Mit o Zenobii

Według plotek krążących wśród nurków, taksówkarzy i barmanów na Cyprze na początku lat 1980. za zatonięciem statku stała izraelska agencja wywiadowcza Mossad. Zenobia – i szeptali, że w swój dziewiczy rejs ogromny prom przewoził nie tylko ciężarówki i charty. Na ulicach słyszano o rakietach i uranie dla Syrii. DAVID PILOSOF ma wewnętrzne ścieżki dla Divernet; fotografia przez Centrum Nurkowe Zenobia

Przeczytaj także: Masowe nurkowanie Zenobii dla „dżentelmena i legendy”

Jak narodził się mit, że Mossad zatopił Zenobia? Odpowiedź leży w rękach trzech Izraelczyków, którzy wyruszyli na poszukiwania złotych monet wielkości hamburgera w wodach Cypru i jako pierwsi zanurkowali ze statku kilka dni po jego zatonięciu.

Wielu z dziesiątków tysięcy odwiedzających, którzy nurkowali Zenobia (a kto mógłby pojechać na Cypr bez nurkowania w tym słynnym wraku?) słyszeliśmy wersje tych historii.

Można by pomyśleć, że o wraku i jego odkryciu już wszystko było już wiadome, a tu za zamkniętymi drzwiami rozmawiam ze Szmulikiem Masziachem, płetwonurkiem instruktor który założył Klub Nurkowy w Neviot nad Morzem Czerwonym, był później dyrektorem tamtejszego Klubu Mint i należał do grupy, która twierdziła, że ​​jako pierwsza zbadała wrak. 

Jego historia jest zbyt piękna, aby jej nie opowiadać Divernet. Wszystko zaczęło się od ślubu Danny’ego…

Larnaka to ładne miasteczko, które regularnie przyciąga obywateli Izraela. Ma dobre restauracje, a morze jest czyste. Ślub trwał około godziny, co oznaczało, że wesele zajęłoby całe cztery dni. 

Możliwości dla młodych ludzi, którzy przybyli z pustyni Synaj, obejmowały spacery po wyspie, pływanie, zwiedzanie różnych miejsc z jedzeniem i piciem lub, co było wówczas jeszcze nowością, granie w gry wideo.

Było południe, upalny dzień, a chłopaki usiedli w restauracji na promenadzie. Młody kelner podskoczył do stołu, a Danny wpatrzył się w Rolexa na swoim nadgarstku. „Czy jesteś nurkiem?” on zapytał.

„Nie, tylko darmowe nurkowania.”

„A co widzisz podczas tych nurkowań?” zapytał Danny'ego.

"Niewiele. Ale znam kogoś, kto znalazł złote monety wielkości hamburgerów…”

Szmulik, który liczył muchy, stał się czujny. „Co znalazłeś?” – zapytał nieco głośniej niż zwykle.

„Złote monety wielkości hamburgerów” – powtórzył obojętnie Cypryjczyk.

„Wydaje mi się, że ślub stał się właśnie sprawą drugorzędną” – mruknął Szmulik po hebrajsku, nie chcąc, aby jego dziewczyna Sheila ani panna młoda Gail usłyszeli tę uwagę.

„Nazywam się Kyriakos i jestem synem właściciela restauracji. Nie mam pojęcia, gdzie znaleźli monety, ale myślę, że uda mi się przekonać tego gościa, żeby się tego dowiedział.

Kyriakosowi szybko obiecano darmowy kurs nurkowania w Neviot w zamian za informację o lokalizacji monet, a rejs powrotny na Cypr zaplanowano na około tydzień po ukończeniu kursu. W międzyczasie restauracja stała się ulubioną lokalizacją gości weselnych, których członkowie okazali coraz większą sympatię Kyriakosowi, ponieważ korzystali z wielu zniżek na posiłki.

Przeprawa po złoto

Jęcząc z wysiłku, Danny i Shmulik przynieśli z klubu nurkowego przenośny kompresor i umieścili go na piasku.

Samson podniósł urządzenie i umieścił je na przyczepie. Samson zarobił na piwo, wyzywając cały batalion rezerwowy z pobliskiego obozu wojskowego w Nuweibie na zawody w siłowaniu się na rękę. Postawiłby u swoich stóp pustą skrzynkę i wkrótce napełnił ją datami alkoholowymi od tych, którzy ani trochę nie poruszyli jego budzącym grozę ramieniem.

A Samson, młodszy brat Szmulika, był niezbędny do operacji. Był dużym, silnym mężczyzną, ale co ważniejsze, miał czerwonego mercedesa z hakiem holowniczym.

Po kompresorze pojawił się sprzęt do nurkowania, sprzęt osobisty, odzież, a nawet buty – przedmioty rzadko używane przez nurków na Synaju. Sześciogodzinna podróż zaprowadziła całą trójkę do portu w Hajfie, gdzie załadowali samochód i przyczepę na prom. Następnie zajęli stanowiska, z których obserwowali pojazd i sprzęt na dolnym pokładzie.

Zbudziły ich gwizdki i manewry cumowania. Grupa przeszła przez kontrolę imigracyjną i celną i wybrała drogę wiodącą z Limassol do Larnaki.

Pod obserwacją

Wynajęto przestronne mieszkanie w małej wiosce niedaleko Larnaki. „Zaciągnij tu jutro swojego przyjaciela, złotego hamburgera” – powiedział Shmulik, kładąc rękę na plecach Kyriakosa w przyjaznym geście. „Zaczniemy nurkować rano”. 

Następnego dnia śniadanie zjedliśmy w milczeniu, co było skutkiem kacowych bólów głowy. „Rozmawianie bełkotu powinno być zakazane” – mruknął Szmulik. „Ile bólów głowy kryje się w napoju z pestek winogron?”

Przybył Kyriakos, wyglądając na przygnębionego. „Facet nie chce przyjść” – powiedział Izraelczykom. „Boi się policji turystycznej i boję się, że powiedział im o nas”.

„Cały ten syf i w końcu – nic?” powiedział Samson z uśmiechem. 

„OK”, powiedział Shmulik, „masz mniej więcej lokalizację? Coś słyszałeś?

Kyriakos podniósł wzrok znad butów. – Niezupełnie, po prostu mi coś zasugerował. Dla jego nowych przyjaciół brzmiało to niezbyt przekonująco.

„OK, załadujmy sprzęt” – powiedział Shmulik. „Teraz tu jesteśmy, więc spróbujemy jakichś lotów. Może będziemy mieli szczęście. Samson i Danny niechętnie pokiwali głowami i zaczęli porządkować sprzęt w przyczepie.

„Nie patrz teraz, ale widziałem tego faceta w białym samochodzie, kiedy wychodziliśmy z domu”. Shmulik podniósł z przyczepy czołg i zwrócił uwagę pozostałych na samochód zaparkowany około 20 m od morza.

„Dziś rano też był przed restauracją” – powiedział Samson.

Grupa potwierdziła, że ​​była śledzona po wyjściu z mieszkania, jedzeniu w restauracji, na plaży przed wejściem do wody i po ponownym wyjściu. Było również jasne, że ich obserwatorzy nie próbowali się zbytnio ukrywać.

Wyglądali na cypryjskich pracowników ochrony, ubranych po cywilnemu, ale w środę dołączył do nich ktoś inny. „Bez wątpienia Arab” – powiedział Samson, który większość swojego życia spędził w towarzystwie arabskich rybaków w Akce. Od tego dnia cała trójka dzień i noc trzymała swoje kusze w zasięgu ręki.

Podczas swoich nurkowań wydobyli ceramikę, mnóstwo ceramiki… niezliczoną ilość potłuczonych urn, rzeźbionych kolumn, fragmentów mozaikowej podłogi – antyków, które zachwyciłyby każdego izraelskiego archeologa, ale w tamtym czasie uważano je za drobnostki na Cyprze.

W końcu grupa doszła do wniosku, że znalezienie złotych burgerów może być zadaniem profesjonalistów, a nie plażowiczów z pustyni Synaj i ich niewykształconego lokalnego przewodnika. Podczas posiłku podjęli decyzję o zaprzestaniu poszukiwań złotych monet.

Szmulik opuścił restaurację. „Idę na spacer – wrócę na czas, żeby odjechać do mieszkania” – oznajmił i ruszył w stronę ulicy równoległej do promenady, chcąc kupić swojej dziewczynie prezent na pojednanie.

Wtedy dostrzegł odbicie w witrynie jednego ze sklepów odzieżowych. To była znajoma twarz – Araba.

„Wygląda na to, że ten facet nie należy do władz cypryjskich” – pomyślał Szmulik. „Wygląda bardziej na przedstawiciela naszych przyjaciół z Fatahu. Czas iść dalej."

Przyspieszył, oddalając się od sklepu i skręcił ostro w lewo, zanim jednak dostrzegł swojego tropiciela pędzącego przez ulicę. Zrobił jeszcze kilka kroków, zatrzymał się, zawrócił i pobiegł z powrotem do rogu, licząc, ile czasu zajmie mu dotarcie pięścią do twarzy Araba.

Jego wyczucie czasu było złe. Skręcił za róg, a drugi mężczyzna znajdował się w odległości około 6 metrów, co dało mu czas na zatrzymanie się, odwrócenie i ucieczkę. „Szczęśliwy sukinsyn!” zawołał Szmulik i wrócił do restauracji z pustymi rękami.

Decyzje, decyzje

Tego wieczoru cała czwórka siedziała w swoim mieszkaniu we wsi, trochę rozmawiając, dużo milcząc i pijąc jeszcze więcej.

„Słyszałeś o statku, który wczoraj zatonął?” Kyriakos rzucił, żeby rozpocząć rozmowę.

„Który statek?” – zapytał Samson znudzonym tonem.

„Statek, który wieczorem płynął z ciężkim przechyłem, ale do rana zniknął”.

Danny spojrzał na Cypryjczyka z zainteresowaniem. „Jaki był jej ładunek?”

– Według plotek ciężarówki i psy wyścigowe.

„Wyścigi psów?” powiedział Samson. – Może powinniśmy sprawdzić, co to oznacza.

Kyriakos spojrzał na niego z przerażeniem. – Nie ma mowy, stary, nie pozwolą nikomu zbliżyć się do tego miejsca.

„I to zdecydowanie dobry powód, dla którego powinniśmy to sprawdzić” – powiedział Samson z uśmiechem.

Następnego dnia grupa przybyła do przystani i próbowała wynająć łódź, aby przepłynąć na miejsce wraku. Żaden z rybaków nie chciał ich przyjąć i zdenerwowany prośbą jednomyślnie próbował odwieść całą czwórkę od realizacji planu.

Kyriakosowi w końcu udało się przekonać właściciela jednej dużej łodzi rybackiej, aby ją wynajął, mówiąc mu, że ma to służyć spokojnemu opalaniu i pływaniu. Wypłynęli na wiejską plażę, gdzie dołączył do nich inny miejscowy przyjaciel i pomógł załadować sprzęt do nurkowania. Nigdzie nie było widać obserwatorów.

Morze było spokojne i wbrew temu, co mówili rybacy, nikt nie miał zamiaru przeszkodzić im w dotarciu tam, gdzie według szacunków znajdowało się miejsce wraku. Ku ich zdziwieniu, choć statek zatrzymał się na głębokości około 40 m, było go widać przez idealnie gładką powierzchnię wody. Rzadki i spektakularny widok sprawił, że wstrzymali oddech.

Rzucili kotwicę, a Shmulik, Samson, Danny i Kyriakos założyli sprzęt i weszli do wody, podczas gdy drugi Cypryjczyk pozostał na pokładzie.

Zejście do Zenobia

Gwałtowne zejście, mające na celu wydłużenie czasu przebywania na dnie, doprowadziło nurków do wraku statku, gdzie przedostali się przez drzwi mostka dowodzenia, które były szeroko otwarte.

Pokój był duży i nowoczesny, ale choć wszystko nadal wyglądało na nowe i lśniące, cała tapicerka ścian i siedzeń została wyrwana, jakby ktoś szukał czegoś ukrytego między nią a ścianami. 

Shmulik przywiązał do liny kotwicznej dwa nienaruszone fotele. Wydawały się idealnie pasować do domu rodziców Kyriakosa i, jego zdaniem, posłużą jako prezent w podziękowaniu za ich hojną gościnność.

Kiedy opuścili mostek dowodzenia i popłynęli wzdłuż pokładu, Samson wskazał na ładownię, która była nie tylko zamknięta, ale i zespawana. Czy ładunek był czymś cenniejszym niż psy wyścigowe?

Na górnym pokładzie nurkowie zobaczyli nadal przymocowane łodzie ratunkowe. Po zebraniu jeszcze kilku pamiątek, takich jak sprzęt nawigacyjny i wyparte miedziane lampy, Shmulik zasygnalizował, że czas udać się do stacji dekompresyjnej.

Wspinając się po linii, Samson wskazał w górę. Słychać było dźwięk silników wysokoprężnych, gdy kadłub dużego statku kołysał się blisko ich kadłuba. Przez czystą wodę widać było postacie wyglądające ponad burtą łodzi.

Shmulik wynurzył się na chwilę, po czym natychmiast wrócił do grupy, sygnalizując „policję” trzema palcami na lewym rękawie, co oznaczało stopień sierżanta. 

Wyrzucił piękny zestaw sztućców, który pożyczył z kuchni statku, i gestem nakazał pozostałym, aby zrobili to samo ze wszystkim, co przynieśli. Kaskada błyszczących obiektów skierowała się z powrotem w stronę statku, choć nurkowie nie mieli złudzeń, że ta aktywność pozostała niezauważona przez osoby na powierzchni.

Cała czwórka weszła do łodzi rybackiej pod czujnym okiem funkcjonariuszy policji znajdujących się na łodzi patrolowej. 

„Daj mi aparat!” jeden z nich krzyknął do Danny’ego, widząc jego Nikonosa.

„Nie dawaj mu tego. Jeśli to zrobisz, więcej tego nie zobaczysz” – szepnął Szmulik i głośno po angielsku powiedział: „Damy ci to na komisariacie”.

„Daj mi teraz!” – krzyknął oficer.

„Pójdziemy za tobą do portu” – odpowiedział Szmulik.

Policjant otworzył pudełko obok kabiny sterówki i wyciągnął pistolet maszynowy. Kyriakos i jego przyjaciel byli o krok od mimowolnej utraty płynów. „Daj mu to, daj mu to!” – nalegał drżącym głosem przyjaciel Kyriakosa.

"Dajesz mi!" – krzyknął policjant.

„Tak, tak, na stacji” - powiedział Szmulik, próbując się uspokoić.

Policjant pochylił się, wyjął z pudełka nabój i załadował broń. "Dajesz?" 

„Ale oczywiście, proszę pana” – odpowiedział Shmulik, gestem wskazując Danny'emu, aby oddał kamerę.

Danny uruchomił silnik i dał Samsonowi znak, aby podniósł kotwicę. Samson poszedł na dziób, ale zatrzymał go Szmulik, który wręczył mu nóż do nurkowania.

„Przeciwko złemu oku” – wyjaśnił bratu. Samson od razu zdał sobie sprawę, że pod dowolnym kątem podnoszenie kotwicy z dwoma fotelami przyczepionymi do liny nie będzie dobrze wyglądać, i wiedział, co musi zrobić… 

Przesłuchanie

Na przystani pięciu mężczyzn zostało przyjętych przez umundurowanych policjantów i detektywów w cywilu, którzy zabrali ich w konwoju samochodów.

Na komisariacie umieszczono ich w oddzielnych celach przesłuchań i przez osiem godzin starali się odpowiedzieć na powtarzające się pytania, takie jak „Kto jest twoim dowódcą?” i „Kto cię przysłał?”. 

Izraelczycy nie przestraszyli się, ale powstrzymali się od przyznania się do swojej głupoty. Trzymali się swojego zdania: „Przybyliśmy tutaj w poszukiwaniu złotych monet”, co było w zupełności prawdą. Obaj Cypryjczycy błagali o życie i twierdzili, że nic nie wiedzą o swoich nowych przyjaciołach ani o ich prawdziwych motywach.

„Jak poszukiwacze skarbów mogą twierdzić, że nurkują bez profesjonalnego sprzętu?” – nalegali przesłuchujący. „Do czego służą kusze?… Gdzie są wykrywacze metalu?… Dlaczego nie znaleźliśmy żadnych map ani innych planów, kiedy przeszukiwaliśmy twoje mieszkanie lub dom Kyriakosa?”

Izraelczycy pozostali w swojej obronie. „Wszyscy jesteśmy niewinnymi nurkami… desperacko chcieliśmy znaleźć te złote burgery i postanowiliśmy sprawdzić, w jakim stanie są psy wyścigowe w głębinach”.

Detektywi przesłuchiwali ich na dwugodzinnych zmianach w oddzielnych pokojach przesłuchań. Z biegiem czasu nurkowie dowiedzieli się, że nazwa wraku, w którym nurkowali, brzmiała Zenobiai że odbyła swój dziewiczy rejs. 

Shmulikowi wydawało się, że słyszał od szepczących śledczych, że statek przewoził rakiety. Samson usłyszał gdzieś po drodze, że celem podróży była Syria, natomiast Danny powiedział później, że „Arab” podsłuchiwał z boku sali przesłuchań.

W końcu śledczy się poddali. Paszporty Izraelczyków zwrócił jeden z przesłuchujących, poważny urzędnik z cienkim wąsem. „Zostaliście deportowani i wydano przeciwko wam zakaz zbliżania się na Cyprze” – powiedział im.

Rodzina Kyriakosa ledwo mogła ukryć ulgę, gdy Izraelczycy odeszli. Zanim weszli na prom, wąsaty urzędnik wezwał Szmulika, spojrzał na niego pytająco i wyjął pieczątkę z szuflady biurka. Wziął plik paszportów, na każdym umieścił dużą czerwoną pieczątkę i wyciągnął je.

Gdy Szmulik sięgnął po nich, mężczyzna wyciągnął do niego rękę i syknął: „Kto cię przysłał?”

Szmulik spojrzał na niego z uśmiechem. "Pospiesz się…"

Mężczyzna przekazał paszporty. 

„Jak długo mamy zakaz wjazdu na Cypr?” – zapytał Szmulik 

„Co najmniej dwa lata” – brzmiała odpowiedź, a na twarzy urzędnika pojawił się szeroki uśmiech.

W końcu miły facet, pomyślał Szmulik. Odwzajemnił uśmiech, pomachał i wsiadł do czekającego czerwonego mercedesa.

Wywiad marynarki wojennej

Samson przejechał przez bramę wyjściową w Hajfie. „Musimy zgłosić dochodzenie” – nalegał. „To nie przypadek, że Cypryjczycy włożyli w to tyle wysiłku”.

Danny wskazał na wschód. „Może zainteresują się bazą morską? Inteligencja wydaje się logicznym miejscem do opowiadania naszych historii”.

Shmulik spojrzał na stojącego przed nim porucznika. „Może powinniśmy porozmawiać z kimś o nieco wyższej randze?” – odważył się.

Porucznik poszedł obok i usłyszeli, jak rozmawia przez telefon. Dziesięć minut później do pokoju weszły dwie funkcjonariuszki. „Witam, mam na imię Yona, a to zastępca Yossiego” – powiedział jeden z nich, mając na myśli wysokiego oficera w mundurze podpułkownika. 

Funkcjonariusze słuchali, jak Szmulik zaczął opowiadać swoją historię, ale Yona szybko go powstrzymał. „Zenobia, czy powiedziałeś?" Uśmiechnęła się do pozostałych funkcjonariuszy. „Wiemy wszystko o tym statku. Dziękujemy, że do nas przyjechaliście…”

W czerni i bieli

Wyszukaj Zenobia dzisiaj, a zobaczycie, że był to szwedzki prom typu roll-on, roll-off o długości 172 m, który wywrócił się podczas swojego dziewiczego rejsu w czerwcu 1980 r., przewożąc 104 ciągniki siodłowe załadowane ładunkiem o wartości szacunkowej 200 milionów funtów do Tartous w Syrii. Nie było żadnych ofiar.

Kapitan zauważył wcześniej powtarzające się problemy ze sterowaniem i przechył statku na lewą burtę, co obwiniano za nadmiar wody w zbiornikach balastowych spowodowany awarią skomputeryzowanego systemu pompowania.

Dwa tygodnie po powrocie do kurortu Neviot z przygody na Cyprze Danny wpadł do baru z dużą kopertą w dłoni. „Szmulik, Samson, przyjdźcie szybko – dzisiaj przyszło pocztą”.

Bracia podeszli, a wokół nich tłoczyli się inni ludzie. Danny wyciągnął z koperty dużą gazetę. „Kyriakos przesłał nam egzemplarz dziennika Czasy cypryjskie – spójrz na nagłówek.”

Rozłożył gazetę na stole. Nagłówek krzyczał: „Zatrzymanie izraelskich nurków-komandosów".

Pozostała część artykułu brzmiała: ”Wczoraj wieczorem grupa izraelskich nurków-komandosów została złapana podczas próby nurkowania do zatopionego libijskiego statku. Statek przewoził ładunek rakiet morze-morze zakupionych dla marynarki syryjskiej. Statek, który niedawno rozbił się u wejścia do portu w Larnace, owiany jest tajemnicą... "

Dawid Pilosof

Studiował David Pilosof fotografia podwodna w Brooks Institute w California ale szybko zdając sobie sprawę, że nie będzie portrecistą ryb, poszerzył swój zakres, aby produkować wszystko, od książek o modelach stolików kawowych po tytuły dla dzieci. Publikuje izraelski miesięcznik nurkowy nurkuję a od 2005 r. prowadzi produkcję pod wodą -konkursy, w tym coroczne Światowa strzelanina

Również w Divernet: Nurkowanie Zen: skorzystaj z bezpłatnej wirtualnej wycieczki, Nurkowie Zenobia odpowiadają na szarżę „Anarchia”., Incydent na Zenobii