Wycieczka po wraku 108: HMS Patia

To niedaleko północno-wschodniej Anglii Wycieczka po wraku zapuszcza się głębiej niż kiedykolwiek wcześniej, ale ma na celu zbadanie niezwykłej ofiary wojny i jest tego warte, mówi JOHN LIDDIARD. Ilustracja: MAX ELLIS

DO DZIŚ, NASZE WYCIECZKI WRAKOWE nie przekraczałeś limitów nurkowania na powietrzu, czasami je przekraczając, ale nie zapuszczając się na tyle daleko, aby do nurkowania wymagany był trimiks. Generalnie tak będą dalej.

Niemniej jednak od czasu do czasu nurkuję na głębszym wraku, który aż prosi się, aby stać się nim Wycieczka po wraku, gdzie typ lub stan statku oferuje coś wyjątkowego. To rodzaj wraku, w który nurkuję i po prostu muszę pomyśleć: „Wow!”

Na początek roku 2008 zwiedzamy jedyny w swoim rodzaju wrak, Fighter Catapult Ship HMS Patia. Głębokość dna morskiego wynosząca 63 m plasuje go wygodnie w zasięgu trimixu, chociaż jestem pewien, że są tacy, którzy nurkowali tam na powietrzu.

Nasza wycieczka rozpoczyna się od strzału zahaczonego o przedni chwyt (1). Przy odrobinie szczęścia rozpocznie się nurkowanie na mniej więcej 56 m, omijając przez chwilę dno morskie na głębokości 63 m.

Poruszanie się do przodu i w stronę środka statku prowadzi nas do jednej z głównych cech nurkowania, czyli szyn startowo-katapultowych (2).

Ostatnia część relingów wpadła we wgłębienie na pokładzie głównym, chociaż wznosząc się na dziobek i wychodząc nad dziób, są proste i nienaruszone.

Myśliwskie statki katapultowe były szybkim i tymczasowym rozwiązaniem problemu braku osłony powietrznej dla konwojów na środku Atlantyku. Z katapulty o napędzie rakietowym można wystrzelić pojedynczy samolot Hawker Hurricane w celu zestrzelenia lub przepędzenia niemieckich samolotów rozpoznawczych i bombowych dalekiego zasięgu.

Po locie szczęśliwy pilot mógł znaleźć się w zasięgu lądu. Częściej pechowy pilot musiał rzucać się do morza i mieć nadzieję, że któraś z eskort konwoju go zabierze.

W dłuższej perspektywie zbudowano wystarczającą liczbę małych lotniskowców, aby przejąć tę rolę, a statki katapultowe były używane przez krótki czas i w ograniczonym zakresie. W przypadku HMS Patiakatapulta w ogóle nie brała udziału w żadnej akcji, ponieważ statek został zbombardowany w drodze po swój pierwszy samolot.

Podążając wzdłuż szyn, po obu stronach można znaleźć mały zakrzywiony cuddy, zakrywający włazy prowadzące pod pokład (3). HMS Patia jest grobem wojennym, dlatego płetwonurkom nie wolno próbować wchodzić do wraku, zabierać czegokolwiek lub w cokolwiek ingerować.

Obok każdego cuddy znajduje się para słupków cumowniczych i kipa z listwami z boku pokładu. Szyny katapult biegną do przodu nad wciągarką kotwiczną (4) aby wystawał z czubka łuku. Obie kotwice po obu stronach dziobu pozostają mocno zamocowane w kluzach (5).

Kierując się na rufę na drugi koniec szyny katapulty, po obu stronach miejsca, w którym katapulta spadła na główny pokład, znajdują się małe wciągarki (6).

Pierwsza ładownia jest pokryta krótkim masztem i małą wyciągarką (7) znajduje się z tyłu drewnianego tarasu.

Pomiędzy przednimi ładowniami w głównym pokładzie wpuszczona jest duża wciągarka ładunkowa (8). Druga ładownia jest wówczas otwarta.

Za drugą ładownią schody prowadzą do nadbudówki na śródokręciu i pokładu dla łodzi. Pokład sterówki jest podniesiony o jeden pokład powyżej ogólnego poziomu pokładu łodziowego (9). Zużyta amunicja małego kalibru z dział przeciwlotniczych jest porozrzucana po pokładzie łodzi, chociaż dział już tam nie ma. Podejrzewam, że wypadły za burtę, ale nie odbijałem się od dna, żeby to potwierdzić.

Równie dobrze mógł to być strzelec jednego z tych dział, który zestrzelił atakującego Heinkla He 111 w chwili, gdy zrzucił on śmiertelną bombę, która złamała Patiawrócił.

Po obu stronach pokładu znajdują się pary żurawików z łodzi okrętowych, wsporniki na wręgach, które można łatwo pomylić z działami przeciwlotniczymi.

Pokład wznosi się o kolejny poziom nad kotłami (10) z podstawą lejka pośrodku pokładu. Jest to najpłytsza część wraku, znajdująca się na głębokości 50 m przy niskim stanie wody.

Następnie dochodzimy do włazów wentylatorów nad maszynownią (11), konstrukcja, która rozszerza się w małą nadbudówkę, gdy poziom opada ponownie do pokładu łodzi, z dalszym zestawem żurawików po obu stronach (12). Przez otwarte drzwi i niszczejące ściany tej nadbudówki widać toaletę i łazienkę, należy jednak pamiętać, że wstęp jest zabroniony.

Za nadbudówką wrak jest rozbity w miejscu, w którym główny pokład łączył się z nadbudówką (13). Przednia część wraku jest wyprostowana, ale rufa jest mocno przechylona na lewą burtę.

Ładownie rufowe są ponownie otwarte, a pomiędzy nimi znajduje się konwencjonalny układ pary wciągarek na pokładzie głównym (14). Powiązany maszt spadł na zewnątrz i do tyłu w poprzek lewej burty pokładu.

Pokład ponownie wznosi się na rufie, ze stopniami i słupkami po obu stronach (15). Bezpośrednio pośrodku pokładu znajduje się kwadratowa wieża, na której można zamontować jedno z dwóch dział kal. 6 cali zamontowanych na rufie statku. (16). Należy tu zachować ostrożność, ponieważ w poprzek wraku zaczepiona jest sieć, która nadal jest lekko podtrzymywana przez przyczepione pływaki (17).

Uchwyt drugiego działa znajduje się na poziomie pokładu (18), aby pierwsze działo mogło nad nim wystrzelić. Samo działo 6-calowe spadło na dno morskie poniżej (19) na 63m.

Zaokrąglając rufę, śmigło i ster są nadal na swoim miejscu (20), chociaż na tym etapie nurkowania niewielu będzie miało czas, aby przyjrzeć się im z bliska.

Aby się wznieść, prawa burta rufy ponownie wznosi się na wysokość 50 m, w miejscu, w którym kadłub przechylił się od pęknięcia (21), wygodny punkt do uruchomienia opóźnionego SMB i rozpoczęcia długiego harmonogramu dekompresji.

Dziękuję Andrew Douglasowi.

Ukazał się w DIVER w styczniu 2008