STUART PHILPOTT pozostaje blisko domu, kiedy bada ten płytki, „jeden z trzech” wraków niedaleko Portland w Dorset
Przez lata Blacknor Point w Portland w Dorset był miejscem licznych wraków statków. Parowiec Gertruda uderzył w skały i zatonął w 1894 r Barmstona podobny los spotkał w 1918 r.
HMT Jamesa Fennela zdobył hat-tricka zniszczenia w 1920 r. To musiał być trudny czas dla załóg i armatorów, ale czyjaś strata zwykle oznacza zysk kogoś innego, a w tym przypadku beneficjentem z pewnością jest społeczność nurkowa.
Możliwe jest zbadanie wszystkich trzech wraków podczas jednego wielopoziomowego nurkowania, ale uwaga, są one dobrze podzielone i odróżnienie jednego od drugiego nie jest takie proste.
Leżący na maksymalnej głębokości około 18 m, HMT Jamesa Fennela jest prawdopodobnie najbardziej nienaruszonym z całej trójki. Popularne zarówno wśród początkujących, jak i doświadczonych nurków, miejsce to znajduje się blisko skalistego wybrzeża, dobrze chronionego od północno-wschodniego wybrzeża.
Można na nim nurkować wyłącznie w ramach eksploracji wraków lub jako część dryfu, w zależności od warunków pływowych. Spora część dna morskiego pokryta jest masywnymi głazami i wodorostami, dlatego najtrudniejszym zadaniem jest przede wszystkim odnalezienie wraku!
Chociaż nurkuję w okolicach Portland od około 25 lat, Koper włoski w wielu przypadkach umykało mi z oczu. Jeśli zamierzam nurkować z brzegu, Adelajda królewska or Zatoka Chesil to mój preferowany wybór. Jeśli zarezerwuję miejsce na łódź czarterowa, wtedy zwykle odwiedzam jeden z głębszych ulubionych miejsc w Lyme Bay.
Tylko wtedy, gdy pogoda się pogorszy lub będzie czas na drugie nurkowanie z łodzi, dostanę szansę na zwiedzanie Koper włoski, a szkoda, bo to połączenie rafy, życia morskiego i wraków nigdy nie zawodzi.
Przyjazd na miejsce
Portland i Weymouth mają wytrwałą społeczność centrów nurkowych. Wciąż widzę te same postacie, które poznałem ponad 25 lat temu, chociaż obecnie nie wyglądają już tak świeżo. Ale kim jestem, żeby rozmawiać?
Prawie każde centrum nurkowe i łódź czarterowa działający w Weymouth i Portland oferuje HMT Jamesa Fennela jako część manifestu nurkowego. W Weymouth można wynająć wiele łodzi, a także niewielki wybór klubów nurkowych z własnymi łodziami. Można też skontaktować się z Centrum nurkowe Old Harbor.
Głębokie nurkowanie pod skórą ma swoją siedzibę w Portland Marina. Jedź główną drogą plażową (A354) na groblę. Jedź dalej obok parkingu Fine Foundation Chesil Beach Center, skręć w lewo na minirondzie, a następnie kieruj się znakami prowadzącymi do przystani. Można też dojechać do następnego ronda i skręcić w lewo.
O'Three Drysuits i Underwater Explorers można zobaczyć od strony drogi (ta ostatnia jest wygodnym przystankiem na uzupełnienie paliwa i wszelkie problemy z zestawem do nurkowania), a następnie podążaj za znakami drogowymi do kompleksu mariny.
Portland Marina została zbudowana na Igrzyska Olimpijskie w 2012 roku. Oferuje pełen zakres usług związanych z łodziami, w tym remonty, podpory i cumowania. Skóra głęboko oraz bar/restauracja Boat That Rocks znajdują się na miejscu. Skin Deep, prowadzony przez Iana i Oonę, oferuje regularny transport do miejsc nurkowych w porcie, w tym do zatoki Dredger i Balaclava. Koszt nurkowania na wyspie wynosi 28 GBP Jamesa Fennela, a parking jest bezpłatny.
Jedź dalej do Castletown, gdzie hotelu Aqua i Zanurz się dalej zamieszkać. Kawiarnia prowadzona przez lokalnego nurka Angela serwuje wredne dania po angielsku, a także oferuje szereg zdrowszych opcji. Hotel dysponuje 25 pokojami po bardzo przystępnych cenach, a także barem i salami wykładowymi.
Dive Beyond znajduje się tuż obok hotelu. To centrum nurkowe jest zarządzane przez PADI CD Dale Spree, wspaniałą postać i bardzo szanowaną w środowisku nurkowym nurkowanie przemysł. Dive Beyond pobiera opłatę w wysokości około 25 GBP za nurkowanie RIB na wyspie Koper włoski. Opłata za parking w Castletown wynosi około 3 funtów za cztery godziny. Osoby, które wstają wcześnie rano, mogą znaleźć wolne miejsce na poboczu drogi.
Odprawa nurkowa
Połączenia Jamesa Fennela znajduje się w zachodniej części Portland i można się do niego dostać wyłącznie łodzią. Czas podróży wynosi zazwyczaj 30-45 minut, w zależności od wybranego centrum nurkowego.
Znalezienie wraku od punktu zrzutu nie powinno stanowić problemu. Nurkowie schodzą na głębokość około 15-16 m płetwa na północ lub południe wzdłuż dna morskiego (w zależności od tego, gdzie łodzie je zrzucają), aż znajdą ślady metalu.
Potem pozostaje już tylko podążanie śladem wraku. The Gertruda jest najpłytszy na głębokości 6–14 m, a Barmstona nieco głębiej na 22 m. Zwykle wybrałbym 12-litrową butlę wypełnioną powietrzem lub nitroksem, ale osoby ciężko oddychające powinny rozważyć użycie 15-litrowej butli. Wymagane są małe i średnie firmy. Mogą występować prądy, dlatego mądrze jest nurkować w stojącej wodzie.
Topografia dna składa się głównie z ogromnych głazów i płatów żwiru. Sam wrak zajmuje dość mały obszar, z wieloma częściami zamaskowanymi przez porost roślinności, a rufa wznosi się na około 5 metrów nad dnem morskim. Jest jedna lub dwie ciasne sekcje nad głową, ale poza tym wrak jest dobrze rozbity, z dużą różnorodnością życia morskiego.
Regularne obserwacje ryb obejmują kongera, blennie, wargacz i rdzawca, a sezonowo odwiedzają go mątwy, płaszczki i john dory. Zawsze można zobaczyć jadalne i aksamitne pływające kraby, a także homary, a obecnie nawet raki. Widoczność pod wodą może sięgać 10 m, ale powiedziałbym, że 5 m to rozsądna średnia.
Zatonięcie Jamesa Fennela
HMT o długości 35 m i udźwigu 215 ton Jamesa Fennela został zbudowany dla Admiralicji przez firmę Fullerton & Co w Paisley w 1918 r. Sklasyfikowany jako pomocniczy statek patrolowy klasy Strath z przedrostkiem HMT (Trawler Jej Królewskiej Mości), był napędzany silnikiem o potrójnym rozprężaniu o mocy 430 KM, obsługiwany przez 18-osobową załogę i uzbrojony z 12-funtowym działem pokładowym.
16 stycznia 1920 roku, płynąc z Gibraltaru do Portsmouth, uderzył w skały na północ od Blacknor Point, płynąc przez gęstą mgłę. Słysząc zamieszanie, miejscowym rybakom udało się zejść po śliskich skałach i zabezpieczyć linę łączącą uszkodzony statek z brzegiem, a następnie poprowadzić załogę w bezpieczne miejsce. Nie zgłoszono żadnych ofiar śmiertelnych.
Kilka dni później podjęto próbę holowania Koper włoski od skał, ale był mocno dziurawy i natychmiast zatonął.
Nie mogłem znaleźć żadnych zapisów o próbach ratunku ani o tym, co stało się z działem pokładowym. O ile mój wzrok nie jest gorszy, niż myślałem, na żadnym ze zdjęć internetowych przedstawiających statek osadzony na skałach nie ma śladu broni, więc być może nie była ona zamontowana w momencie zatonięcia.
Zaledwie 20 m na południe od Koper włoski na płyciznach pomiędzy 6m-14m leży Gertruda. Ten 43-metrowy i 1,377-tonowy statek towarowy został zbudowany przez firmę William Gray & Sons w West Hartlepool w 1879 roku i wyposażony w dwucylindrowy silnik o mocy 80 KM i pojedynczą śrubę napędową.
26 sierpnia 1894 roku statek osiadł na mieliźnie we mgle, przewożąc ładunek pirytu żelaznego. Cała 18-osobowa załoga i dwóch pasażerów przeżyło. Wrak ten jest również mocno rozbity i trudno stwierdzić, co to jest rafa czy wrak. Najważniejszym elementem jest kocioł.
Na głębokości około 22 m znajdują się pozostałości 76-metrowej kopalni o masie 1,451 ton Barmstona, zbudowany w Norwegii w 1888. Zatonął 3 marca 1918 podczas żeglugi ze Swansea do Rouen. Cała 20-osobowa załoga przeżyła.
Nurkowanie
Wynik. Wybrałem jasny, słoneczny jesienny dzień z lekką północno-wschodnią bryzą i bardzo małą falą. Dale Spree zatankował duży żółty RIB Dive Beyond (wraz z nowym silnikiem) i przygotowywał się do szybkiego odlotu.
Plan był taki, żeby wysadzić w powietrze Jamesa Fennela, spędź na miejscu nie więcej niż godzinę, przejdź dalej Adelajda królewska na jakąś akcję z rogatnicą, a potem wróć wokół Billa do Portland Harbor na trzecią nurkować.
Aby dopełnić mojego szczęścia, spotkałem kilku starych przyjaciół nurkujących. Kevin Craddock, właściciel Flippas n Płetwy Dive Centre, który oprowadzał kilku graczy, i lokalny nurek Alex Charleton. Alex przez kilka lat zbierał dane na temat populacji płaszczek falistych w miejscach do nurkowania z brzegu w Portland i dzielił się swoimi odkryciami na Facebooku. Byłem zdumiony niektórymi niezwykłymi gatunkami nocnymi, które sfotografował, w tym kałamarnicami, ośmiornicami i żabnicami.
Alex był o wiele bardziej zaznajomiony z Koper włoski niż ja, więc „zgłosiłem się” na ochotnika do poszukiwania wraków. Kevin kilka lat temu wprowadził swojego syna Iana do rodzinnego biznesu i wspiął się po drabinie PADI na zawrotną wysokość stanowiska Course Director, co było nie lada osiągnięciem. Nominowałem Iana na mojego fotograficznego modela, sprowadzając go do rzeczywistości z ogromnym impetem!
Dale przybył do Blacknor Point zgodnie z planem. Plan zakładał zejście na dno morskie na głębokości około 16 m, a następnie skierowanie się w stronę skał. Oczywiście wrak byłby tuż przed nami i resztę nurkowania spędzilibyśmy w spokojnym, zrelaksowanym nastroju opracowując najlepsze kompozycje do zdjęć
W przypadku, Koper włoski nigdzie nie było widać. Przez następne 20 minut z głową w dół, jak wariat, próbowałem dotrzymać kroku Alexowi, podczas gdy my przeszukiwaliśmy wrak w tę i z powrotem. Jestem pewien, że usłyszał, jak przeklinam przez gardło regulator.
Gdy już myślałem, że wszystko stracone, Alex wskazał kilka słupków pokrytych gęstym zielskiem. Sprawdziłem swoją głębokość i zdałem sobie sprawę, że na 12 m to prawdopodobnie część Gertruda.
Poszedłem za Alexem nieco głębiej i natknąłem się na więcej wraków – ogromne metalowe płyty rozrzucone na dnie morskim. Udało mi się wcisnąć Iana w sekcję nad głową, aby uzyskać klimatyczną kompozycję, ale wzruszyliśmy za dużo mułu.
Alex poszedł na zwiad, znajdując fragmenty wraku, które mogłem sfotografować. Zatrzymaliśmy się przy czymś, co wyglądało na wał napędowy. Udało mi się zrobić kilka zdjęć, zarówno krajobrazowych, jak i portretowych, z zaskakująco małym rozproszeniem wstecznym.
Nieco głębiej znaleźliśmy pozostałości rufy. To był prawdopodobnie najbardziej fotogeniczny obszar, z kilkoma ładnymi pionowymi odcinkami, ale już brakowało nam czasu. Alex wspomniał już, że wokół kotła i podpory nie było zbyt wiele do zobaczenia, więc nie zawracaliśmy sobie głowy pójściem dalej.
Nasza gospodyni Dale miała wystarczająco dużo czasu, aby podać gorącą Ribenę z barem Freddo Cadbury’s, a potem przygotowywaliśmy się do następnego nurkowania.
Wnioski
Nieczęsto mam okazję zwiedzić trzy historyczne wraki za jednym razem, a tym razem nie udało mi się! Mój plan zakładał skupienie się na HMT Jamesa Fennela, które w końcu znaleźliśmy i obejrzeliśmy niektóre z nich Gertruda był bonusem.
W pośpiechu, żeby zrobić zdjęcia, nie miałem okazji dokładnie sprawdzić miejsca, ale z tego, co widziałem, znajdowała się tam znaczna ilość nisko położonego wraku. W połączeniu z ogromnymi głazami i obserwacjami życia morskiego i pomimo tego, że prawdopodobnie widziałem więcej otaczającej rafy niż wraku, nurkowanie było przyjemne.
Łatwo zrozumieć, dlaczego to dość płytkie miejsce jest popularne wśród klubów i centrów nurkowych. Z kilkoma sekcjami napowietrznymi, które mogą utknąć w środku, Koper włoski wykonuje dobre pierwsze nurkowanie wrakowe – o ile uda ci się go znaleźć!
Fotografie Stuarta Philpotta
Również w Divernet: Spotkania błękitnego rekina w Kornwalii, Nurkowanie w zatoce Kimmeridge, „Knot” w St Abbs, Nurkowanie na molo w Swanage, Hrabina Erne, Nurkowanie w skałach Drawnej, Nurkowanie na wyspie Puffin
