe dno morskie otaczające wybrzeże Wielkiej Brytanii jest pokryte bogatymi systemami raf. Na mniej wrażliwych obszarach biologiczne zaburzenia dna morskiego mogą być mniejsze – siedliska będą regenerować się znacznie szybciej po pogłębianiu niż obszary zamieszkałe przez koralowce miękkie i tym podobne.
Musimy jednak chronić znane obszary bezbronności przed spustoszeniem powodowanym przez pogłębiarki skorupiaków – kluczowe znaczenie mają regulacje.
