Ta ofiara U-Boota z końca I wojny światowej zatonęła u wybrzeży północnej Kornwalii, gdzie dobra widoczność sprawia, że wrak jest nie lada gratką dla nurków, mówi JOHN LIDDIARD. Ilustracja: MAX ELLIS
ZŁAP DOBRE WARUNKI W MAJU, tuż przed zakwitem glonów lub nadejściem „majowej wody”, a widoczność może być oszałamiająco dobra. Gdzie lepiej się nim cieszyć niż na północnym wybrzeżu Kornwalii?
Dlatego w tym miesiącu wyruszamy na zachód od Newquay do wraku 2790-tonowego parowca z I wojny światowej Orfordness. Ma wygodną głębokość 32 m na niskim poziomie wody, więc większość doświadczonych nurków może się nim cieszyć.
Tradycyjnie naszą wycieczkę rozpoczynamy od kotłów (1), ale nie zdziw się, jeśli strzał padnie późno. Chris Lowe, kapitan Nurek atlantycki, lubi zostawiać to na ostatnią chwilę przed odstrzeleniem wraku, dzięki czemu obciążona lina nie zostanie przeciągnięta przez dużą falę.
Kocioł na lewej burcie spoczywa na swoich mocowaniach, podczas gdy kocioł na prawej burcie przechylił się lekko w jego stronę, zwężając szczelinę między nimi, tak aby była zbyt mała, aby nurek mógł przez nią przepłynąć, choć wystarczająco przytulna, aby wargacz kukułkowy mógł wplatać się i wychodzić z morza gorgońskiego -Fani.
Sposób, w jaki przetoczył się kocioł na prawą burtę, można zobaczyć pod kątem trzech palenisk z przodu.
Cały kadłub i pokład przesunięto na lewą burtę, tak że lewa burta kadłuba znajduje się pod w większości równym pokładem głównym, podczas gdy prawa burta rozciąga się na południowy wschód. Tuż przed kotłami i po obu stronach znajdują się sekcje pokładu z nienaruszonymi zrębnicami luków bunkrów.
Wśród gruzów pomiędzy nimi znajdują się stopnie (2) które kiedyś prowadziły z ładowni na główny pokład.
Idąc dalej, duża wciągarka ładunkowa (3) obejmuje pokład za drugą ładownią, następnie kolejna wciągarka rozpoczyna obszar pokładu pomiędzy dwiema przednimi ładowniami.
Na prawej burcie zapasowa kotwica bez kolby (4) jest przymocowany do pokładu.
Na odpowiednim obszarze po lewej stronie starsza kotwica na wzór Admiralicji (5) jest przymocowany do pokładu, kolba jest zdjęta i zabezpieczona obok.
Większą anomalią są stopnie leżące po lewej stronie pokładu. Być może wrócili tu, kiedy statek zatonął albo kiedy odłamał się dziób.
Obszar pomiędzy ładowniami kończy się wciągarką ładunkową, która obsługiwała ładownię przednią (6).
Przechodząc przez ładownię, dziób odłamał się i spoczywa na lewej burcie. Za nim gruz pomiędzy dziobem a głównym pokładem zawiera pachołki (7), bębny kablowe i odcinki balustrad.
Duża wciągarka kotwiczna (8) stoi na jednym końcu i zajmuje większą część szerokości pokładu dziobowego. Łańcuchy zniknęły, ale kluzy (9) pozostać nienaruszone w przedniej części pokładu dziobowego, z widocznymi wewnątrz dziobami kotwic.
Na prawej burcie, a teraz w górnej części dziobu, kotwica bez kolby (10) jest mocno wciągnięty do kluzy.
Aby wrócić do tylnej części wraku, najłatwiejsza trasa prowadzi po prostu lewą stroną pokładu (11).
Tuż za kotłami kolejny właz do bunkra (12) oznacza tylny koniec przestrzeni bunkrowej, która biegłaby wzdłuż burty kadłuba. Podobny właz znajduje się na prawej burcie.
Silnik potrójnego rozszerzenia (13) pękł i spadł na lewą burtę, pozostawiając odsłonięty wał korbowy i cylindry w większości popękane lub zniszczone, chociaż korony tłoków nadal można łatwo zidentyfikować wśród gruzu.
Nadal po lewej stronie silnika, pompa obiegowa (14) stoi pionowo tuż nad pozostałościami cylindra niskociśnieniowego. Nieco dalej, tuż na rufie, znajduje się ster (15), który pierwotnie znajdowałby się nad kotłami i przed nimi.
Z powrotem na linię środkową statku, jak zaznaczono na wale korbowym silnika, łożysko oporowe łączy silnik z wałem napędowym, prowadząc na rufę do tunelu wału napędowego (16). Nad tunelem para wciągarek (17) zaznacz linię pomiędzy trzecim i czwartym uchwytem. Również z pokładu pomiędzy ładowniami rufowymi szpula z kablem (18) można znaleźć częściowo zakopany nieco w kierunku portu.
Wracając do naszej trasy na rufie, wał napędowy wkrótce wyłania się z tunelu (19), a następnie pęka w miejscu zwężenia stępki na rufie (20). Właściwie cały wrak rozpada się tutaj, a ślad gruzu prowadzi na zachód.
Tuż od lewej burty, maszt rufowy (21) kąty wychodzące spomiędzy uchwytów.
Poszukiwania na zewnątrz ujawniają część zrębnicy włazu (22), potem ster (23). Mniej więcej metr od podstawy steru podstawa łopaty śmigła wystaje z piasku. Końcówka ostrza znajduje się poniżej, a podstawa została odcięta w pobliżu piasty.
Pomaga to zilustrować, w jaki sposób Orfordness pękł, gdy zatonął. Kiedy statek został storpedowany przez U60 20 lipca 1918 r. torpeda uderzyła w rufę i rufę Orfordness szybko spadł za rufę.
Rufa jako pierwsza uderzyłaby w dno morskie, powodując wbicie śruby napędowej i steru. Płetwa i ster zostałyby odcięte, ponieważ pozostały postęp i przypływ nadal popychałyby statek do przodu, przechylając go na prawą burtę.
Następnie większa część rufy uległaby poluzowaniu, gdy wrak opadł, a główny korpus ostatecznie osiadł jakieś 30 m dalej.
Muszę przyznać, że nie widziałem dużego kawałka rufy, którego brakowało podczas naszej wycieczki. Kiedy szkicowałem wrak, wykonałem kilka ruchów od głównego korpusu, ale zanim udało mi się go znaleźć, skończył mi się czas denny i luźna woda, więc musiałem wrócić do ujęcia, aby się wynurzyć.
Z raportów wynika, że wypływa gdzieś na lewą burtę, z ładowni rufowej (24).
PRZEWODNIK WYCIECZKI
DOJAZD DO: Jedź autostradą M5 do Exeter, następnie autostradą A30 obok Bodmin do Indian Queens. Następnie skręć na północ autostradą A392 do Newquay.
JAK ZNALEŹĆ: Współrzędne GPS to 50 24.685N, 005 11.212W (stopnie, minuty i miejsca po przecinku). Dziób znajduje się na północnym wschodzie, a wrak znajduje się kilka metrów od 32-metrowego dna morskiego przy niskim stanie wody.
PŁYWY: Podczas dużych przypływów u północnych wybrzeży Kornwalii niezbędny jest luz wodny. Występuje pół godziny po wysokim i niskim stanie wody w Newquay, przy czym luz przy niskim stanie wody jest znacznie płytszy.
NURKOWANIE I POWIETRZE: Nurek atlantycki, kapitan Chris Lowe, 01637 850 930. Dostępny jest nitroks, tlen i trimiks, ale należy sprawdzić wcześniej, czy w magazynie jest wystarczająca ilość gazu.
NOCLEG: Chris Lowe może zapewnić zakwaterowanie w pokojach piętrowych. Jest mnóstwo innych opcji Newquay.
WODOWANIE Poślizg w Newquay.
KWALIFIKACJE: Pasuje do PADI Zaawansowane wody otwarte lub BSAC Sports Diver. Jest to idealna głębokość do wydłużenia czasów dennych za pomocą nitroksu.
DALSZA INFORMACJA: Mapa Admiralicji 1149, Pendeen do Trevose Head. Mapa przeglądu uzbrojenia 200, Newquay, Bodmin i okolice. Nurkuj na Wyspach Scilly i Północnej Kornwalii, autorstwa Richarda Larna i Davida McBride’a
Plusy: Zwykle dobra widoczność na dnie morskim z twardego granitowego piasku.
Wady: Po prostu za głęboko dla PADI Zaawansowane wody otwarte Nurkowie bez głębokiej specjalizacji.
GŁĘBOKOŚĆ: 20-35m
Dziękuję Chrisowi Lowe’owi.
Ukazał się w DIVER w maju 2011
