Wykazano, że 95-letnia niemiecka łódź patrolowa zatopiona na Morzu Północnym podczas drugiej wojny światowej wycieka toksycznymi substancjami i zanieczyszcza otoczenie – ale jakże typowe jest to V-1302 Johna Mahna?
Toksyczny wpływ wraków statków na chemię i mikrobiologię otaczających osadów pozostaje w dużej mierze niezbadany, twierdzą belgijscy naukowcy, którzy niedawno przeprowadzili głęboką sondę wraku, wybraną ze względu na jego względną dostępność.
Zbudowany w Hamburgu w 1927 r. 48-metrowy trawler parowy Johna Mahna został później zarekwirowany i ponownie wykorzystany przez Kriegsmarine jako Vorpostenboot lub łódź VP. W dniu 12 lutego 1942 r V-1302 wziął udział w niemieckiej operacji Cerberus, ale został zbombardowany przez RAF Hawker Hurricanes po tym, jak jego strzelcy zestrzelili jeden z sześciu samolotów.
Trafiła pierwsza z dwóch bomb V-1302komina i zdetonowany w kotłowni na śródokręciu, drugi uderzył w część rufową i zniszczył tunel wału napędowego. Łódź VP zaczęła tonąć niemal natychmiast, zabierając na dno 11 marynarzy wraz z zapasami węgla i amunicją, w tym wieloma niewybuchami bomb głębinowych.
Wrak leży „nieco przekrzywiony” od osiemdziesięciu lat, a jego nadbudówki brakuje na maksymalnej głębokości 35 m na belgijskim Morzu Północnym, co ukazuje dużą dziurę w lewej burcie powstałą po wybuchu pierwszej bomby.
Zespół naukowy, kierowany przez doktorantkę Josefien Van Landuyt z Uniwersytetu w Gandawie i wspomagany przez zespół naukowy zajmujący się nurkowaniem z Flanders Marine Institute (VLIZ), pobrał próbki osadu, stalowego kadłuba i niektórych próbek wody w coraz większych odległościach i w różnych kierunkach od wrak.
Następnie zbadali próbki pod kątem poziomu wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) wydzielanych przez paliwa kopalne, materiały wybuchowe i metale ciężkie.
Uważano, że znalezione WWA, benzantracen i fluoranten, pochodzą ze bunkra węglowego statku, ponieważ im bliżej pobrano próbki, tym wyższe było ich stężenie.
Wykryto także materiały wybuchowe, arsen i metale ciężkie, takie jak nikiel i miedź, a ich obecność wskazuje, że wrak nadal oddziałuje na otaczające osady, a poziom toksyczności zależy od badanej strony wraku.
Według naukowców poziom analizy mikrobiologicznej uczynił ich badania wyjątkowymi, gdyż sięgały 15 cm w głąb otaczających osadów. Mikroorganizmy, o których wiadomo, że rozkładają WWA, takie jak Rhodobacteraceae i Chromatowate były liczniejsze w próbkach o najwyższym poziomie zanieczyszczeń, a bakterie atakujące siarczany, takie jak Desulfobulbia biorące udział w korozji stali.
Choć poziom zanieczyszczeń powodowanych przez V-1302 Johna Mahna stwierdzono, że jest on niewystarczająco toksyczny, aby zniechęcić ryby do wykorzystywania go jako obszaru wylęgu, naukowcy wykorzystali go, aby zwrócić uwagę na substancje pozostające we wrakach statków na całym świecie, które mogą stanowić zagrożenie dla środowiska morskiego.
Oceniają, że same wraki z dwóch wojen światowych nadal zawierają od 2.5 do 20.4 mln ton produktów naftowych i do 1.6 mln ton amunicji.
Zanieczyszczenie takimi materiałami i wymywanie metali ciężkich wpływa na żerowanie, wzrost i rozmnażanie wielu organizmów morskich i może powodować nieodwracalne uszkodzenie tkanek - twierdzą naukowcy.
„Chociaż wraki mogą pełnić funkcję sztucznych raf i mieć ogromną wartość w opowiadaniu historii dla ludzi, nie powinniśmy zapominać, że mogą to być niebezpieczne obiekty stworzone przez człowieka, które zostały nieumyślnie wprowadzone do środowiska naturalnego” – mówi Van Landuyt. „Dzisiaj nowe wraki są usuwane właśnie z tego powodu”.
Dodała, że na starzejących się wrakach korozja może zwiększyć ryzyko dla środowiska, ponieważ otwierają się wcześniej zamknięte przestrzenie.
Badanie, opublikowane w Granice w nauce o morzu, jest częścią Wraki Morza Północnego projektu, w ramach którego wkrótce mają zostać wydane zalecenia dotyczące ewentualnego usunięcia niektórych wraków wojennych w celu ochrony życia morskiego.
Również w Divernet: Zagrożenie rtęcią z wraku z czasów II wojny światowej, Miejsce wraku z czasów II wojny światowej było oddalone o 2 mil, Nurkowanie wrakowe metodą Bell, Nurkowie RN wydobywają dużą bombę z wraku w Londynie
